Martin Wladimirow imzalı makalede, Türkiye’nin, 2023 yılında Rusya’dan yaklaşık 42,2 milyar Euro değerinde petrol, doğal gaz ve kömür ithal ederek dünyanın en büyük fosil yakıt alıcısı haline geldiği ve bu rakamın son on yılda 5 kat arttığına dikkat çekiliyor.
Makalede, Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi (CREA) ve Demokrasi Çalışmaları Merkezi (CSD) tarafından yayınlanan son raporunda yer alan rakamlar aktarılıyor. Buna göre, Rusya’dan rafine petrol ürünlerine yönelik AB yasağı ve G7 fiyat tavanının yürürlüğe girdiği Şubat 2023 ile Şubat 2024 arasında AB üye ülkeleri, Türkiye’nin üç limanı olan Ceyhan, Marmara Ereğlisi ve Mersin’den 3.1 milyar Euro değerinde 5.16 milyon ton petrol ürünü ithal ettiler.
Bu limanların rafine etme kapasitesinin çok az olduğu ya da hiç olmadığı ve Rusya’dan deniz yoluyla ithal edilen fosil yakıtlara büyük ölçüde bağımlı olduklarının ifade edildiği makalede, aynı dönemde AB’nin Türkiye’den yaptığı toplam petrol ürünleri ithalatının bir önceki yıla göre yüzde 107 oranında arttığı belirtiliyor. Türkiye’nin Rusya’dan yaptığı toplam petrol ürünleri ithalatı 2023 yılında iki kattan fazla artarak 17,6 milyar Euro’ya ulaştığı ve Kremlin’e tahmini 5,4 milyar Euro vergi geliri sağladığı vurgulanıyor.
Demokrasi Araştırmaları Merkezi Enereji ve İklim Programı Direktörü Wladimirow’un makalesinde ayrıca, “Türkiye’nin petrol ürünleri iç tüketimindeki ihmal edilebilir artış göz önüne alındığında, bu sonuçlar Türk depolama tesislerine Batı’ya yeniden satılmak üzere Rus yakıtlarının tedarik edildiğini kuvvetle düşündürmektedir” deniyor.
Ukrayna’daki savaşın enerji fiyatlarını yükseltmesiyle birlikte Rusya’nın, AB’ye sattığı her varil petrol için yüksek kar marjlarından faydalandığı vurgulanan makalede, bu kârın büyük bir kısmının, aracılar tarafından genellikle İsviçre, Hollanda ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi vergi cennetlerinde kayıtlı olan büyük Rus petrol şirketlerinin hanesine kaydedildiği iddia ediliyor. Makalede Rusya’nın petrol ürünlerini AB’ne yaptırımlardaki boşluklardan yararlandığına dikkat çekiliyor ve yaptırımlar Rus menşeli ürünlerin sadece yeniden etiketlenmesini değil aynı zamanda dönüştürülmesini öngördüğü için AB’deki şirketlerin Türk limanlarından Rus petrolü ile karıştırılmış ya da ağırlıklı olarak Rus petrolünden oluşan rafine petrol ürünleri ithal ederek yaptırımları ihlal etmiş olabileceklerine dikkat çekiliyor.
AB yetkililerinin yaptırımları daha sıkı bir şekilde uygulaması, Rus petrolü tedarik eden terminallerden gelen petrol ürünlerinin menşeinin daha titizlikle incelenmesi, hatta son 6 ay içinde Rus petrol ürünleri tedarik eden bütün depolama tesislerinden fosil yakıt ithalatının yasaklaması önerilen makalede, AB’nin yaptırım ihlallerinin kovuşturulmasını hızlandırması ile yaptırımların uygulanması için Avrupa Savcılığı ve AB Kara Para Aklama ve Terörün Finansmanıyla Mücadele Kurumu gibi ortak kurumların harekete geçirmesi isteniyor.