Avrupa İlaç Ajansı (EMA), bu yılın başlarında, Wegovy ve Ozempic gibi kilo verme ve diyabet ilaçlarının intihar düşünceleri veya davranışlarına neden olmadığı sonucuna varmış olsa da, araştırmacılar bunların gençler, başka ilaçlar kullanan kişiler ve halihazırda ruh sağlığı sorunları olanlar gibi belirli hasta gruplarını nasıl etkileyebileceği konusunda temkinli olma çağrısında bulundu.
Bu noktada JAMA Pediatrics dergisinde yayımlanan yeni çalışma devreye giriyor.
Araştırmacılar, çoğu Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) olan, obez ve 12 ila 18 yaş arasındaki yaklaşık 7.000 ergenin ruh sağlığı sonuçlarını analiz etti.
Katılımcıların yarısına bu ilaçlardan verilirken diğer yarısına diyet ve egzersiz gibi tavsiyelerde bulunuldu.
Üç yıl kadar sonra, ilaç alan hastaların intiharı düşünme ya da intihara teşebbüs etme olasılığı, diğer gruptakilere kıyasla yüzde 33 daha azdı.
Yine de bu bulguların ihtiyatla yorumlanması gerektiği söyleniyor.
Kudüs’teki Hadassah Üniversitesi Tıp Merkezi’nde pediatrik endokrinolog olan araştırmanın başyazarı Dr. Liya Kerem Euronews Health’e yaptığı açıklamada, “Bulgular bir miktar güvence sağlasa da bir kesinlikten bahsedemeyiz ve çalışmamız bu hassas yaş grubunda ilaçların potansiyel risklerini ve faydalarını anlamaya yönelik bir adım olarak değerlendirilmelidir,” dedi.
Vücutta kan şekeri düzenlenmesine ve iştah kontrolüne yardımcı bir grup ilacı nitelendiren GLP-1, tedavi sürecindeki kişilerin iştahını azaltıyor. Avrupa Birliği’nde obezite ve tip 2 diyabet hastaları için kullanımı onaylanmıştı.
Ayrıca bunun kalp yetmezliklerine yardımcı olduğu da görüldü, fakat uzun vadeli etkileri ve potansiyel yan etkileri hakkında hala sorular mevcut.
Dr. Liya Kerem, çalışmada vücut kitle endeksi ile önceden var olan psikiyatrik tanıların ve sosyodemografik faktörlerin dikkate alındığını, intihar eğiliminde görülen azalmanın ilacın etkisinden mi, kilo kaybından mı kaynaklandığının henüz net olmadığını belirtti.
Oxford Üniversitesi psikiyatri bölümünde klinik öğretim görevlisi olan ve bu çalışmada yer almayan Dr. Riccardo De Giorgi, her iki grupta da intihar vakalarının – düşünce veya girişimlerin – sayısının oldukça düşük olduğunu belirtti: İlaç alan kişilerde bu rakam 50, spor ve diyete yönlendirenlerde 78’di.
De Giorgi Euronews Health’e yaptığı açıklamada bunun şaşırtıcı olmadığını belirterek, “bu tür çalışmalarda intihara meyil neyse ki nadir görülen bir olaydır, ancak bu bize bu tür verileri yorumlarken özellikle dikkatli olmamız gerektiğini söylüyor” diye konuştu.
Aynı hasta veri tabanını kullanan De Giorgi, ağustos ayında yayımladığı bir çalışmada, diğer diyabet ilaçlarıyla karşılaştırıldığında, bir tür GLP-1 agonisti olan semaglutid ilacının, nörolojik ve psikiyatrik sorunlar açısından daha yüksek bir riskle ilişkilendirilmediğini yazmıştı.
Genel olarak, kanıtların, kilo verme ilaçlarının intihar davranışına yol açma riskinin azaldığına ikna etmekten ziyade “risk artışı olmadığını” gösterdiğini söyledi.
De Giorgi, araştırmacılar için bir sonraki adımın, zaten ruh sağlığı bozuklukları olan ve kendine zarar verme davranışına daha yatkın olabilecek kişiler arasında kilo verme ilaçları ile intihar düşünceleri veya eylemleri arasında herhangi bir bağlantı olup olmadığını araştırmak olacağını söyledi.
“Bu sonuçların psikiyatrik vakalar olarak adlandırabileceğimiz insanlara uygulanıp uygulanmayacağını henüz söyleyemeyiz,” dedi.