Çanakkale Savaşları’nda alay komutanı seviyesinde en fazla şehit Ağustos’ta verildi

Tarihin en kanlı muharebelerinden birine sahne olan ve dünya harp tarihine geçen ‘Çanakkale Geçilmez’ destanının yazıldığı Çanakkale Savaşları’nın yaşandığı Tarihi Gelibolu Yarımadası’nda, Çanakkale Savaşları sırasında 15 alay komutanı şehit düşerken, Anafartalar Zaferi’nin kutlandığı Ağustos ayı ise en çok şehit verilen ay oldu.

Ağustos ayında 9 alay komutanı şehit oldu.

6 Ağustos’ta Kanlısırt’ta 15. Alay Komutanı Binbaşı İbrahim Şükrü Bey, 7 Ağustos’ta Kanlısırt’ta 47. Alay Komutanı Binbaşı Ahmet Tevfik Bey, 8 Ağustos’ta Anafartalar’da 25. Alay Komutanı Yarbay Ali Nail, 9 Ağustos’ta Birinci Anafarta’da 20. Alay Komutanı Yarbay Mehmet Halit, 9 Ağustos’ta Birinci Anafarta’da 21. Alay Komutanı Yarbay Yusuf Ziya, 10 Ağustos’ta Anafartalar’da 14. Alay Komutanı Binbaşı İsmail Hakkı Bey, 13 Ağustos’ta Arıburnu’da 57. Alay Komutanı Yarbay Hüseyin Avni Bey, 21 Ağustos’ta 55. Alay Komutanı Binbaşı Hasan Tahsin Bey ve 24 Ağustos’ta İkinci Anafarta’da 16. Alay Komutanı Yarbay Hakkı şehit düştü.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdürü Doç. Dr. Barış Borlat, “Çanakkale Kara Muharebeleri 25 Nisan 1915 gününde başlamış daha ilk 48 saat içerisinde muharebeler aslında mevzi harbine dönüşmeye başlamıştı. Bir süre sonra taraflar arasında bu mevzi harbi kanlı muharebelerin aslında bize başlangıcını göstermişti. Ancak en kritik anını Çanakkale Muharebeleri’nin 6 Ağustos tarihinde başlayan çıkarmalar teşkil etmektedir. Nitekim 6-10 Ağustos tarihinde yaşanan bu muharebeler esnasında Çanakkale Muharebesi’nde alay komutanlarının şehit olmasının yanı sıra Çanakkale Cephesi’ndeki şehitlerimizin neredeyse yüzde 25’lik kısmının yani en az bölümünü sadece Ağustos’ta bir ay içinde vereceğiz. Aynı zamanda 6 Ağustos tarihinde başlayan bu muharebeler bütünü içerisinde Çanakkale Cephesi’ndeki toplam 15 alay komutanımızın 9’unun şehit olduğunu göreceğiz. Yani neredeyse alay komutanlarının en önemli bölümü aslında 6-10 Ağustos tarihleri içerisinde başlayan savaş dahilinde olacaktır. Hatta şunu söyleyebiliriz, bu 15 alay komutanından 9’u şehit olmuş, bir tanesi de, yani aslında 10’uncu Alay Komutanı’nın da bu süreç esnasında biz, Conkbayırı Muharebesi’nde yaralanmış olduğunu, daha sonra Kafkas Cephesi’nde şehit olduğunu göreceğiz. Bu haliyle Çanakkale Muharebeleri, alay komutanı seviyesinde en fazla şehidini Ağustos ayı içerisinde vermiştir” dedi.

Ağustos’taki muharebe sırasında, askerlerin şehit olma esnasında acı olayların da yaşandığını ifade eden Doç. Dr. Barış Borlat, sözlerine şöyle devam etti:

“Bunlardan bir tanesi de özellikle İbritçe istikametindeki İngiliz bombardımanı sürecinde askerlerimiz yanarak şehit olacaklardır. İşte bu ateş çemberi içerisinde Anafarta Ovası’nda 20’nci ve 21’inci alay komutanları 50 kilometrelik yürüyüş sonrasında muharebe hattına gelmişler ve kendileri aynı gün saat 14.00 ile 16.00 arasında iki Alay Komutanının şehit olduğunu göreceğiz. Benzer şekilde Kanlısırt’a geldiğimizde, Kanlısırt bölgesinde 6 Ağustos tarihinde 15’inci Alay Komutanı İbrahim Şükrü Bey, hemen biraz sonrasında 47’nci Alay Komutanı Ahmet Tevfik Bey’in şehit olduğunu göreceğiz. Conkbayır Hattı’na çıktığımızda 25’inci alay komutanının şehit olduğunu göreceğiz. Arıburnu bölgesi, Anafarta Ovası’nda bu alay komutanları şehit olduğu gibi aynı zamanda Seddülbahir bölgesinde de Ağustos ayında biz alay komutanlarımızın şehit olduğunu göreceğiz. Çünkü aynı zamanda İngilizler Kuzey bölgesindeki muharebeyi saklamak, kuvvet kaydırmasını engellemek amacıyla Güney Grubu’na da bir çıkarma yapmışlar, tespit muharebesi yapmışlar ve saldırılar düzenlemişlerdi. İşte bu taarruzlar esnasında biz Güney Grubu’nda da Fuat Bey’in 41’inci Alay Komutanı’nın, 55’nci Alay Komutanı Hasan Basri Bey’in de şehit olduğunu göreceğiz. Böylece aslında Çanakkale Muharebeleri en sıcak anlarını ve en fazla zayiatlarını, kayıplarını verdiği süreci yaşamış olduğunu söyleyebiliriz.”