Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında imzalanan “Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi” ile birlikte, Ukrayna’nın, Karadeniz limanlarında bulunan yaklaşık 20 milyon ton tahılın dünyaya sevkinin önü açılması planlandı. Rusya’nın Ukrayna’ya askeri harekâtının başladığı 24 Şubat tarihinden bu yana ülkeden çıkış yapamayan tahıl yüklü gemiler nedeniyle küresel gıda krizi gündeme gelirken, Türkiye’nin etkin çabalarıyla imzalanan Anlaşma dünyada takdirle karşılandı. Dünya basınının anlaşmaya ilişkin öne çıkan bazı değerlendirmeleri şu şekilde:
Wall Street Journal (ABD): Anlaşma, Türkiye ile BM’nin aylarca süren diplomasisinin bir ürünü. Savaşın gıda kıtlığı nedeniyle 10 milyonlarca insanı açlığa sürüklemesinin ardından, Ukrayna limanlarındaki tahıl stoklarının dünyaya iletilmesine dair umutları artırdı. Sayın Erdoğan, bu savaşta Türkiye için tarafsız bir arabulucu pozisyonu arıyor. İnatçı bir diplomasi kullanarak, dünyada kendi etkisini ve Türkiye’nin çıkarlarını da geliştiriyor.
New York Times (ABD): Ukrayna ve Rusya, küresel gıda krizinin kötüleşmesine yol açan Ukrayna limanlarına yönelik ablukanın kalkması için anlaştı. Bu iki ülke arasında savaş başladığından beri imzalanan en önemli anlaşma. Üst düzey BM yetkilileri, ilk sevkıyatın Odesa ve komşu limanlardan birkaç haftada yapılabileceğini, her ay dünya piyasalarına 5 milyon ton Ukrayna gıdası ulaştırabileceğini söylüyor. Çığır açan anlaşma, BM ve Türkiye’nin aracılığıyla gerçekleşti.
Washington Post (ABD): Rusya ve Ukrayna, tahıl konusunda anlaştı. Anlaşmalar BM Genel Sekreteri Guterres’in Ukrayna ve Rusya liderleri ile nisan ayında yaptığı görüşmelerin meyvesi. Türkiye, anlaşmada aktif bir arabuluculuk rolü üstlendi.
Guardian (İngiltere): İstanbul’da atılan imzalar, küresel gıda krizini önleyebilir. Kiev’de Rusya’nın niyetiyle ilgili derin bir kuşku var. Ancak Ukrayna lideri Zelenski’nin danışmanı Mihaylo Podolyak, anlaşmanın uygulanmasında BM ve Türkiye’ye güvendiklerini söyledi. Ankara’daki yetkililere göre, detaylar Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya lideri Putin, Tahran’da buluştuktan sonra netleşti.
BBC (İngiltere): Türkiye, Ukrayna’dan Karadeniz üzerinden tahıl ihracatının önündeki engeli kaldırmak için Rusya ile yapılan anlaşmaya aracılık etti. Küresel gıda krizi endişeleri sürerken, Türkiye ve BM yaklaşık iki aydır iki ülke arasında anlaşmaya varmak için çabaladı.
Daily Mail (İngiltere): (Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözlerine başlıkta yer verilerek) Savaş müzakere masasında bitecek, bu bir dönüm noktasıdır. Anlaşma, birçok kişi tarafından yaklaşık altı aydır süren savaşta bir dönüm noktası olarak görülüyor. İngiltere Savunma Bakanı Liz Truss da çabalarından ötürü BM ve Türkiye’yi tebrik etti.
Al Jazeera İngilizce (Katar): Türkiye, tahıl koridorunu aşmak için Ukrayna, Rusya ve Birleşmiş Milletler arasında kilit rol oynadı.
