AV. ESRA AYDIN EKİCİ – Öncelikle çekin ne olduğu ile başlayalım. Çek, kanunumuzda kıymetli evrak olarak adlandırılan ve bankaya hitaben yazılmış Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre düzenlenmiş ödeme aracıdır. Tabii her evrak çek olamaz. Bir evrakın çek olabilmesi için belirli şartlara sahip olması gerektiği gibi, kanunda tanımlanmış zorunlu unsurları da içermesi gerekmektedir.
Şimdi bu unsurları inceleyelim.
Öncelikle bir evrakın çek olabilmesi için üzerinde “çek” ibaresi bulunması gerekmektedir.
Ayrıca çek herhangi bir koşula bağlanmamalıdır. Koşulsuz bir ödeme vaadi içermelidir. Koşula bağlanması halinde maalesef çek geçersiz olacaktır.
Ve mutlaka bir bedel yazılmalıdır.
Yine aynı şekilde çekte ödeyecek kişi yani muhatap belirtilmelidir.
Muhatap da belirtilmiş ise mutlaka düzenlenme tarihi bulunmalıdır. Düzenlenme tarihinde dikkat edilmesi gereken, olmayan bir tarihin belirtilmesi halidir. Eğer düzenleme tarihi 30 Şubat, 31 Nisan gibi olmayan günler olarak yazılmış ise korkmanıza gerek yok. Çek geçersiz değildir. Düzenlenme tarihi o ayın son günü olarak sayılır.
Yine aynı şekilde düzenlenme yeri ve çeki düzenleyenin imzası bulunması gerekmektedir. Eğer düzenleme yeri yok, fakat borçlunun adresi bulunuyorsa adresin bulunduğu yer düzenleme yeri olarak kabul edilir ve çek geçersiz olmaz, yalnız her ikisi de yok ise maalesef çek geçersizdir.
Bu unsurlardan bahsettiğimize göre ve bu unsurları sağlayan bir evrakımız olduğuna göre şimdi ne yapacağız?
Burada alacaklıların dikkat etmesi gereken en önemli konu çek ibraz süreleri. İbraz süresi dediğimiz ödenmesi için bankaya başvurulması gereken süre anlamına gelmektedir. Kanunumuza göre, çek düzenlendiği yerde ödenecekse 10 gün, düzenlendiğinden farklı şehirde ödenecekse 1 ay, düzenlendiğinden farklı kıtada ödenecekse 3 ay içinde kişi ödenmesi için bankaya başvurmak zorundadır. Bu sürelerde başvuru yapılmadığı takdirde artık çek, çek vasfını yitirir ve kanunumuzun çek için sağladığı güvencelerden yararlanamazsınız.
Bu sürelerde bankaya başvurdunuz fakat ödeyecek kişinin hesabında çeki ödeyecek miktarda para yok bu durumda banka size çekin güvence bedeli dediğimiz kağıt bedelini öder ve ödenmeyen miktar için karşılıksızdır kaşesi vurur. Ve bu şekilde çeki yazdırmış olursunuz ve artık icra takibine konu edebilir, karşılıksız çek şikayetinde bulunabilirsiniz.