SGK uzmanı Özgür Erdursun, halihazırda yüksek maaşla çalışan kişilerin olası emeklilik hesaplarında maaşlarının düşük görünmesinin nedenlerini yazdı.
Erdursun’un Dünya gazetesindeki yazısından bir bölüm:
“En düşük emekli aylığı da aslında 14.469 TL değildir. En düşük gerçek emekli aylığı 5.000TL civarındadır. Bu tutarları siz sistemde göremezsiniz. Sistemde hazine desteği ile tamamlanan aylık kaç TL ise o rakamı görüyorsunuz.
Geçmişte asgari ücret ya da asgari ücrete yakın ücretler ile çalıştıysanız ya da düşük PEK ile SGK’ya bildirimleriniz yapıldı ise fakat siz birkaç yıldır daha yüksek rakamlar ile çalışmaya başladıysanız ya da Prime Esas Kazançlarınız doğru bildirilmeye başladıysa, örneğin asgari ücretin 4 katı yani brüt 104.022 TL PEK ile SGK’ya bildirimleriniz yapılıyorsa sizin aylık ortalama 300-350 TL sistemde gördüğünüz ve emekli olduğunuzda alacağınız emekli aylığında aylığınızda artış olur.
Fakat sizin gerçek primleriniz ile hesaplanan emekli aylığınız 7.000TL ise aylık artış gerçek emekli aylığınız olan 7.000TL’ye ilave edilir. Yani sizin sistemde gördüğünüz hazine desteği ile tamamlanan en düşük emekli aylığına katkısı olmaz.
Bu nedenle ‘’çalışmalarımın, ödenen primlerimin emekli aylığıma katkısı olmuyor’’ diyenler var. Aslında oluyor ama siz olmuyor olarak görüyorsunuz, çünkü gerçek emekli aylığınız tamamlanan aylığın altında kaldığı sürece siz sistemde hazine destekli tamamlanan en düşük emekli aylığını görüyorsunuz.
En düşük tamamlanan emekli aylığı uygulaması ile gerçek emekli aylıkları gizleniyor. Bu sistem değişmez ise mevcut emekli aylığı hesaplama sistemi ile ülkemizin şu an yaşamaya başladığı düşük emekli aylığı sorunu daha da büyüyecek.
Asgari ücretle brüt 26.000TL ile çalışan ile bürüt 65.000TL’ye kadar çalışanlar aynı emekli aylığını yeni en altta hazine desteği ile belirlenen en düşük emekli aylığını alacaklar. Asgari ücretin üç, dört katı ile çalışanlarda iki üç bin lira daha fazla alacak.
Emekli aylıklarına güncelleme yapılmadığı sürece sorun derinleşecek.
AK Parti 2003-2006-2007 ve 2010’da emekli aylıklarına seyyanen artışlar yapmıştı, emekli aylıklarında kayıpları telafi etmeyen bu seyyanen artışlar sonrası 2011’de intibak yani emekli aylıklarının ödenen primler ve prim gün sayısına göre güncellemişti. Ancak sadece 2000 yılına kadar emekli olan emeklilerin emekli aylıkları için intibak yasası çıktı.
Tüm emeklileri kapsayacak güncel bir intibak yasasına ihtiyaç var, hazine desteği ile tamamlanan emekli aylığı uygulamasına son verilerek herkesin sistemde gerçek emekli aylığını görebileceği emekli olduğunda ödenen primlere, çalışma süresine göre, kayıt içi çalışmayı özendirecek bir emekli aylığı hesaplama sisteminin gelmesi gerekiyor.
Aksi halde sistemde gerçek emekli aylığını göremeyenlerin sayısı daha da artacak.”