Yıl 2000… DSP-MHP-ANAP Hükümeti döneminde Türkiye’nin 10. Cumhurbaşkanı seçimine sıra geldi. Siyasi hayatı Süleyman Demirel ile mücadele içinde geçen Başbakan Ecevit, Anayasa değişikliği için kolları sıvadı. Amacı Demirel’in göreve devamını sağlamaktı. Ancak Cumhurbaşkanının görev süresini “5+5” şeklinde düzenleyen Anayasa değişikliği Meclis’te reddedildi.

Anayasa değişikliği olmayınca Ecevit, ortak aday arayışına girdi. Bazı Batı ülkeleri bu gibi durumlarda Yüksek Mahkeme Başkanlarına davet yapıyordu. Ecevit’in aradığı aday da Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer oldu. Sezer’in adaylığı Meclis’teki 5 partinin desteğiyle açıklandı.

Sezer, 5 Mayıs 2000’de TBMM’de yapılan 3. tur oylamada 330 oy alarak Türkiye Cumhuriyeti’nin 10. Cumhurbaşkanı seçildi.

Sezer, 16 Mayıs 2000 tarihinde görevi 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’den devraldı.

Sezer’in seçim haberini veren 6 Mayıs 2000 tarihli Hürriyet gazetesi…

Cumhurbaşkanı Sezer’in, kendisini Meclis’te sağlanan uzlaşmayla seçtiren dönemin koalisyon ortaklarıyla yıldızı hiç barışmadı. 19 Şubat 2001’deki tarihi MGK da adeta bu durumun kanıtı oldu.

Sezer, MGK’da hemen sağında oturan koalisyon hükümetinin başbakanı Ecevit’i sert bir şekilde eleştirmeye başlayınca ipler bir an da gerildi. Sezer, Ecevit’e anayasa kitapçığı fırlattı. 2001 ekonomik krizi işte böylece su yüzüne çıktı.

DSP-MHP-ANAP koalisyonu döneminde 9 kanunu veto eden Sezer, AK Parti hükümeti döneminde de “en çok kanunu veto eden Cumhurbaşkanı unvanını” aldı. Sezer’in 2006 sonuna kadar geri gönderdiği kanun sayısı 54 olurken, 2007 yılıyla birlikte bu sayı 65’e yükseldi. AKP hükümetiyle de yıldızı barışmayan Sezer’le AKP arasında sık sık Köşk’te verilen resepsiyonlar nedeniyle de kriz yaşandı.

Sezer, görev süresi boyunca, bin 120 yasanın bin 48’ini, 32 kanun hükmünde kararnamenin (KHK) 25’ini, atamalar dışındaki işlemlere ilişkin 11 bin 578 Bakanlar Kurulu kararının 11 bin 561’ini, atamalara ilişkin 208 Bakanlar Kurulu kararının 175’ini, 6 bin 379 müşterek kararnamenin 5 bin 532’sini onayladı. Sezer, 72 yasa, 7 KHK, 14 atamalar dışındaki işlere ilişkin Bakanlar Kurulu kararı, 769 müşterek kararname ve 30 atamalara ilişkin Bakanlar Kurulu kararını iade etti. Gerek atamalar dışındaki, gerekse atamalara ilişkin bazı Bakanlar Kurulu kararları ile ortak kararnameler ise geri çekildi. Cumhurbaşkanı Sezer, bu süre içerisinde, yargı organlarına üye seçimi ve benzeri yetkileri kapsamında ise 316 işlemi onayladı. Sezer, ayrıca, 261 mahkumun kalan cezasını kaldırdı, 10 mahkum ile ilgili ceza kaldırma istemini reddetti.

Tasarrufa büyük önem verdiği bilinen Sezer’in cumhurbaşkanlığı döneminde cumhurbaşkanlığı bütçesinde önemli tasarruflar sağlandı. 2001 yılı bütçesinden yaklaşık 4 milyon, 2002 yılı bütçesinden yaklaşık 4.5 milyon, 2003 yılı bütçesinden yaklaşık 6.5 milyon, 2004 yılı bütçesinden yaklaşık 10 milyon, 2005 yılı bütçesinden yaklaşık 7.5 milyon, 2006 yılı bütçesinden ise yaklaşık 7 milyon YTL tasarruf edildi. Sezer, yurtiçi ve yurtdışı seyahatlerine sınırlı sekreterya ve koruma polisi ile çıktı.

Hukuka ve kurallara bağlılığı da öne çıkan Sezer, geri çevirdiği yasaları, mahkemelerin gerekçeli kararlarından daha kapsamlı gerekçelerle iade etti. Sadece 3-4 koruma ve sekreterya aracı ile seyahat eden Sezer, trafik kurallarına uymakta büyük titizlik gösterdi ve kırmızı ışıklarda durdu, sabahın erken saatlerinde gittiği hastanelerde kuyruğa girerek tedavi için sıra bekledi, süpermarketlerde kasada sıra bekledi, peşin parayla ödeme yaptı.

10. Cumhurbaşkanı Sezer, çok az danışmanla çalıştı. Sezer, güvenlik, enerji ve basın danışmanıyla görev yaptı. Sezer, döneminde elçi seviyesinde olan cumhurbaşkanlığı özel kalem müdürlüğü büyükelçilik seviyesine çıkarıldı. Özel kalem müdürleri aynı zamanda ”Cumhurbaşkanlığı Dışişleri Başdanışmanlığı” görevini yürüttüler.

10. Cumhurbaşkanı Sezer, görev süresi boyunca hiç tatil yapmadı, Cumhurbaşkanlığının Okluk Koyu’ndaki Devlet Konukevi’ni hiç kullanmadı.

Basına da mesafeli olan Sezer, hiç mülakat vermedi, çok seyrek olarak programları sırasında basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Sezer, fotoğrafları ve görüntülerinin çekilmesinden de çok hoşlanmadı.

Foto muhabirleri etkinliklerini sırasında görüntüledikleri Sezer’in, bu sıkıntısını yansıtmadığı fotoğrafını bulmakta zorlandı. Sezer, Cumhurbaşkanlığı fotoğrafçısının dahi görevi gereği fotoğraf çekmesinden zaman zaman sıkıldı ve bu sıkıntısını da dile getirdi.

Sezer’in çok zorunlu olmadıkça basında çıkan yanlış haberleri tekzip etmediği de biliniyor. Sezer göreve başladığında oluşturulan ”cumhurbaşkanlığı sözcülüğü” kurumu kapsamında ilk zamanlar düzenli yapılan basın bilgilendirme toplantıları da sonraki dönemlerde aynı düzenlilikte yapılmadı. Sezer, zorunlu resmi görevleri dışındaki faaliyetlerini basına haber vermeden gerçekleştirdi. Sık sık gittiği tiyatro gösterileri ve klasik müzik konserleri ile seyrek gittiği alışveriş merkezlerinde tesadüfen görüntülenebildi.

10. Cumhurbaşkanı Sezer, görevi boyunca koruma önlemlerinden de sıkıldı. Zaman zaman öğle yemeği için Çankaya Köşkü kompleksi içindeki ofisinden konutuna yalnız ve yürüyerek geçen Sezer için kendisinden habersiz güvenlik önlemi alan koruma polisleri, Köşkün bahçesindeki ağaçların arkasına saklanarak görev yaptı.

Tasarrufa büyük önem verdiği bilinen Sezer’in cumhurbaşkanlığı döneminde cumhurbaşkanlığı bütçesinde önemli tasarruflar sağlandı. 2001 yılı bütçesinden yaklaşık 4 milyon, 2002 yılı bütçesinden yaklaşık 4.5 milyon, 2003 yılı bütçesinden yaklaşık 6.5 milyon, 2004 yılı bütçesinden yaklaşık 10 milyon, 2005 yılı bütçesinden yaklaşık 7.5 milyon, 2006 yılı bütçesinden ise yaklaşık 7 milyon YTL tasarruf edildi. Sezer, yurtiçi ve yurtdışı seyahatlerine sınırlı sekreterya ve koruma polisi ile çıktı.

Hukuka ve kurallara bağlılığı da öne çıkan Sezer, geri çevirdiği yasaları, mahkemelerin gerekçeli kararlarından daha kapsamlı gerekçelerle iade etti. Sadece 3-4 koruma ve sekreterya aracı ile seyahat eden Sezer, trafik kurallarına uymakta büyük titizlik gösterdi ve kırmızı ışıklarda durdu, sabahın erken saatlerinde gittiği hastanelerde kuyruğa girerek tedavi için sıra bekledi, süpermarketlerde kasada sıra bekledi, peşin parayla ödeme yaptı.

Sezer’in diğer cumhurbaşkanlarından önemli bir farkı da yurt içi ve yurt dışı gezilerinde kendisine hediye edilen eşyaları Köşk envanterine kayıt ettirmesi ve bu hediyeleri Çankaya Köşkü’nde bırakmasıydı.

Çankaya Köşkü, Sezer’le birlikte sembolik bir anlam kazanırken, Cumhurbaşkanı da makam aracını kırmızı ışıkta durdurmasından, smokin giymeyi reddetmesine, sadeliğe özen göstermesinden yurt içi gezilerinde karşılama töreni istememesine, eşi ile birlikte markete gitmesinden Köşk’te uyguladığı tasarrufa kadar pekçok farklılığa imza attı

Çankaya Köşkü, Sezer’le birlikte sembolik bir anlam kazanırken, Cumhurbaşkanı da makam aracını kırmızı ışıkta durdurmasından, smokin giymeyi reddetmesine, sadeliğe özen göstermesinden yurt içi gezilerinde karşılama töreni istememesine, eşi ile birlikte markete gitmesinden Köşk’te uyguladığı tasarrufa kadar pekçok farklılığa imza attı

Sezer’in görev süresi 367 krizi ve Meclis’in o tarihte cumhurbaşkanını seçememesi nedeniyle uzadı. 3 ay 12 gün daha köşkte kaldı. Sezer, Abdullah Gül’ün 11. Cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra 28 Ağustos 2007’de Gölbaşı’ndaki mütevazi villasına taşındı. Görev süresi boyunca çok az konuşan Sezer, aynı tavrını emeklilik hayatında da sürdürdü.