Financial Times gazetesinin ‘Türkiye’nin jet arayışı Biden’ı sıkıştırdı‘ başlıklı analizinde, Ankara’nın attığı stratejik adımlar masaya yatırıldı.
Haberde şu ifadeler kullanıldı:
Onlarca yıllık NATO üyesi olan Türkiye’nin 100’den fazla yeni nesil F35 siparişinin teslimine ABD engel oldu.
Ankara bir gün kendi Türk yapımı avcı uçağını inşa ederek hava kuvvetlerindeki boşluğu doldurmayı amaçlıyor ancak şimdilik F16 filosuyla devam ediyor.
Bu, Ankara’nın Washington’a Lockheed Martin tarafından yapılan 40 yeni F16’nın yanı sıra mevcut jetlerinin 80’ine yakınının modernizasyon kitleri için yaptığı son talebi açıklıyor.
Rusya’nın S-400 savunma sistemi sözleşmesi nedeniyle Aralık 2020’den bu yana savunma sanayisine yönelik ABD yaptırımlarına tabi olan Türkiye, anlaşmanın kazan-kazan olacağını savunuyor.
Yunanistan’ın Fransız Rafale jetleri ve Amerikan F35’leri satın aldığı bir zamanda, anlaşma Türkiye’nin hava kuvvetlerini güncellemesine yardımcı olacak. S-400, ABD tarafından beşinci nesil F35’in güvenliği için bir tehdit olarak görülse de, F16’da aynı sorun ortaya çıkmayabilir.
Şu anda Washington’da Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’nda görev yapan eski bir Türk diplomat olan Alper Coşkun, “Burada bir fırsat var” dedi ve şöyle devam etti:
“Bu, Türk savunma sanayisinin veya en azından önemli bir unsurunun transatlantik ilişkiye dahil olmaya devam edeceğini garanti edecek. Bu, karşı karşıya olduğumuz ve diğer birçok alanda etkisi görülecek ikilemden bir çıkış yolu.”
Ancak ABD’nin bunu kabul edip etmeyeceği henüz belli değil. Kongre’nin satışı engelleme ihtimali var.
Türk liderin ikinci bir Rus S-400 hava savunma sistemi satın alması da gündemde. F16 talebini göndermeden günler önce yayıncı CBS News’e verdiği demeçte, Cumhurbaşkanı Erdoğan “Gelecekte kimse ne tür savunma sistemleri alacağımıza hiçbir ülke müdahale edemeyecek” dedi.
‘TÜRK CUMHURBAŞKANI GERİ ADIM ATMAYACAK’
Philadelphia merkezli Dış Politika Araştırma Enstitüsü’nün Orta Doğu programı direktörü Aaron Stein, “Kongre, muhtemelen Erdoğan’dan Türkiye’de bulunan Rus donanımı üzerinde tavizler ve ikinci sistemi satın almama taahhüdü isteyecektir. Ancak ABD’yi kendisine bir Amerikan alternatifi sunmamakla suçlayan Türk Cumhurbaşkanının geri adım atması pek olası değil” diye konuştu.
Durum Biden yönetimi için bir düğüm oluşturuyor. F16 satışına hiçbir koşul olmaksızın yeşil ışık yakılması, Türkiye’ karşıtları tarafından yersiz bir yatıştırma olarak görülecektir. Ancak satış reddedilirse, Ankara Rusya’ya yönelebilir.
Türkiye’nin Moskova ile daha derin bir savunma işbirliği ise daha fazla ABD yaptırımını tetikleyebilir.
2019 yılında Putin ile yan yana geldiği bir Rus hava gösterisinde Erdoğan, Rus meslektaşına yarı şaka yaparak Su-57 avcı uçaklarından birini satın almak istediğini söyledi. Bazı Batılı yetkililer şimdi bu esprinin gerçek olabileceğinden endişeliler.
Amerikalılar bu anlaşmayı onaylamazsa Türkiye ne yapacak? Bir Avrupalı diplomat, “Bu boşluğu doldurmaları gerek. O nedenle, Rus ya da Çin uçakları alacaklar” dedi.