En yaygın ve en etkin kitle iletişim aracı olan televizyonda, son günlerde dünyada gündem olan savaşla ilgili haberler biz yetişkinler kadar çocukları da olumsuz etkilemektedir.

Savaş ortamında bulunmayan ama akranlarının çaresizliğini televizyon aracılığıyla öğrenen ya da çocuğun bulunduğu bir ortamda ebeveynlerin savaş hakkında konuşmaları, çocukların dünyasında korku ve kaygı yaşamasına neden olabillir.

Geçmişte savaş mağduru olan ya da bir yakınını savaşta kaybetmiş olanlar, diğer çocuklara göre haberlerden daha fazla etkilenirler. Bu süreçte birtakım olumsuz davranışlar kendini gösterebilir. Bu davranışlar ortaya çıktığında ebeveynin tutumu çocuğun ruh sağlığı açısından oldukça önemlidir.

ÇOCUKLARDA GÖZLEMLENEN DAVRANIŞLAR

Savaş haberleriyle kaygı ve korku geliştiren çocuklarda, kendilerini güvende hissetmeme sebebiyle ebeveyne fazla bağlanma görülebilir.

Sürekli savaşla ilgili  soru sorması, ölümle ilişkili korku, uyku problemleri ya da uykudan ağlayarak uyanma, okula gitmek istememe gibi durumlar ortaya çıkabilir.

Akranlarından uzaklaşma olabileceği gibi saldırgan davranış ve tutumlar da oluşabilir. Herhangi bir açık neden olmadan ağlama ve öfke krizine girme vb. davranışlar çocuğun ruh sağlığının olumsuz etkilendiğinin göstergesidir.

Bazı çocuklar kendi duygularını ifade etmekte zorlanabilirler. Böyle bir durumda çocuklarla oyun oynamak ve resim çizmek, öykülerle korkularını anlamaya çalışmak önemlidir.

Çocuğunuzda bu tarz davranışların oluştuğunu  gözlemlediğinizde, yetişkinlik döneminde ortaya çıkabilecek herhangi bir psikolojik problemin önüne geçmek amacıyla ruh sağlığı uzmanından destek almak faydalı olacaktır.

EBEVEYNLERİN BU SÜREÇTE ÇOCUKLARA YAKLAŞIMI NASIL OLMALIDIR?

Çocuklar gördüklerini anlayabilmek için soru sorarlar. Savaş haberlerini gören çocuklar, sonrasında örneğin “İnsanlar neden birbirlerini öldürüyorlar? Bizi de öldürürler mi? Bizim ülkemizde savaş çıkacak mı? Nereye gideriz? Ölecek miyiz?” gibi korkuyla birçok soru sorabilir.

Çocuklar kaygıyla böyle sorular sorduklarında, cevapları oldukça zor olmakla birlikte, gerçekler ve nedenleri sade, samimi ve anlaşılır cümlelerle anlatmak en uygunudur.

Çocuğunuz ile uygun ortamda olduğunuzdan emin olduktan sonra dünyada savaş gibi bir gerçeğin de var olduğunu, çocuğunuzun kaygısını en az düzeyde tutacak şekilde tüm gerçekliğiyle anlatmanız doğru olacaktır. Aksi takdirde çocuğunuzun haberlerle alakalı geliştirmiş olduğu korku ve kaygı yanıtsız kalacaktır ve yanıt bulamadığı her soru için çocuk, korku ve kaygının geliştirmiş olduğu her türlü etkiyi yetişkinlik dönemine kadar taşıyacaktır.

Çocukları soru sormaktan alıkoymayın, soruları sormaları için ortam sağlamak önemlidir. Çocuklar hazır olana kadar onları konuşmak için zorlamayın.

Ebeveynlerin çocukların yanında konu ile ilgili konuşmalarına dikkat etmeleri ayrı bir önem taşır. Genel bir ortamda çocuğun sizi dinlemediğini düşündüğünüzde çocuk her zaman bu konu geçtiğinde sizi dinlemiyormuş gibi yapsa da aslında sizi dinliyor olacaktır. Sizin genel bir ortamdayken konuyla ilgili yapmış olduğunuz açıklamalar ile çocuğunuza yapmış olduğunuz konuşmalar farklı olursa o zaman çocukların kafasındaki soru işaretleri artar. Bu yüzden çocukların bulunduğu ortamlarda konuyla ilgili konuşmalara dikkat etmek gerekir.