Bakan Kurum, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illerde hasar tespitinin bugün itibarıyla yüzde 80 seviyelerine geldiğini, birkaç gün içerisinde tamamlanacağını bildirdi.
YIKIK VE AĞIR HASARLI BİNA SAYISI
Kurum, “Yapmış olduğumuz hasar tespit çalışmalarında depremin 18’inci günündeyiz, 164 bin 29 binada yer alan 518 bin 754 bağımsız bölümün yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olduğunun tespitini yaptık. Bunu dört ile çarptığınızda neredeyse İstanbul büyüklüğündeki nüfustan bahsediyoruz. Dolayısıyla bu yıkımın büyüklüğünü anlamak zorundayız.” diye konuştu.
Kurum, “Hasar tespitleri esnasında Hatay Defne ve Samandağ merkezli iki deprem yaşadık, bu bölgelerde orta hasarlı ve az hasarlı binalara bir kez daha bakacağız.” dedi.
“1999 öncesi yapılan, mühendislik hizmeti almamış, denetime tabi olmamış yapıların yüzde 98’inin yıkıldığını görüyoruz.” açıklamasında bulunan Kurum, depremlerden 16 gün sonra vatandaşların kalıcı konutlarının sözleşmelerinin imzalanmaya başlandığını açıkladı.
1999’DAN ÖNCE YAPILMIŞ YIKILAN BİNALARIN ORANI
Kahramanmaraş depreminde 1999’dan önce inşa edilmiş binaların oranlarına ilişkin bilgi veren Kurum, şunları kaydetti:
“Adana’da bu oran yüzde 96,7 yıkılan binalar, yapı denetim hizmeti almamış, Adıyaman’da yüzde 96,2 1999 öncesi yapılmış. Gaziantep’te yüzde 96,7, Hatay’da yüzde 97,7, Kahramanmaraş’ta yüzde 96,2, Malatya’da yüzde 98,6, Osmaniye’de yüzde 98,6 yapı denetim hizmeti almamış binaların yıkılma oranı. Yani 1999 öncesi yapılan yapılar, binada oturan vatandaşlarımız için bir tehdit ki envantere baktığınızda bina sayısı olarak da ciddi bir sayı var.”
Yeni yapılan binalar içinde de ağır hasarlılar bulunduğunu ancak yıkılanların oranının yüzde 2 olduğunu anlatan Kurum, ancak bu binaların görevini yaptığını, yapı denetiminden geçtiğini ve o binalarda vatandaşların hayatını kaybetmediklerini bildirdi.
Kurum, şöyle konuştu:
“Buradaki veriler bize şunu gösteriyor; 1999 öncesi yapılan yapıların yüzde 98’inin yıkıldığını net bir şekilde gösteriyor. Toplam 2 milyon 535 bin yapının tespiti yapılmış. 1999 öncesi inşa edilen yapı 1 milyon 191 bin. Yani yüzde 48’i 1999 öncesi yapılmış. Bu da ne demek? Yüzde 52’si de bizim getirmiş olduğumuz yapı denetim sistemiyle, deprem yönetmeliğiyle, biliyorsunuz 1999 sonrası yapı denetim sistemini, yeni deprem yönetmeliklerini hayata geçirdik. Dolayısıyla yüzde 52’sini de güvenli hale getirdik. Tüm Türkiye’de bu oran yüzde 60’lara, 65’lere geldi. Yıkık bina sayısı 18 bin 150. Bunların 1999 için olanı 17 bin 588. Sadece 562 yeni bina yıkılmış. Dolayısıyla 1999 öncesi yapılan mühendislik hizmeti almamış, herhangi bir denetime tabi olmamış yapıların maalesef yüzde 98’in yıkıldığını görüyoruz.”
‘KİRA YARDIMI 3 BİN LİRAYA ÇIKARILACAK’
Depremzedelere kira yardımına ilişkin de bilgi veren Kurum şunları söyledi:
“Ev sahiplerine 5 bin lira kira yardımı yapılacak. Sayın Cumhurbaşkanımız kiracılara yapılacak kira yardımının da 2 bin liradan 3 bin liraya çıkarılması talimatı verdi.
Kat kısıtlaması getireceğiz, dükkanları mümkün olduğunca bina altına koymayacağız, bina yanına koyacağız.
Milletimizin desteğiyle kentsel dönüşümü yapacağız, İstanbul’da da Ankara’da da İzmir’de de yapacağız ve vatandaşımızı çaresiz bırakmayacağız.”
‘KENTSEL DÖNÜŞÜM ÜZÜERİNDEN SİYASET YAPMAYALIM’
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Kurum, kentsel dönüşüm sürecinin önünü açtıklarını, bunu bir milli güvenlik, beka meselesi olduğunu belirterek “Kentsel dönüşüm üzerinden siyaset yapmayalım. Gelin hep birlikte masanın bir tarafında olalım, hep birlikte bu süreci yönetelim, başka acılar yaşamayalım.” açıklamasında bulundu.
Kurum, “Depremden etkilenen şehirleri ihya sürecini kültürden, sanattan anlayan, sosyolojiyi, demografik yapıyı bilen bilim insanlarından oluşan bir heyetle yöneteceğiz.” dedi.
DEPREM KONUTLARI
Bakan Kurum, deprem konutlarına ilişkin “1 yıl diyoruz ama önceki depremlerde 6 ay sonra teslim etmeye başladık. Burada da aynısını yapacağız, 6 ay sonra etap etap projelerimizi teslim edeceğiz.” açıklamasında bulundu.
Kurum, “İmar kısıtı uygulayacaksak, o araziyi yeşil alana çevirmek zorundaysak takasla, başka araziler göstermek suretiyle onları mağdur etmeyecek şekilde süreci yürüteceğiz.” dedi.
Bakan Kurum, deprem bölgesindeki 43 bin sosyal konutun ihalesini tamamladıklarını, bu konutları da afet bölgesindeki diğer konutlarla eş zamanlı inşa edeceklerini açıkladı.
DEPREM BÖLGESİNDEKİ ENKAZLAR NE OLACAK?
Bakan Kurum, deprem bölgesindeki enkazların bertarafı konusunda da çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Kurum, “Belirlediğimiz döküm alanlarında vatandaşlarımızın hem enkaz alanında hem döküm alanında kıymetli eşyaları var, o eşyalarıyla ilgili de güvenlik tedbirlerini alarak, bulunan şeyleri tutanağa bağlayarak yürütüyoruz. Binalarımızın yıkımını acilden, yıkıktan başlamak üzere gerçekleştiriyoruz. Buraları enkaz alanlarına taşıyoruz. Enkaz alanında ayrıştırılması gereken ne varsa demiriyle, PVC’siyle, ayrıştırma sürecini enkaz alanlarında yapmak, burada çevresel tüm tedbirleri alarak, konkasör kuracağız ve kurulmaya başlandı, bu konkasörlerle birlikte buradaki molozu da, o 50 milyon denilen molozu da konkasörlerden geçireceğiz. Bunu altyapıda kullanacağız, üstyapıda kullanılamaz. Altyapıda, yollarda, kanalizasyonda, içme suyunda ki ihtiyacımız var, o ihtiyacı da oradan gidermiş olacağız. Dönüştürülmesi gerekeni dönüştürmek suretiyle bu alanları da şehirlere zarar vermeyecek şekilde yönetmeye çalışıyoruz.”
Kurum asbest konusunda da demiri ayrıştıracaklarını, bunun da geri dönüşüme tabi tutulacağını vurguladı.