Artvin’in Arhavi ilçesinde toplanan “Peri balı” (Elvish Balı) 150 mililitrelik şişesinde 1,500 ABD dolarından (yaklaşık 57 bin TL) satışa çıktı. Balın tanıtıldığı ve satışının yapıldığı internet sitesinde paylaşılan bilgilere göre, bu sene toplam 20 kilo bal toplanırken, “Peri balı” 100 şişelik stokla sınırlı sayıda satışa sunuldu ve şu ana kadar 69 şişesi satıldı.
ARININ NESLİ TEHDİT ALTINDA
Balın kaynağı ve neden bu kadar değerli olduğuna dair internte sitesinde paylaşılan bilgilere göre, Kafkas bal arısı olarak da bilinen “Apis Mellifera Caucasia” arısı, nesli tehlike altında olan antik bir arı türü ve bölgeye özgü bir tür. Bala ulaşmak da bir o kadar zor.
BALA ULAŞMAK İÇİN 8 SAAT YÜRÜMEK VE GEREK
Buna göre, balın kaynağına ulaşmak için yaklaşık 8 saat boyunca dağlık, sık bir orman örtüsünün olduğu bir alanda yürümek gerekiyor. Ekipler, önce iki saat boyunca dağ yürüyüşü yapıyor, ardından altı saat boyunca daha yürüyor ve sonunda balı alacakları bölgeye ulaşıyor. Balı toplayan ekip, ardından geceyi burada kamp yaparak geçiriyor. Ertesi gün de aynı yolu izleyerek geri dönüyorlar. Hasat edilebilen balın miktarı ise her sene değişiklik gösteriyor.
TARİHİ 17’NCİ YÜZYILA DAYANIYOR
“Peri Balı”nın tarihi de uzun bir geçmişe, 17’nci yüzyıla dayanıyor. Balın tarihinin Doğu Karadeniz kıyısında 13’üncü yüzyılın sonunda ortaya çıkan boylar birliğinin ilerleyen dönemde oluşturduğu Kolhis Krallığı’na dayandığı düşünülüyor. Antik Laz aşiretleri, bu balı hastalıkları iyileştirmek, bağışıklığı güçlendirmek, yaşlılıkla mücadele etmek ve afrodizyak etkisinden yararlanmak için kullanıyordu.
“MAĞARA BALI” OLARAK DA BİLİNİYOR
Söz konusu bal, aynı zamanda mağara balı olarak da biliniyor. Ancak, “Peri Balı”nın 1000 metre derinliğindeki bir mağaradan çıkarıldığına dair herhangi bir kanıt bulunmuyor. Günümüzde Kafkasya bölgesinde de mağaradan bal hasadı yapılmıyor. “Peri Balı” ise yaklaşık 1800 metre rakımdan hasat ediliyor. Balın aç karnına bir çay kaşığı tüketilmesi tavsiye ediliyor.
“CEVAP ÇOK BASİTTİ AMA ULAŞMAK ZORDU”
Balın tarihi hakkında ayrıca şu bilgiler paylaşıldı: “Sert iklim ve zorlu coğrafik koşullara rağmen Lazlar, yüzyıllarca bu topraklarda var oldu. Hayatta kalmak için güçlü, enerjik ve sağlıklı olmaları gerekiyordu. Ancak, bu şartlar altında hayatta kalmayı nasıl başarabilirlerdi? Cevap çok basitti ama elde etmesi de bir o kadar zordu. Sadece yüksek rakımda, arınmış bölgelerden gelen baldan bir kaşık tüketmeleri gerekiyordu. Çocuklarına bu baldan veriyorlardı. Hasta olduklarında rahatsızlıklarını bu balla tedavi ediyorlardı. Bu, onların daha sağlıklı ve uzun ömürlü bireyler olmasına yardımcı oldu. Bu kültür, nesilden nesile geçti.”