SPİNA BİFİDA NEDİR?
Spina bifida ayrık veya açık omurga anlamına gelir. En sık görülen doğuştan olma hastalıklardan birisidir. Spina bifida başta myelomeningosel olmak üzere omuriliği etkileyen birçok şekilde görülebilir.
Spina bifida’da omurilik ve sinirler, açık kalan omurların arasından çıkar ve bebeğin sırtında bir yumru oluşturur. Bu da vücuttaki bazı işlevleri kontrol eden sinirlere zarar verir. Çocukta kısmi felç, yürüme problemleri, hidrosefali, bağırsak ve mesane problemleri, ileride skolyoz gibi sorunlar görülebilir.
Hastalığın en büyük nedeninin folik asit eksikliği olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle hamilelik planlayan kadınların en az 3 ay öncesinde kadın doğum uzmanına başvurarak folik asite başlaması çok önemlidir.
Spina bifida hamilelik sırasında yapılan kan ve ultrason testleriyle saptanabilir. Bu rahatsızlıkla dünyaya gelen bebekler doğumdan sonra ilk 35 saatin içinde ameliyat edilirse anomalinin neden olduğu kimi sorunlara engel olmak mümkündür.
Ayak hareketlerini etkileyen, idrar ve gaita tutamama ile cinsel sorunlara yol açan spina bifida, çocuk beyin cerrahisi, nörolog, nefrolog, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı gibi farklı branşlardan uzmanlar tarafından takip ve tedavi edilen çok yönlü bir rahatsızlıktır.
SPİNA BİFİDA TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Spina bifida tedavisi öncelikli olarak cerrahidir. Spina bifida ameliyatlarında amaç dışarıya açık olan sinir sisteminin anatomik yapıya en uygun şekilde kapatılmasıdır.
Ameliyatın ardından koruyucu tedaviler gündeme gelmektedir. Yaşanan soruna göre mesanenin korunması, fizik tedavi, kas güçlendirilmesi gibi koruyucu tedaviler gündeme gelmektedir.
Spina bifida hastalığında genellikle beyinde su toplanması olarak bilinen Hidrosefali hastalığı da görülebilmektedir. İki hastalık neden sonuç ilişkisiyle birbirine bağlantılıdır. Spina bifida olup aynı zamanda Hidrosefalisi de olan çocuklarda eş zamanlı tedaviler uygulanmalıdır.
Hidrosefali hastalığın tedavisi şant uygulamasıdır. Hidrosefalinin tedavisi büyük bir ornada şant uygulamasıyla yapılmaktadır. Şant tedavisi beyinde üretilen fazla suyun karın boşluğuna gönderilmesi esasına dayanır. Ancak spina bifidalı çocuklar genellikle erken doğan ve vücudu gelişmemiş çocuklar olduğu için şant tedavisi için belli bir kilogramın üzerine çıkması beklenmektedir. Bu nedenle hastanede uzun yatışlar gerekebilmektedir.
Spina bifida hastalarında özellikle açık tiplerinde sinir sisteminin bir kısmı dışarıda bulunduğu için enfeksiyonlar gelişebilmektedir. Enfeksiyonlara karşı çocukların korunabilmesi için gerekli önlemlerin alınması hayati önem taşımaktadır.
Spina bifida hastalığın ilerlemiş evrelerinde tam tedavi mümkün olmayabilmektedir. Özellikle sinirlerin omurga dışına taştığı ve zarar gördüğü durumlarda sinir onarımı mümkün olmamaktadır. Bu hastalarda hayat konforunu artıracak tedaviler gündeme gelmektedir. Ancak kapalı formu denilen ve ilerlememiş Spina bifida hastalarında cerrahi yöntemlerle tam tedavi sağlanabilmektedir.