Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Şubat 2025 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, ocak ayında 48,0 olan manşet PMI, şubatta hafif bir artışla 48,3 düzeyinde gerçekleşti ancak 50,0 eşik değerinin altında kalarak faaliyet koşullarında ilk çeyrek ortası itibarıyla yavaşlamaya işaret etti. Sektörün faaliyet koşulları Nisan 2024’ten bu yana daralma bölgesinde yer aldı.
Anket katılımcıları, şubat ayında talep koşullarının zayıf olduğunu bildirirken, bu durum üretim ve yeni siparişlerde ivme kaybının devam etmesine yol açtı. Yeni siparişlerde üst üste 20. ay gerçekleşen yavaşlama, ocak ayına göre hafiflemesine rağmen yine belirgin düzeyde kaydedildi. Dış talep koşullarında da zayıflama gözlendi ve yeni ihracat siparişlerinde 2024 Ekim’den bu yana en sert bozulma yaşandı.
Şubat ayında yeni siparişlerde olduğu gibi üretimde de yavaşlama gözlendi. Son veriyle birlikte yavaşlama eğilimi 11. aya ulaşırken, son düşüş ılımlı düzeyde ve bir önceki aya göre daha hafif seyretti. Yeni siparişlerin yetersizliği, şubatta imalatçıların istihdam ve satın alma faaliyetlerini azaltmalarına yol açtı. Her iki kalemde de düşüş ocak ayına göre daha belirgin gerçekleşti.
Firmaların girdi ve nihai ürün stoklarında da düşüş gözlendi. Girdi maliyetleri enflasyonu, şubat ayında üst üste üçüncü kez ivme kazandı. Güçlü gerçekleşen bu artış, anket katılımcılarına göre ham madde ve personel maliyetlerindeki yükselişin yanı sıra Türk lirasındaki zayıflıktan kaynaklandı. Artan girdi maliyetlerine bağlı olarak nihai ürün fiyatlarındaki artış da hızlandı ve enflasyon son beş ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Tedarikçilerin teslimat süreleri şubat ayında da ılımlı artış sergiledi. Firmalar, yaşanan gecikmeleri fiyat artışlarına ve jeopolitik sorunlara bağladı.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi:
“Türk imalat sektörü 2025 yılının başlarında ivme kazanmakta zorlanmaya devam etti ve firmalar şubat ayında yeni sipariş alma konusunda ek güçlüklerle karşılaştı. Bu doğrultuda imalatçılar istihdamı artırma ya da yeni malzeme alımına kaynak ayırma konusunda isteksiz davrandı. Hem girdi maliyetlerinin hem de nihai ürün fiyatlarının daha hızlı yükselmesi, enflasyona bağlantılı sorunların devam ettiğini gösterdi. Bu durum, firmaların yakın vadede yeni iş almalarını daha zor hale getirebilir.”
Sektörel PMI’a göre dokuz sektörde yeni siparişler düştü
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Şubat 2025 raporuna göre, takip edilen on sektörden dokuzunun yeni siparişleri şubat ayında düşüş kaydetti. Bu eğilimin tek istisnası, son beş ayın dördünde büyüme sergileyen gıda ürünleri oldu. En keskin düşüşler giyim ve deri ürünleri ile tekstil sektörlerinde gerçekleşti. İhracat tarafında ise toplam yeni siparişlere nazaran hafif daha olumlu bir tablo ortaya çıktı. Üç sektörün yeni ihracat siparişlerinde genişleme gözlendi. En güçlü artış, ağaç ve kağıt ürünlerinde yaşandı. Talepteki zayıf seyre bağlı olarak, şubat ayında üretim artışı sadece iki sektörle sınırlı kaldı. Üretimin Mayıs 2023’ten bu yana ilk kez artış gösterdiği ana metal sanayi, gıda ürünleri ile birlikte büyüme bölgesinde yer aldı. Üretimde en belirgin yavaşlama yine tekstil sektöründe kaydedildi.
İstihdamını artıran sektör sayısı ocak ayında iki iken şubatta üçe yükselerek hafif çapta iyileşme kaydetti. En güçlü istihdam artışı, personel sayısının iki aylık düşüşün ardından güçlü şekilde toparlandığı kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti. Tekstil ürünleri ise genel olarak devam eden zorluklara paralel olarak istihdamını en hızlı azaltan sektör oldu.
Gıda imalatçıları, yeni siparişlerde ve üretim gereksinimlerinde görülen artışlara bağlı olarak satın alma faaliyetlerini genişletti. Bununla birlikte, satın alma hacmindeki iyileşme yalnızca bu sektörle sınırlı kaldı. Metalik olmayan mineral ürünlerde ise girdi alımları düşüş eğilimine son vererek yatay seyretti.
Girdilere yönelik talebin sınırlı olması, anket kapsamında takip edilen on sektörün yarısında tedarikçilerin teslimat sürelerinin kısalmasını sağladı. Girdi maliyetleri enflasyonu yüksek seyretti ve on sektörden altısında ivme kazandı. En keskin yükseliş, enflasyonun 18 aylık zirveye ulaştığı ağaç ve kağıt ürünlerinde gerçekleşti. Girdi fiyatlarındaki en yavaşartış ise metalik olmayan mineral ürünlerde görüldü. Satış fiyatlarında da en hızlı ve en yavaş artışlar yine bu iki sektörde kaydedildi. Nihai ürün fiyatları enflasyonu da rapor kapsamında izlenen altı sektörde artış gösterdi.