Merkez Bankası yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nda, haziran ayında alınan makroihtiyati tedbirlerin gerekçelerini tek tek anlattı.
Hürriyet gazetesinden Neşe Karanfil’in haberine göre; tüketici kredilerinin yılın ilk 3 ayında ortalama günlük 2.2 milyar lirayken, nisan sonrasında 3.6 milyar liraya çıktığına dikkat çekilerek, “Bireylerin yüksek düzeydeki borçlanmalarını sınırlar dahilinde uzun vadeye yayarak borç servisini azaltma eğiliminde oldukları görülmüştür” denildi.
Bireysel kredi kartında son dönemde bakiye artışının hızlanarak devam ettiğinin kaydedildiği raporda, limit doluluk oranlarının tüm limit gruplarında artış sergilediği, düzenlemenin borcunu tam ödemeyerek faize bırakan kesimde etkili olmasının beklendiği belirtildi. Konut kredilerindeki 1. ve 2. el ayrımı ve farklı kredi oranı düzenlemenin de toplam kredi kullanımını yüzde 5.3 azaltacağı öngörüldü.
BİRİKİMLİ ETKİ VURGUSU
Enflasyon Raporu’nda “Son Dönem Kredi, Teminat ve Likidite Politika Adımları” başlıklı çalışmada, Para Politikası karar metninde yer alan fiyat istikrarının sürdürülebilir bir şekilde kurumsallaşması amacıyla TCMB’nin tüm politika araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir politika çerçevesi gözden geçirme sürecinin devam ettiği belirtildi. Değerlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite politika adımları para politikası aktarım mekanizmasının etkinliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edildiğinin kaydedildiği çalışmada, “Türkiye ekonomisinde liralaşma ekseninde finansal mimarinin gelişimi ve fiyat istikrarı çevresinde optimizasyonu için önemli bir alan olduğu görülmektedir. Nitekim, alınan önlemlerin likidite koşullarında önemli değişikliklere yol açtığı izlenmiştir. Önlemlerin, fiyat istikrarı ve finansal istikrar üzerindeki olumlu etkilerinin önümüzdeki aylarda birikimli olarak görüleceği değerlendirilmektedir” denildi.
OCAK DÜZEYİNE DÖNDÜ
Rapordaki çalışmada nisan ayı sonrası dönemde yüksek montanlı olan kredilerde daha belirgin olmak üzere ihtiyaç kredilerinde yukarı yönlü bir hareketlenme yaşandığı görüldüğü belirtilerek, nisan sonrası dönemde günlük kredi kullandırımının 3.6 milyar liraya yükselerek belirgin bir hızlanmaya işaret ettiği vurgulandı. BDDK’nın 9 Haziran 2022 tarihinde vade sınırlaması ile ilgili olarak 100 bin lira üzeri tutarda krediler için genel vade sınırını 12 aya indirdiği hatırlatılarak, “Haziran ayı içerisinde 100 bin lira üzeri kredi kullanımları gerileyerek Ocak ayı kullanım düzeyine dönmüştür. 100 bin lira üzeri tutarda kredi kullanımlarının ortalama vadesi gerileme kaydetmiştir” ifadeleri de yer aldı.
HEDEFTE YÜZDE 73 VAR
TCMB çalışmasında, limiti 25 bin lira ve üzeri olan kredi kartlarına da değinilerek, “Bireysel kredi kartında bakiye artışı hızlanarak devam etmiştir. Limit doluluk oranları tüm limit gruplarında artış sergilemiştir. Bireysel kredi kartı bakiyesi incelendiğinde limiti 25 bin lira üzeri kartlarda yıl sonuna göre artış, 25 bin lira altı kartlara göre belirgin gerçekleşmiştir. Limiti 25 bin liranın üzerinde olan bireylerin bakiyesi, toplam kredi kartı bakiyesinin yüzde 73’ünü oluşturmaktadır. Düzenlemenin borcunu tam ödemeyerek faize bırakan kesimde etkili olması beklenmektedir” denildi.
KONUT SATIŞINDA FARK GÖRÜLDÜ
Enflasyon Raporu’nda konut kredisi düzenlemesi de değerlendirildi. Düzenleme öncesi kredili konut satışları incelendiğinde, satışların yaklaşık yüzde 80’ini 2. el konutların, yüzde 95’ini 2 milyon liranın altında olan konutların oluşturduğuna dikkat çekilen çalışmada, ocak-mayıs satışları hesaplanarak toplam kredi kullanımını yüzde 5.3 azalttığı görüldü.