Deniz memelilerinin kritik yaşam alanları ve karşılaştıkları sorunlar hakkında bilimsel ve kamu bilincini artırmaya yönelik çalışmalar yapan DMAD’nin uzman ekibi, Kaş ve Fethiye açıklarında ispermeçet balinaları görüntüledi. Dernek kurucusu Aylin Akkaya, Dimitris Lisenko, Leyla İsrapilova, Evie Violet White, Atakan Dalkılıç, Bedirhan Bartu Tekin, Ceyda Özdemir, Efecan İştipliler, Zeynep Dilan Seyhan ve Evsane Güllüdere, bölgedeki çalışmalarını sürdürüyor.

‘TÜRKİYE’DE BALİNA VAR’

Deniz biyoçeşitliliğini korumak için veri tabanı oluşturan, ekolojik farkındalığı artırmayı amaçlayan derneğin araştırmacıları, Akdeniz’de yürüttükleri araştırma seferinde elde ettikleri ispermeçet balinalarına ait görüntüleri sosyal medya hesaplarından paylaştı. DMAD’dan Leyla İsrapilova, ‘Türkiye’de balina var’ başlıklı paylaşımında, bu balinaların aslında hep var olduklarına işaret ederek, “Başka balina türleri de var. Fakat insan kaynaklı stres faktörleri arttığı için koruma ve farkındalık çalışmalarının önemi gittikçe artıyor” diye uyardı.

NESLİ TEHDİT ALTINDA

Türkiye denizlerinde ispermeçet, gagalı balina ve uzun balina olmak üzere 3 tür balina bulunduğunu belirten araştırma ekibinden Efecan İştipliler, Dünya Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) kırmızı listesi verilerine göre Akdeniz’de yaşayan ispermeçet balinaları için 250 ila 2 bin 500 arasında nüfus tahmini yapıldığını, Akdeniz popülasyonunun ‘tehlike altında’ şeklinde sınıflandırıldığını söyledi.

SUALTI SES KİRLİLİĞİ

Doğu Akdeniz’deki çalışmaların az olması nedeniyle Türkiye kıyılarındaki nüfusun ortaya çıkarılması için daha çok çalışılması gerektiğini belirten İştipliler, balina ve yunusların iletişim için ses kullanan canlılar olduklarından, en büyük tehdidin de su altı ses kirliliği olduğunu kaydetti. İştipliler, ayrıca deniz trafiğine bağlı yaralanmalar, plastik kirliliğini de balina türleri için önemli tehditler olarak sıraladı.

KAYDEDİLEN EN YÜKSEK AĞIRLIK 57 TON

İspermeçet balinasında yeni doğan yavruların, 3,5- 4,5 metre uzunluğunda ve 1 ton ağırlığına sahip olabildiğini anlatan İştipliler, şu bilgileri verdi:

“Hermann Melville’in ünlü romanında bahsi geçen ve bizlerin Moby Dick olarak bildiğimiz kaşalotlar, belki de en ikonik balinalardan biridir. Yaşayan en büyük dişli balinadır. Dünya üzerindeki canlılar arasında en büyük beyne sahiptir. Yetişkin dişi bireyler 12,5 metre ve yetişkin erkek bireyler ise 19,2 metreye kadar büyüyebiliyor. Kaydedilen en yüksek ağırlık ise 57 bin kilogramdır. Derin denizlerde yaşar ve avlanırlar. 1000 metre ve daha derin sularda daha yaygın olarak görülebilirler. Genellikle 30-50 dakikalık dalışlar gerçekleştirirler, bu dalışlarıyla en uzun dalış süresine sahip ikinci canlıdır. Birinci sırada ise 2 bin 992 metreye yaptığı 138 dakikalık dalışları ile yine ülkemizde görülen gagalı balina bulunmaktadır.” NELERE DİKKAT EDİLMELİ

Denizlerimizde balina ve yunuslarla ilgili veri eksikliğinin çok fazla olduğuna dikkati çeken İştipliler, şöyle devam etti:

“Sularımızdaki canlıların varlığından habersiz birçok insan var. DMAD ekibi olarak veri eksikliğini kapatmak ve bu canlıları yakından tanımak için düzenlediğimiz seferlerin yanı sıra toplum bilincini artırmaya ve sularımızdaki balinaların bilinirliğini vurgulamaya çalışıyoruz. Denizlerimizi korumak ve deniz memelilerine daha huzurlu bir deniz bırakmak için hep birlikte çalışabiliriz. Daha önce de belirttiğimiz gibi balinalar sese son derece duyarlıdır. Bu yüzden deniz taşıtı tekne vb. kullanıyorsanız hızınıza dikkat etmelisiniz. Kirlilikten kaçınabilir ve tüketimi azaltabilirsiniz. Görüntüler ve çalışmalarımızı paylaşabilir ve toplumsal bilinçlendirmeye katkıda bulunabilirsiniz. Araştırmalarımıza destek olarak denizlerimizdeki canlıların korunmasında rol oynayabilirsiniz.” (DHA)