AV. ESRA AYDIN EKİCİ – Velayet hakkı ana babanın çocuk üzerindeki egemenlik hakkını, çocuğun adını belirleme, yerleşim yerinin belirlenmesini, yetiştirilmesini, korunmasını ve eğitimini, çocuğun söz dinleme yükümlülüğünü, çocuğun temsil edilmesini, fiil ehliyetini, aileyi temsilini, çocuk ile ana baba arasındaki hukukî işlemlerini, çocuğun malları bakımından ise malların yönetilmesini, kullanılmasını, gelirlerinin sarf edilmesini, çocuk mallarının korunmasını kapsayan haktır.
Anne ve baba evlilik birliğini sürdürüyorsa velayet ortak kullanılmakla birlikte, ayrılık veya boşanma hallerinde ise mahkeme taraflardan birine velayetin verilmesine karar verebilir.
Peki eşler boşandılar ve velayet eşlerden birine verildi. Bu durumda velayetin kendisine verilmesini isteyen taraf ne yapabilir buna bakalım. Velayetin kendisine verilmesini isteyen taraf velayetin değiştirilmesi davası açabilir. Fakat velayet hakkı kamu düzeninden olduğundan ancak ve ancak belirli sebeplerin varlığı halinde iş bu dava açılabilecektir. Yani sadece velayeti istiyorum diye bu davanın açılması mümkün değildir.
Velayetin değiştirilmesi davası, velayet hakkının anne veya babaya verilmesinden sonra velayet kendisine verilen tarafın durumunun değişmesi ve sonradan ortaya çıkan çeşitli nedenlerden ötürü velayeti alan anne ya da babanın velayet hakkını gereği gibi kullanamaması ile çocuğun menfaatinin gerektirdiği durumlarda açılan bir davadır. Velayetin değiştirilmesi için bir olayın olması ve bu durumun velayet görevini aksatmış olması gerekir.
Velayetin değiştirilmesine ilişkin şartlar ise Türk Medeni Kanunu’ nda açıkça düzenlenmiştir. Ana veya babanın başkasıyla evlenmesi, başka bir yere gitmesi veya ölmesi gibi yeni olguların zorunlu kılması hâlinde hâkim, resen veya ana ve babadan birinin istemi üzerine gerekli önlemleri alır.” hükmüne yer verilmiştir.