Tarım ve Orman Bakanlığı, gıda işletmelerinin uyması gereken kuralları içeren “Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Kılavuzu”nu yeni düzenlemeler doğrultusunda güncelledi. Güncellenen kılavuzda, özellikle gıda etiketi, tanıtımı ve sunumunda “vejetaryen” ve “vegan” kavramlarının kullanımına ilişkin önemli değişiklikler yapıldı.
MARGARİN ETİKETLERİNDE TEREYAĞINI ÇAĞRIŞTIRAN GÖRSEL YASAK
Güncellemelerin amacı, tüketicilerin doğru bilgilendirilmesini sağlamak ve yanıltıcı ifadeleri önlemek olarak belirtildi. Bu kapsamda, gıdaların etiketi, tanıtımı ve reklamında kullanılan marka, ifade ve görseller, ürünün doğası veya özellikleri hakkında yanlış algı oluşturmayacak. Örneğin, margarin etiketlerinde tereyağını çağrıştıran görseller kullanılamayacak; bitkisel yağların etiketinde zeytinyağıyla ilgili ifadeler ve görseller yer almayacak. Ayrıca, ticari unvanlarda kullanılan tüm karakterler aynı puntoda yazılacak ve tüketiciyi yanıltıcı terimler kullanılmayacak.
ARTIK BU KELİMELER YASAK
Gıdalarda aroma kullanımıyla ilgili de yeni kurallar getirildi. Örneğin, yalnızca peynir aroması kullanılan bir kek “peynirli” olarak değil, “peynir aromalı” olarak etiketlenecek. Yenilebilir buz ürünlerinde süt veya hayvansal kaynaklı içerik çağrıştıran görsellere yer verilmeyecek. Endüstriyel olarak üretilen gıdalarda “ev yapımı” ifadesi kullanılamayacak, ancak “ev yapımı tadında” gibi ifadeler tercih edilebilecek. Süt ve süt ürünlerinde “köy”, “çiftlik”, “geleneksel” gibi tanımlamalar da yasaklandı.
VEGAN ÜRÜNLER ÖZENDİRİCİ OLMAYACAK
Vejetaryen ve vegan ürünlerin etiketlenmesi ve tanıtımına yönelik özel düzenlemeler de yapıldı. Bu ürünlerin hayvansal kökenli gıda ikamesi olarak algılanmaması gerektiği vurgulandı. Vegan ürünlerin markasında ya da tanıtımında peynir, süt gibi hayvansal ürünlerle ilgili ifadeler ve görseller yer almayacak. Vejetaryen ürünlerde ise et, tavuk veya balık gibi hayvansal gıdaların isim ve görsellerine yer verilemeyecek. Ancak, bu ürünlerin adlandırılmasında “köfte”, “burger”, “sosis” gibi terimler kullanılabilecek.
Özellikle yetişkin bireylerin hür iradesiyle karar vermesi gereken bir husus olması nedeniyle bu gıdaların reklamı, sunumu, tanıtımı ve piyasaya arzı, hayvansal kökenli gıdaların ikamesi algısı vermeden özendirici şekilde olamayacak.
KEBAP YOĞURTLUYSA YAZILACAK
Yer fıstığı kullanılarak üretilen baklavada “yer fıstıklı” ifadesi kullanılacak, sadece “fıstıklı” ifadesi yer almayacak.
Kebap yanında yoğurt servis ediliyorsa “yoğurtlu kebap” şeklinde tüketiciye bilgi verilecek. Yoğurt dışında başka bir fermente süt ürünüyle birlikte servis ediliyorsa yoğurt ifadesi yerine, servis edilen fermente süt ürünün adı yazılarak “… kebap” şeklinde tüketiciye sunulacak.
MENÜLERDE AÇIKÇA BELİRTİLECEK
Toplu tüketim yerlerinde, vejetaryen ve vegan ürünler menülerde açıkça belirtilecek. Bu ürünler için “vejetaryenler/veganlar için uygundur” ifadesi menülerde veya dijital ekranlarda kolayca görülebilir şekilde sunulacak. Gıda işletmecileri, yeni düzenlemelere 31 Aralık 2026’ya kadar uyum sağlamak zorunda olacak. Bu tarihten sonra kılavuz hükümlerine aykırı ürünler piyasada bulunamayacak.