AV. ESRA AYDIN EKİCİ – Marka, bir nesnenin veya malın tanıtılmasına, benzerlerinden ayırt edilmesine yarayan işaretlerdir. Bu işaretlerin içerisine sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dahil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajların biçimi dahil olmak üzere her türlü işaretten oluşabilir. Marka hakkı mutlak bir hak olup, hak sahibine başkası tarafından kullanılmasını yasaklama, temel haklar ve yetkiler sağlar.
Yani bir kişi sözcük yazı veya şekillerden oluşan bir işareti marka olarak tescil ettirirse artık o işaret kanun koruması altında olup, marka sahibi kendi markasını kullanan kişilere karşı kullanılmasını engelleme, malların toplatılması, tazminat gibi çeşitli hukuki yollara başvurabilir. Nike markasının tik işareti, Lacoste markasının timsahı, Burberry markasına ait kareli ve çizgili işaretler, Louis Vuitton markasının baş harflari olan L ve V harflerinden oluşan işareti markaya örnek olarak verilebilir.
Şimdi marka hakkının ihlali bakımından ne gibi cezalar öngörülmüş onlara bakalım.
Sinai Haklar Kanunu marka sahibinin izni olmaksızın, markayı kullanma, marka sahibinin izni olmaksızın markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markayı taklit etmek, markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markanın taklit edildiğini bildiği veya bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, ihraç etmek, ticari amaçla elde bulundurmak eylemlerini marka hakkına tecavüz olarak adlandırılmış.
Somutlaştırmak gerekirse, kişinin bir çanta mağazası olduğunu düşünelim ve marka sahibinin hiçbir izni olmadan Louis Vuitton ismini ve markanın L ve V harflerinden oluşan işaretini basarak bu çantaları sattığını düşünelim. Bu durumda marka hakkı sahibinin izni olmadan markayı kullandığından ötürü mağaza sahibi marka sahibinin şikayetiyle bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Bu mağaza sahibinin aynı amblemi basmadığını Louis Vuitton değil de Louis Vuillon olarak bastığını düşünelim. Her ne kadar birebir aynı olmasa da karışıklığa sebebiyet verecek kadar benzer olduğundan kaynaklı yine aynı ceza ile karşılaşacaktır.
Her ne kadar markalı eşyaların çok pahalı olması ve çeşitli nedenlerle çakma diye tabir ettiğimiz mallara rağbet olsa da marka sahibinin izni olmadan bu şekilde malların satılması suç oluşturduğu gibi, satan kişiler bakımından hapis ve adli para cezasına hükmedilebilecektir.