ABD’de yayımlanan yeni bir rapor ülkedeki en zengin ailelerin servetlerinin pandemi döneminde 136 milyar dolar arttığını ortaya koydu. “Gümüş Kaşıklı Oligarklar” adlı raporda, bu ailelerin geçen yıl servetlerini yalnızca milyarlarca artırmakla kalmayıp, aynı zamanda sistemin bu büyümeyi on yıllar boyunca desteklediğinden emin olmak için nasıl çalıştıklarını ayrıntılarıyla açıkladı.
Raporun ortak yazarı ve Politika Araştırmaları Enstitüsü (IPS) direktörü Chuck Collins, “Sistem adaletli çalışıyorsa, zenginliğin nesiller boyunca hızlandığını görmemeliyiz, dağılıyor olmalı” dedi.
ABD’NİN EN ZENGİN AİLESİNİN SERVETİ 247 MİLYAR DOLARI AŞTI
1983’te Walmart’ı kuran Sam Walton’ın hanedanlarının geçen yıl 215 milyar dolarlık bir serveti vardı. 2020’nin sonunda, ABD’nin en zengin ailesinin toplam net değeri 247 milyar doları aştı.
ABD’nin en sevilen şekerleme ve çikolatalarının arkasındaki Mars ailesi de servetlerinde ‘tatlı’ bir geri dönüş elde etti. Aile servetini Mart 2020’den Mayıs 2021’e kadar yüzde 28 veya 21 milyar dolar artırdı.
Mars hanedanı 1911’de Franklin ve Ethel Mars’ın 1920’lerde ve 1930’larda Snickers gibi en çok satanları üretmek için büyüyen bir şeker fabrikası açmasıyla başladı. Şirket, bugün kurucuların torunları tarafından yönetiliyor.
Forbes dergisinin Milyarder Aileler Listesi’ne göre, 2020’de hanedanlığın serveti 94 milyar dolardı. IPS, 2020 listesindeki bilgileri Forbes’un 1983’te yayınladığı benzer bir listeyle karşılaştırdı ve bu bilgileri bugünün dolar cinsinden ne olacağını yansıtacak şekilde ayarladı.
Buna göre, 1983 ile 2020 yılları arasında Mars ailesinin serveti yüzde 3 bin 517 artarak 2,6 milyar dolardan 94 milyar dolara yükseldi. 1983 ve 2020’de Forbes listelerinde yer alan 27 aileden biriydiler ve bu ailelerin toplam varlıkları 37 yılda yüzde bin 7 oranında arttı.
GELİR EŞİTSİZLİĞİ SÜPER ZENGİNLER ARASINDA DA BİR SORUN
Diğer taraftan, raporun yazarlarına göre gelir eşitsizliği süper zenginler arasında bile bir sorun olmaya devam ediyor. Çünkü süper zenginler daha az zengin olan ailelerden (yine de milyarder olan) daha fazlasını kazandı. ABD’deki en zengin beş hanedan ailesi, servetlerinin 1983’ten 2020’ye kadar ortalama yüzde 2 bin 484 oranında arttığını gördü.
IPS Eşitsizlik ve Ortak İyilik Programı direktörü Collins, bu ailelerin sadece daha fazla para kazanmakla kalmadıklarını, aynı zamanda onların vergiden kaçma konusunda da daha iyi hale geldiklerini söyledi.
VERGİLERDEN KAÇMAYI BAŞARIYORLAR
Raporda, hayırsever bağışların sınırlandırılması ve ultra zenginleri uzun bir süre boyunca para transferlerinden vergilendirilmekten koruyan hanedan tröstleri gibi araçlar aracılığıyla vergilendirmeden kaçınmayı içeren altı “yüksek düzeyde yerleşik hanedanlık alışkanlığı” özetlendi.
Bununla birlikte, çalışmanın yazarları birkaç senatör tarafından 2020’de milyarderlerin kazançları üzerinde bir defaya mahsus yüzde 60 pandemik servet vergisi uygulanmasına yönelik bir teklif olan Milyarderler Ödeme Yasası’nı da tartıştı.
SİSTEM ZENGİNLERİN DAHA DA ZENGİN OLMASINI DESTEKLİYOR
Ancak Collins, vergi boşluklarını, denizaşırı vergi cennetlerini ve ailelerin servetlerini saklamasına izin veren belirli türdeki tröstleri ortadan kaldırmak için tekliflerde bile daha fazlasının yapılması gerektiğini söyledi.
Collins, “Bu hanedan sisteminin büyümesini sürdürmekte çıkarı olan oldukça güçlü bir servet savunma endüstrisi var” dedi.
Geçen hafta, ProPublica tarafından yayımlanan bir çalışma en zengin 25 ABD’linin, aynı dönemde toplam net servetleri 400 milyar dolardan fazla artmasına rağmen, 2014 ile 2018 arasında sadece yüzde 3,4’lük bir “gerçek vergi oranı” ödediğini ortaya koydu.