Sokak hayvanlarının evsizliği üzerine bu yılın başında yapılan global bir araştırma, Türkiye’de sokakta ve barınakta yaşayan evcil hayvan sayısının 6,13 milyon olduğunu gösteriyor. Bunların 1,73 milyonunu köpekler, 4,4 milyonunu ise kediler oluşturuyor. Araştırmada, evcil hayvanların evsizliği sorununun kısırlaştırma, sürekli bakım ve sahiplendirme ile çözülebileceği vurgulanıyor.
Sokak hayvanlarına “ötanazi” uygulamasını öngören yasa taslağının AK Parti ve MHP oylarıyla kabul edilmesinin ardından Türkiye’nin çeşitli yerlerinden sokak köpeklerinin toplatılmaya başlandığı haberleri kamuoyunun tepkisini çekmeye devam ediyor. Sokakta yaşayan köpek sayısı konusunda hükümet kanadından farklı dönemlerde farklı rakamlar öne sürülürken, son olarak Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın “yaklaşık 4 milyon” iddiası öne çıkıyor. Ancak yapılan global bir araştırma, bu sayının iddia edilenin aksine 1,66 milyon olduğunu ortaya koyuyor.
Evcil hayvan mamaları pazarının önde gelen şirketlerinden olan Mars Grubu’nun “Evcil Hayvanların Evsizlik Durumu Projesi” kapsamında yapılan araştırma, Türkiye’nin de arasında olduğu 20 ülkede 9 ayı aşkın süren bir saha çalışmasını içeriyor. Araştırma sonunda hazırlanan raporda, 930 kaynaktan elde edilen veriler, 30 bin kamuoyu araştırması ve 200 uzman görüşmesi yer alıyor.
Türkiye’de 1,73 milyon evsiz köpek var
Araştırmada Türkiye’de evi olan ve olmayan toplam kedi-köpek sayısının 12,87 milyon olduğu belirtilirken, evi olmayan kedi ve köpek sayısının toplamda 6,13 milyon olduğu görülüyor.
Rapora göre evi olan ve olmayan 3,4 milyon köpeğin yüzde 51’i (1,73 milyon) evsizlerden oluşuyor. Evsiz köpeklerin 66,5 bini barınaklarda kalırken, 1,66 milyonunu ise sokaklarda yaşıyor.
Sayıları 9,47 milyonu bulan kedilerde ise evsizlik oranı yüzde 46 olarak ölçülüyor. 4,4 milyon kedinin barınaklarda ve sokaklarda yaşadığı belirtiliyor.
- Toplam köpek sayısı: 3,4 milyon
- Evi olan köpek sayısı: 1,67 milyon
- Sokakta yaşayan köpek sayısı: 1,66 milyon
- Barınakta yaşayan köpek sayısı: 66,5 bin
Evsiz evcil hayvan oranı, dünya ortalamasının üstünde
Öte yandan 20 ülkede, toplamda 362 milyon evsiz kedi ve köpek olduğu düşünülüyor. Oran olarak bakıldığında yüzde 48 ile Türkiye, yüzde 35 olan global ortalamanın üzerinde kalıyor.
Köpekler çoğunlukla barınaktan sahipleniliyor
Araştırmaya göre, köpek sahiplerinin yüzde 21’i köpeklerini barınaktan, yüzde 17’si bir tanıdığından, yüzde 15’i sokaktan direkt sahiplendiğini söylüyor. Üretici üzerinden köpek sahibi olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 11 olurken, kalan yüzde 10 ise aile içinde doğum yapan bir hayvan aracılığı ile sahipleniyor.
Ayrıca, evcil hayvan sahibi olan ve olmayan kişilerin yüzde 45’i, bir yıl içinde bir köpek sahiplenebileceğini, yüzde 47’si de yakın gelecekte bir kedi sahiplenmeyi düşünüyor. Köpek sahiplenmeyi düşünenlerin yüzde 34’ü, ilk seçeneklerinin barınaklar olduğunu söylüyor.
Mevcut sahiplenmenin de çoğunluğunun barınak aracılığı ile olması, sokak hayvanlarının bu yöntem ile sahiplendirilmesi için çalışmalar yürütülebileceğinin başarılı olabileceğini gösteriyor.
Köpek sahiplenilmesinin önündeki engeller neler?
İnsanlar, köpek sahiplenmenin önündeki en büyük engelin, “yeterince iyi yaşam koşulları sağlayamamak” olduğunu söylüyor. İkinci sırada “sorumluluğun fazlalığı” gelirken, üçüncü sırada “pahalılık” geliyor.
Öte yandan köpek sahiplerinin yüzde 20’si, kedi sahiplerinin de yüzde 24’ü çeşitli gerekçelerle hayvanlarını yeniden sahiplendirmeyi düşünüyor.
Araştırma bulguları, bu engellerin ortadan kalkmasına yardımcı olunmasının, evsiz evcil hayvan sorununun çözümüne katkı sağlayabileceğini gösteriyor.
Kısırlaştırma oranı, dünya ortalamasının altında
Araştırma sonuçlarına göre, köpeklerde kısırlaştırma oranı global olarak yüzde 49 iken, Türkiye’de yüzde 36’da kalıyor.
Kedilerde ise kısırlaştırma oranı global olarak yüzde 63, Türkiye’de yüzde 52 olarak ölçülüyor.
Kedilerde de köpeklerde de kısırlaştırma oranının dünya ortalamasının altında kalması, kontrolsüz üremenin önünü açarak evsiz evcil hayvan sorununun tetiklenebileceğini gösteriyor.
Çözüm ve öneriler
Raporun sonuç bölümünde, evcil hayvanların evsizliği sorununun çözümü için üç öneri öne çıkıyor:
- Kısırlaştırmanın artırılarak kontrolsüz üremenin önlenmesi
- Barınak koşulları ve sahiplendirme çalışmaları ile hayvanların sürekli bakımı
- Gerekli destek ve dikkat ile, hayvanlarının evde bakılmaya devam edilmesinin sağlanması
* Bu içerik Avrupa Birliğinin maddi desteği ile hazırlanmıştır. İçerik tamamıyla Aposto’nun sorumluluğu altındadır ve Avrupa Birliğinin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.