UNESCO Yaratıcı Şehir Ağına girdiler: İşte Türkiye'nin gastronomi şehirleri

: 1. GAZİANTEP

Demir Çağı’ndan bu yana kültürel kimliğinin temelini oluşturan uzun gastronomi geçmişiyle tanınan Gaziantep, 2015 yılında UNESCO’nun yaratıcı şehirler ağına girdi.

Gastronominin yerel ekonominin ana itici gücü olmayı sürdürdüğü şehirde aktif nüfusun yüzde 60’ı sektörde istihdam ediliyor ve işletmelerin yüzde 49’u ağırlıklı olarak baharat, tahıl ve kuru meyve dahil olmak üzere gıdaya odaklanıyor.

: Gaziantep’te gastronomi aynı zamanda şenlik, kültürlerarası diyalog ve sosyal uyum ile de eş anlamlıdır.

Gastronomi, müzik, edebiyat ve halk sanatlarını bir araya getiren geniş yelpazedeki performanslarıyla şehre renk katan Gaziantep Fıstık Kültür ve Sanat Festivali, festivalin amiral gemisi olmaya devam ediyor.

Diğer yerel festivaller arasında, Gaziantep’in antik İpek Yolu üzerindeki konumundan miras kalan yerel mutfak çeşitliliğini paylaşmak üzere neredeyse tüm şehri bir araya getiren 3 günlük benzersiz bir etkinlik olan Şira Festivali yer aldı.

Şehir, özellikle yoksulluk ve çevre sorunlarıyla mücadele ederek sürdürülebilir şehirlerin gelişimini teşvik etmeyi amaçlayan İpek Yolu Belediye Başkanı Forumu’nda kardeş şehirlerle işbirliğini geliştirmek için bu seçkin jeokültürel konumdan yararlanıyor.

: Belediye, iklim değişikliği eylem planı, çevre koruma planı ve eko-park oluşturulması da dahil olmak üzere birçok çevresel ve ekolojik program aracılığıyla kentsel yaşam kalitesini iyileştirme ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleme konusunda güçlü bir kararlılık göstermektedir. Bu üçüncü program, şimdiye kadar kullanılmayan fıstık kabuklarının hem endüstriyel hem de konut kullanımına fayda sağlaması öngörülen yenilikçi bir enerji kaynağına dönüştürülerek yenilenebilir enerji üretimi ile uyumludur.

419

Yaratıcı bir Gastronomi Şehri olarak Gaziantep şunları öngörüyor:

ekonomik kaynakları kısıtlı insanların hem yemek pişirebilecekleri hem de bilgi birikimlerini diğer sakinlerle paylaşabilecekleri tam donanımlı mutfaklar kurmayı amaçlayan İlçelerde Mutfaklar projesi aracılığıyla kültürlerarası diyaloğun beslenmesi;
Savunmasız gruplara ve engelli kişilere yaratıcı girişimlerin oluşturulması ve yönetimi konusunda eğitim kursları sunarak Engelsiz Atölye projesi aracılığıyla sosyal içermeyi geliştirmek;
Diğer Yaratıcı Gastronomi Şehirleri ile, özellikle antik İpek Yolu’nun yemek kültürünün tarihi hakkında araştırma yürüterek ve veri toplayarak çok düzeyli işbirliğini teşvik etmek; Ve
Deneyimleri ve bilgi birikimini diğer Yaratıcı Gastronomi Şehirleri ile paylaşmak amacıyla Uluslararası Gastronomi Festivali düzenlemek.

519

2. HATAY

6 Şubat depremlerinde büyük yara alan Hatay, Amik Vadisi’nin kalbinde ve antik İpek Yolu üzerindeki konumundan miras kalan çok kültürlü bir kimliğe sahip.

2017’de UNESCO’nun yaratıcı şehirler ağına giren Hatay, İpek Yolu’nun Akdeniz’e açılan kapısı olmuş ve yüzyıllar boyunca baharat ticaretinin merkezi olmuştur. Ortadoğu, Anadolu ve Akdeniz mutfaklarıyla 13 dünya medeniyetinin gastronomi kimliğini etkilediği ve şekillendirdiği söyleniyor. Ilıman iklimi ile son derece zengin bir bitki örtüsüne sahip olan bölge, günümüzde Hatay’ın GSYİH’sının yüzde 60’ını sağlayan tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştirilmesine olanak sağlamaktadır.

: Hatay Kent Konseyi, dernekler ve STK’ların yanı sıra, Hatay Tarım Fuarı ve Hatay Künefe Festivali de dahil olmak üzere çeşitli yerel yemek kültürünü ve tarımı tanıtmak için gastronomi temalı birçok festival ve etkinlik düzenliyor. Gastronomiyi sosyal içermenin bir aracı olarak gören kent, yeni istihdam olanakları yaratarak kadınların güçlendirilmesine yönelik çeşitli girişimlerde bulunuyor. Ayrıca belediyenin güçlü desteğiyle sosyal kapsayıcı istihdam yaratmak amacıyla 2016 yılında tüm çalışanların engelli ve gönüllü annelerden oluştuğu Down Café kuruldu.

: Büyükşehir Belediyesi, tarım teşvikleri ve mikro krediler yoluyla zengin bitki örtüsünün yanı sıra çeşitli yemek kültürünün daha da korunması ve tanıtılması amacıyla bir dizi politika ve strateji uygulamaktadır. Sağlıklı beslenme, organik tarım ve gıda güvenliği konularına odaklanan Hatay Aşçılar ve Şekerciler Derneği gibi uzmanlaşmış kuruluşlara destek vermektedir. Şehir aynı zamanda sürdürülebilir gıda sistemleri konusunda farkındalık yaratmak amacıyla çiftçilere bahçecilik terapisi, permakültür, yüksek teknolojili tarım ve biyoçeşitlilik konularında eğitimler de veriyor.

819

Yaratıcı bir Gastronomi Şehri olarak Hatay’ın öngörüleri:

Gastronomi alanındaki profesyonel fırsatları artırmak amacıyla çiftçiler, kadınlar, tedarikçiler ve perakendecilerden oluşan bir topluluk tarafından yönlendirilen bir tarım-gıda parkı kurmak;
şefler ve profesyoneller için bilgi aktarımı, işbirliği fırsatları ve sertifika programları sağlayacak Gıda Akademisi’ni düzenlemek;
Hatay Yemek projesi ve Yemek Akademisi aracılığıyla diğer Yaratıcı Şehirlerdeki şefler ve gastronomi ile ilgili alanlardaki öğrencilerle işbirlikleri oluşturmak;
Dünya Gastronomi Aşçılık Fuarı’nın düzenlenmesi; diğer UCCN şehirlerinin yer aldığı kesişen bir etkinlik; Ve
Tarım-gıda ve gastronomi ile ilgili işletmelerde mentorluk ve eğitim yoluyla mülteci kadın ve çocukların güçlendirilmesi

: 3. AFYONKARAHİSAR

İstanbul dahil birçok büyük şehri İzmir’e bağlayan ana karayollarının kesiştiği noktada yer alan tarihi Afyon, 2019’da UNESCO’nun yaratıcı şehirler ağına girdi.

Mermer endüstrisi ve zengin termal kaynaklarıyla tanınan bu önemli şehir, özellikle lokum ve kaymak başta olmak üzere mutfak uzmanlığıyla da tanınmaktadır. Afyonkarahisar’da 800’ü aşkın firmadan oluşan gıda imalat sektörü, bölgede geniş istihdam olanakları sağlamasının yanı sıra şehrin ihracatının yüzde 26’sına katkıda bulunarak ikinci büyük ekonomik sektör haline geliyor. Hayvancılığın da ekonomisinin merkezinde yer aldığı şarküteri, şehrin gastronomi kültürünün önemli bir özelliğidir.

: Gastronomi Afyonkarahisar’da yaşamın önemli bir parçası ve özel yemekler genellikle düğünler ve dini törenler gibi önemli etkinliklerin odak noktası oluyor. Afyon’un gastronomi tutkusu, yeni kurulan Gastro Afyon Festivali ve Yöresel Lezzetler Festivali gibi bölgede düzenlenen festivallerin çeşitliliğine de yansıyor.

: Dünyaca ünlü bu etkinlikler, afyon yağıyla zenginleştirilmiş hamur işleri gibi bölgesel lezzetlerin sergilendiği ve geleneksel yemek pişirme atölyelerine ev sahipliği yaparak çok sayıda turisti ve uluslararası şefi şehre çekmiştir.

: Yerel mutfağı zenginleştirmek ve istihdam olanakları yaratmak amacıyla yeni kurulan işletmelere maddi yardım ve göçmen işçilere aşçılık eğitimi sağlamanın yanı sıra, Afyon’un gastronomi sektörünün uzun vadeli başarısını sağlamak amacıyla restoran ve marketlerin yeniden inşası için devlet destekli yenileme çalışmaları da sürüyor. Çiftlik ve Sanat Vadisi de dahil olmak üzere diğer özel girişimler, dünya çapında geleneksel mutfağı tanıtmayı amaçlıyor.

1319

Yaratıcı bir Gastronomi Şehri olarak Afyonkarahisar’ın öngörüleri:

üye şehirlerin katılımıyla ortak dijital uygulama, kongre ve yarışma da dahil olmak üzere önerilen projeler aracılığıyla uluslararası işbirliğinin güçlendirilmesi ve sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunulması;
özellikle göçmenler gibi daha az temsil edilen gruplarla deneyimleri, en iyi uygulamaları ve bilgileri paylaşmak, bu bölgelerdeki yaratıcılar ve profesyoneller için fırsatların genişletilmesine katkıda bulunmak;
kültürel ürün ve hizmetlerin yaratılması, üretilmesi ve dağıtılmasını güçlendirerek Gastronomi Müzesi gibi sergi alanları oluşturmak amacıyla kamu-özel sektör ile sivil toplumu bir araya getirmek;
Enerji ve gıda israfının azaltılmasına yönelik yeşil çözümlere yönelik politikalar ve önlemler geliştirmek.