13 YILLIK İÇ SAVAŞIN SONU
Heyet Tahrir eş-Şam’ın (HTŞ) başını çektiği muhalif gruplar, yıllardır Suriye’de devam eden iç savaşın baskısı altındaydı.
27 Kasım tarihinde muhalif grupların başlattığı saldırılar Esad rejiminin düşmesiyle sonuçlandı.
İki haftadan biraz daha kısa bir sürede muhalifler başkent Şam’a girerek eski başkan Beşar Esad’ı devirdi ve ordusu da eriyip gitti.
Bu bozgun, yüz binlerce insanın ölümüne yol açan 13 yıllık bir iç savaşı aniden sonlandırdı.
ORDU NASIL ÇÖKTÜ?
Reuters, rejim ordusundan kaynaklarla görüştü.
Kaynaklar, başkentteki terk edilmiş bir askeri ofiste bulunan istihbarat belgeleriyle birlikte, Esad’ın bir zamanlar korkulan ordusunun, askerlerin moral bozukluğu, özellikle komuta yapısı için yabancı müttefiklere aşırı bağımlılık ve yolsuzluğa karşı saflarda büyüyen öfke nedeniyle nasıl zamanla yok olduğunu ayrıntılı bir şekilde ortaya koydu.
“MÜTTEFİKLERE BAĞIMLI HALE GELDİ”
Tüm üst düzey kaynaklar, 2011’de iç savaşın başlamasından bu yana Esad’ın ordu komutasının müttefik İran ve İran tarafından finanse edilen gruplara bağımlı hale geldiğini söyledi.
Suriye ordusunun operasyonel komuta yapısının büyük bir kısmının İranlı askeri danışmanlar ve onların milis müttefikleri tarafından yürütüldüğü belirtildi.
HALEP’İN DÜŞÜŞÜ
İki Suriye güvenlik kaynağı, Halep’in saldırıya uğramasının ardından rejim ordusunun birliklerine net bir plan verilmediğini aktardı.
Orduya, ya kendi aralarında çözmeleri ya da yeniden toparlanmak için stratejik öneme sahip Humus şehrine çekilmeleri gerektiği söylendi.
Üç üst düzey Suriyeli yetkili, saldırının başlamasından sadece iki gün sonra, 29 Kasım’da Halep’in büyük bir çatışma olmadan düştüğünü ve bunun orduda şok dalgaları yarattığını söyledi.
“ORDUNUN CİDDİ UYUM EKSİKLİĞİ VARDI”
Askeri kaynaklara göre, sahada kalan rejim ordusunda ciddi bir uyum eksikliği vardı.
Subaylar askerleri görevden almak için rüşvet alıyordu veya askerlere eve gitmelerini söyleyip maaşlarını kendileri topluyordu. Çok sayıda birlik bu nedenle yetersiz kaldı.
ESAD ZENGİNLEŞTİ, ORDU ZAYIF KALDI
Rejim ordusu kaynakları, savaşın başlarında kazanılan acı dolu askeri zaferlere rağmen maaşların sürekli düşük kalması ve Esad’ın ailesinin aşırı zenginleştiği yönündeki haberlerin de etkisiyle hem subayların hem de askerlerin moralinin bozulduğunu belirtti.
TÜM BİRLİKLERE SAVAŞ EMRİ
Reuters’ın Şam’daki bir Hava İstihbarat ofisinde bulduğu askeri bir belgeye göre, ordu 28 Kasım’da tüm birliklere tam savaşa hazır olma emri veren bir telgraf yayınladı.
GİTTİKÇE SERTLEŞEN EMİRLER
Belgeye göre, rejimin çaresizliğinin bir işareti olarak, Esad ailesine yakın kilit bir kurum olan Suriye Hava İstihbarat Müdürlüğü, 1 Aralık’ta muhaliflerin kritik ilerleme sağlamasının ardından adamlarını ülke genelindeki kontrol noktalarında “gevşeklik” yapmakla suçladı ve savaşmazlarsa “ağır” cezalar verileceği uyarısında bulundu.
Gittikçe sertleşen emir ve tehditlere rağmen giderek daha fazla asker ve subay firar etti.
Bu durum, ordunun ve rejimin kaçınılmaz sonunu hazırladı.