Emeklilikte yaşa takılan milyonlarca yurttaşın büyük bir merakla beklediği yasa teklifi sonunda Meclis Başkanlığına sunuldu.
4 maddelik EYT yasa teklifinin tam adı şöyle:
“Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi.”
Yasanın Resmi Gazete’de yayımlandığında uygulamaya gireceğini ve yasa hükümlerini Cumhurbaşkanı’nın uygulayacağına ilişkin maddeler dışında esasla ilgili iki maddeye bakalım.
Teklifin ikinci maddesi “zorunlu emeklilik” ile ilgili. Buna göre, 696 ve 375 sayılı kanun hükmünde kararnamelerle, belediyeler dahil kamuda geçici işçi statüsündeyken kadro alan kişiler istemezlerse emekliye sevk edilemeyecek.
Teklifin asıl merak edilen birinci maddesi ise EYT’lilerin akıllarındaki sorulara yanıt veriyor.
Birinci maddede atıf yapılan 3 yasa var: 506 sayılı yasa SSK’lıların, 1479 sayılı yasa BağKur’luların, 2925 sayılı yasa tarım sigortalıların emeklilikteki yaş ve prim günlerini düzenliyor.
Madde metninde bu yasaların ilgili maddeleri sıralandıktan sonra “… söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanırlar.” deniyor.
Maddenin gerekçesinde de yine bu yasaların ilgili maddeleri sıralandıktan sonra “… yaşlılık veya emekli aylığı hak kazanma koşullarından prim ödeme gün sayısı ve/veya sigortalılık süresi şartları değiştirilmeksizin, sadece yaş sınırlamasının kaldırılması…” deniyor.
İktidar teklife şu hükmü koymayı da unutmuyor:
“… geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmaz ve geriye dönük hak talep edilemez.”
Özetle, EYT yasa teklifi 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişi olanların emeklilik hesabında yaş koşulunu ortadan kaldırıyor. Ancak EYT’liler yukarıda atıf yapılan yasalarla belirlenen prim gün sayılarına ulaşmak durumunda. Bu da SSK’lılar için 5000 prim günü ile başlayıp 5975 güne kadar uzuyor.
Kısacası iktidarın EYT şapkasından prim tavşanı çıktı.
Oysa EYT’lilerin temel talebi emeklilikte 8 Eylül 1999 öncesi duruma dönülmesiydi. Yani yaş koşulu olmaksızın 5000 prim günü ve 20/25 yıl sigortalılık süresi.
Temel talebin ne kadarının karşılandığını elbette her EYT’li kendine göre değerlendirecektir. Bana göre, ortaya çıkan teklif EYT’liye prim kazığıdır!
Bu sonuca sosyal güvenlik alanını düzenleyen iradenin 11 Kasım 2022 tarihinde söylediği sözlere bakarak ulaşıyorum.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in bakanlığının 2023 bütçe görüşmeleri sırasında Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığı açıklamaları Meclis tutanaklarından aynen aktarayım:
“ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI VEDAT BİLGİN – “… EYT konusunda çok açık söyledim. Bugün, bizim tespit ettiğimiz, 1,5 milyon civarında dediğim rakam, bizim haziran ayında aldığımız veri. Bu yıl sonu itibarıyla bu rakam değişir çünkü orada neye bakıyoruz? Prim gün sayısına, prim gün sayısıyla prim güne takılanlar mı gibi bir laf söylendi, doğru değil; öyle bir şey yok.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Prime takılanlar…
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI VEDAT BİLGİN – Prime takılanlar olmayacak neden olmayacak? Çünkü o günkü yani 8 Eylül 1999 öncesi prim gün sayısı şartını değiştirmiyoruz.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) – 5 bin mi olacak?
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI VEDAT BİLGİN – Değiştirmiyoruz, 5 bin ve 5.400. Onu değiştirmiyoruz, bırak. Bu şeyleri, bu kötü senaryoları kafanızdan silin, öyle bir şey yok.”
Şimdi merak ediyorum. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının hazırladığı taslak AK Parti Grubu tarafından değiştirildi mi?
EYT’lilere bu kazığı kim attı?
