American Journal of the Medical Sciences’da yayımlanan yeni bir yazıda araştırmacılar, burun karıştırmanın Alzheimer hastalığına yakalanmada önemli bir risk faktörü olabileceğini belirtti.
Sınırlı da olsa mevcut araştırmalar, parmaklardan buruna aktarılan mikropların beyne giderek iltihaplanmaya yol açabileceğine işaret ediyor.
Bu iltihaplanma zamanla beyin hücrelerine zarar vererek Alzheimer hastalığına katkıda bulunabilir.
Raporda ayrıca burun karıştırmanın burun zarına zarar vererek zararlı mikroorganizmaların kan dolaşımına girmesini kolaylaştırabileceği ve daha fazla iltihaplanmaya yol açarak bunama riskini artırabileceği de öne sürüldü.
Yazıda, ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri’nin (NIH) finanse ettiği 2022 tarihli bir çalışma da dahil, burun karıştırmayla Alzheimer arasında olası bir bağlantıyı destekleyen 10 çalışmaya atıfta bulunuluyor.
Araştırmacılar herpes virüsü, koronavirüs, zatürreye yol açan bakteriler ve Candida albicans mantarı gibi patojenlerin burun ve beyni birbirine bağlayan koku alma siniri boyunca seyahat edebildiğini vurguluyor.
Bu patojenler koku almayla ilgili bir beyin bölgesi olan koku alma ampulüne ulaşabilir ve Alzheimer hastalığının önemli bir özelliği olan amiloid plaklarının oluşumuna katkıda bulunabilecek enfeksiyonlara yol açabilir.
Yazıda, “Burun epiteli yoluyla beyni istila eden çeşitli patojenler Alzheimer hastalığıyla ilişkilendirilmiş ve ölüm sonrası analizler sırasında izole edilmiştir” deniyor.
Bu çalışmalar burun karıştırmanın önemli bir risk faktörü olduğunu ve Alzheimer hastalığının ilerlemesine katkıda bulunduğunu gösteriyor. Bu ilişkiyi daha kapsamlı incelemek için daha fazla araştırma, özellikle de daha büyük vaka kontrol çalışmaları yapılmasını öneriyoruz.
Pakistan’daki Services Institute of Medical Sciences ve Katar’daki Hamad Medical Corporation’dan araştırmacıların kaleme aldığı yazı, Avustralya’daki bir ekip tarafından yapılan ve burun karıştırmayla Alzheimer arasındaki olası bağlantıya ilişkin endişeleri dile getiren araştırmalar da dahil daha önceki çalışmalara dayanıyor.
Bilim insanları, bu alışkanlıkla ilişkili riski azaltmak için düzenli el yıkama gibi basit önleyici tedbirler öneriyor.
“Kovid’den çıkarılacak derslerden biri de el hijyeninin önemi” diyen araştırmacılar, burun karıştırma riskini azaltmak için el yıkama ve el dezenfektanı kullanımı gibi rutin uygulamaları savunuyor.
Alzheimer hastalığı Birleşik Krallık’ta en yaygın demans türü ve yaklaşık 850 bin kişiyi etkiliyor.