Meclis Genel Kurulunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 2023 yılı bütçe görüşmelerinde ana gündem emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) oldu.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in kürsüye çıkması beklenirken, muhalefet sözcüleri kürsüde ardı ardına EYT konusunda sorular sorup uyarılarda bulundu.
İşte Meclis tutanaklarından Genel Kurul kürsüsünden yapılan EYT açıklamaları…
İYİ PARTİ ADANA MİLLETVEKİLİ İSMAİL KONCUK
“… Gelelim EYT’ye… Ben yıllardır sendikacılık yapan bir kişi olarak bu Çalışma Bakanlığının işleri nasıl yürüttüğünü biliyorum; Çalışma Bakanları ne kadar istese de Maliye Bakanlığı engelini çoğu zaman aşamazlar. EYT’de de benzeri problemler kulağımıza geliyor. Yine yaş şartıyla karşı karşıya kalırsak yaptığınız düzenleme hiçbir işe yaramayacak. Yıl şartı kardeş, yıl şartı; yirmi beş yıl, yirmi yıl ve prim gün sayısı; bu, esas alınacak. Bunun dışında getireceğiniz hiçbir çözüm EYT’lileri mutlu etmeyecektir ve bugüne kadar verdiğiniz sözlere de uygun olmayacaktır. Bunu İYİ Parti olarak çok yakından takip ettiğimizi ifade etmek istiyorum. Eğer bir eksiğiyle dahi gündeme gelirse AK PARTİ’nin bu uygulamasını, İYİ Parti adına, o EYT’liler adına, yıllardır umutsuz bıraktığınız EYT’liler adına yerden yerden vuracağımızın bilinmesini arzu ediyorum. Keşke Sayın Cumhurbaşkanı “İktidarı kaybetmeme sebep olsa da bu EYT problemini çözmeyeceğim.” demese de bir adım atsaydı, belki bugün bu kadar zorluk yaşamazdınız.”
CHP ZONGULDAK MİLLETVEKİLİ ÜNAL DEMİRTAŞ
“… emeklilikte yaşa takılanlar yani emekli olmayı hak ettikleri hâlde Cumhur İttifakı tarafından emekli olmaları engellenenler. Bugün 5 milyona yakın çalışan hâlâ emekli olamadı. Sayın Bakan, EYT görüşmelerini kamuoyundan ve Türkiye Büyük Millet Meclisinden gizliyor ve kapalı kapılar ardında yürütüyorsunuz, az önce de sanırım o görüşmeleri yapıyordunuz. Bakın, Çalışma Komisyonunun 11 muhalefet milletvekili Sayın Recep Akdağ’dan talepte bulunduk; dedik ki: EYT konusunu görüşelim ama Sayın Recep Akdağ 11 komisyon üyesinin bunu talep etmesine rağmen bugüne kadar bu talebi yerine getirmedi. Bakın, şu anda şunu ifade etmek istiyorum: Diyorsunuz ki: ‘Yeni bir sistem var ve Parlamento güçlendi ve kanunları milletvekilleri yapacak.’ EYT’yi konuşuyor tüm Türkiye ama Türkiye Büyük Millet Meclisinden bunu gizliyorsunuz. O zaman ne demek bu? Diyorsunuz ki: ‘Biz millete de danışmayız, milletvekiline de danışmayız, kendi bildiğimizi yaparız.’ Lütfen, EYT konusunu milletten de milletvekillerinden de kaçırmayın. (CHP sıralarından alkışlar) Komisyonu derhâl toplayın, EYT’lilerin sorunlarını birlikte çözelim ve çözüm üretelim. Sayın Bakan, ben bu bütçede EYT’liye bir kaynak ayrıldığını görmedim.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Buyurunuz efendim.
ÜNAL DEMİRTAŞ (Devamla) – EYT’yle ilgili bir kaynak ayırdınız mı Sayın Bakan, varsa ne kadar ayırdınız? Bunu bir açıklar mısınız bize? Bakın, kamuoyunda EYT’yle ilgili yeni şartların konulacağı ve EYT’nin kapsamının daraltılacağı yönünde bir endişe var şu anda.
ÖZGÜR ÖZEL (Manisa) – Endişe var.
ÜNAL DEMİRTAŞ (Devamla) – Sayın Bakan, ipe un sermeyin. 5 milyon EYT’linin hakkını amasız fakatsız derhâl yerine getirin. Dağ fare doğurmasın Sayın Bakan. (CHP sıralarından alkışlar)
Değerli milletvekilleri, yirmi yılda emekli aylıklarında aylık bağlama oranları düşürüldü. İntibak yasası çıkmadı, aylıklar enflasyon karşısında eridi ve emekliler derin bir yoksulluğa sürüklendi. Açlık sınırının 7.785 lira olduğu ülkemizde milyonlarca emekli 3.500 lira aylığa mahkûm oldu. (CHP sıralarından alkışlar)
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
ÖZGÜR KARABAT (İstanbul) – EYT’ye kaynak…
BAŞKAN – Cumhuriyet Halk Partisi Grubu konuşmaları tamamlanmıştır.”
CHP İZMİR MİLLETVEKİLİ KANİ BEKO
“… Emeklilikte yaşa takılanlar… 8-9 Eylül 1999 tarihinden itibaren gasbedilmiştir. Emeklilikte yaşa takılanlar lütuf değil, gasbedilen haklarını talep etmektedirler.
Sayın Bakan, ‘İşveren kıdem tazminatı ödemekte zorlanacak.’ diyorsun. Kıdem tazminatı, işçilerin 13’üncü maaşıdır; çalışırken işveren tarafından tasarruf edilen kıdem tazminatı, ayrıldıktan sonra kendilerine iade edilmektedir. Bu hakkı kesinlikle işçilerin ellerinden alamazsınız. (CHP sıralarından alkışlar) Emeklilikte yaşa takılanlara hakkı olan bir maaş bağlanacaksa bu tutar asgari ücretin kesinlikle altında olmamalıdır; bu, EYT’lilerin anayasal hakkıdır. Unutmayalım ki doğudan batıya, kuzeyden güneye, ülkemizin her yerinde emekçilerin alın teri vardır.”
CHP ADANA MİLLETVEKİLİ BURHANETTİN BULUT
“… Bu bütçeyi doğru kullanırsak bugün tartıştığımız gibi SMA’lı hastalara da kampanyalar düzenlenmez, örneğin, EYT’liler için harıl harıl kaynak aranmaz, örneğin, staj SSK’liler için bir başlangıç günü ayarlanmaz, taşerona kadro verilir…”
CHP MUĞLA MİLLETVEKİLİ SÜLEYMAN GİRGİN
“… Genel Başkanımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun ısrarla gündeme getirmesi ve EYT’lilerin mücadelesi sonunda EYT’yi gündeme almak zorunda kaldınız. ‘Seçim kaybetsek de yoktur.’ diyordunuz. Ne demişler: ‘Büyük lokma ye, büyük laf etme.’ (CHP sıralarından “Bravo” sesleri, alkışlar) Ne yapsanız da çaresi yok. Telaşınızdan belli gidicisiniz. Yeni mağduriyetler yaratmadan, artık, ertelemeyin, oyalamayın, bir an önce çözün, haklarını tastamam teslim edin; yoksa, biz zaten hakkıyla çözeceğiz. Ayrıca, 1,5 milyona ulaşan staj ve çıraklık mağduriyeti yaşayan insan var. Staj mağdurları konusunu staj sigortalılık başlangıcı olacak şekilde EYT’yle birlikte ele almak zorundasınız.
Değerli milletvekilleri, bir de ‘Sadece EYT’ye değil, depreme de takıldık.’ diye seslerini duyurmaya çalışanlar var. 17 Ağustos depreminin üzerinden tam yirmi bir gün sonra göçük altında arama kurtarma çalışmaları hâlen devam ederken, insanlar can derdindeyken 8 Eylül 1999 tarihli Yasa’yla mağdur olanlar var. Deprem yüzünden pek çok iş yeri yıkılmış, resmî sigorta girişleri işveren tarafından ileri tarihlere atılmış, deprem öncesi işe girişler evrak kayıpları başta olmak üzere farklı sebeplerle SSK’ye bildirilememiş; dolayısıyla, EYT’yi günle kaçıranlar var. Ne yapılmalı? EYT’nin kapsamı Gölcük ve Düzce depreminden etkilenenleri de kapsayacak şekilde genişletilmelidir.”
HDP İZMİR MİLLETVEKİLİ SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ
“… Seçimlerin yüzü suyu hürmetine EYT’lilere de paket açıyorsunuz ve EYT’lilerin kazanılmış haklarına sakın dokunmayın, insana yakışır emeklilik ücretleriyle EYT’lilerin haklarını verin.”