Emeklilikte düşük aylık sürprizi yaşanmaması için bordroların düzenli kontrol edilmesi gerekiyor. Ücreti eksik bildirilenler hizmet tespit davası açabilir. Davayı kazananın emekli aylığı artarken, beş yıl geriye dönük emekli aylığı farkı da alınabilir.

120 BİN DOSYA İNCELENİYOR

Bugün itibariyle EYT kapsamında 2 milyon kişiye aylık bağlanırken, 120 bin dosya ise inceleniyor. Bu dosyaların içinde eksik prim, tescil sorunu, mükerrer başvurular, bordro oyunları, yanlış meslek kodları gibi sorunlar da ortaya çıkıyor.

Emeklilikte mağdur olmamak için kazancın bordroya tam olarak yansıyıp yansımadığının takip edilmesi büyük önem taşıyor. Ücretleri eksik bildirilenlerin kanıtlayabilecek belgeler ve tanıklarla hizmet tespiti davası açması mümkün.

Davanın kazanılması durumunda hem emekli aylığı artar, hem emekli aylığının ilk bağlandığı tarihten itibaren hesaplanan farklar topluca alınabilir. Daha önce emekli olanlar ise 5 yıl geriye dönük emekli aylığı farkı alabilir.

ÜCRET VE BORDRO AYNI OLMALI

Emekli aylıkları prime esas kazançlar üzerinden hesaplanıyor. Emekli aylığının düşük olmaması için alınan ücretle bordronun aynı olması önem taşıyor..

Kazancın yüksek bildirilmesi daha çok prim ödenmesi, daha yüksek emekli aylığına hak kazanılması anlamına geliyor. Primi düşük yatırılanlar düşük emekli aylığına mecbur kalıyor.

Emeklilikte mağdur olmamak için kazancın bordroya tam olarak yansıyıp yansımadığının takip edilmesi büyük önem taşıyor.

SGK, bordro üzerinden prim kaçırılmasını, eksik kazanç bildirilmesini kayıt dışılığın bir alt başlığı olarak tanımlıyor. Ücretin düşük gösterilerek prim kaçırılması, bir ay çalışan bir işçinin bordroda 15 gün çalışılmış gösterilmesi gibi kayıt dışı uygulamalara ceza kesiliyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu, kazancı önceki aya göre azalan çalışanlara mesajla uyarıda bulunuyor. İşverenin ücreti eksik bildirmesi durumunda çalışanlar ALO 170, SGK’ya şikayette bulunabilir.

GEÇERSİZ BORDRONUN CEZASI 6707 LİRA

Çalışanın maaşını düşük gösterip eksik prim yatıran, meslek kodunu yanlış giren, asgari ücretli gösterip kalan tutarı elden veren işveren hem ceza hem de tazminat ödemek durumunda kalır..

“Sigortalı işe giriş, ayrılış bildirgesi, aylık prim, hizmet belgesi düzenlenirken çalışanın meslek kodunun yanlış, eksik, hatalı girilmesi” halinde işverene idari para cezası uygulanıyor.

Gerçeğe aykırı meslek kodu düzenleyene 1341 lira, geçersiz bordro düzenleyene 6 bin 707 lira, işe girişi bildirmeyene 26 bin 829 lira, kayıt ibraz etmeyene 161 bin lira ceza kesiliyor. Ayrıca eksik bildirilen primlerin de yatırılması gerekiyor.

BORÇLANMA HESABINA DİKKAT

EYT başvrularında yılı ve primi dolmayanların da başvuruları kabul edilmiyor. SGK’ya olan borçlar yatırılmadığı sürece emeklilik işlemi yapılamıyor. Borç yatırıldıktan sonra aylık bağlanıyor.

Başvurularda yurtdışı, doğum borçlanmasının eksik yapılması, Bağ-Kur tescili gibi sorunlar varsa SGK müdürlüklerine giderek, düzeltilmesi için bizzat uzmanlardan destek almakta yarar bulunuyor.

İşlemleri devam eden ve aylığı bağlanamayan bazı EYT’lilerin de bir bölümünün de farklı kurumlarda hizmetleri bulunuyor. Farklı illerde ve sosyal güvenlik merkezleri arasındaki yazışmalar, dosyaların tespiti nedeniyle de işlemler gecikebiliyor. Dosyalar bulunarak hizmetler birleştiriliyor, yazışmalar, eksikler giderildikten sonra emekli aylığı bağlanıyor. Dosyası ve başvurusuyla ilgili sorun olduğunu düşünülerin SGK müdürlüklerine ihbarda bulunabilir.

18 YAŞIN DOLMASI GEREKİYOR

MESLEK KOD DA ÖNEMLİ

Emeklilikte yüksek gelir için bordro kadar mesleki kodların doğru girilmesi de önem taşıyor. Sigortalı işe giriş, ayrılış bildirgesi, aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenirken çalışanın meslek kodunun yanlış, eksik, hatalı girilmesi sosyal güvenlikte hak kaybına yol açıyor. Demir, çelik, döküm, çimento gibi sektörlerdeki fabrikaların çalışanları başta olmak üzere birçok meslek grubu için fiili hizmet süresi zammı bulunuyor.

Yıpranma hakkı olan mesleklerde kodun doğru girilmesi büyük önem taşıyor. Yasa gereği tehlikeli ve ağır işte çalışanlara yıpranma hakkı veriliyor. Ağır mesleklerde çalışanlar için ödenen primler daha fazla kabul ediliyor ve yaş şartında indirim yapılıyor.

Ağır bir meslekte çalışıyorsanız yıpranma payı ile erken emeklilik mümkün olabiliyor. Mesleki kod yüksek maaşı hak eden meslek sahiplerinin asgari ücret üzerinden bildirimini de önlüyor.Hatalı giriş durumunda sigortalı işe giriş ekranında bulunan güncelleme butonu kullanılarak hatalı kod yerine doğru meslek kodu seçilerek güncelleme yapılabiliyor.