Yılın ilk makro rakamları dış ticaretten geldi..
İhracat artış hızı ithalattaki artışın yarısına bile yetişemedi ocak ayında!
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, ihracat ocakta yıllık yüzde 10,4 artışla 19,4 milyar dolar oldu. İthalat ise yüzde 21 artışla 33,7 milyar dolara yükseldi.
Doğal olarak dış ticaret açığı da ocak ayında 14,3 milyar dolarla rekor seviyeye ulaştı! Aslında bu beklenen bir tabloydu. Çünkü enerji cephesi 2023’ün ilk ayında faturayı ithalat tarafında kabartmaya başlamıştı.
Nitekim ithalatın dörtte birini enerjinin oluşturması boşuna değil.
Dolar endeksindeki değer kaybı, Çin’in talebi artırması ve Ukrayna’da alevlenen savaş enerjimiz pahalı hale getiren unsurlar oldu.
Ve şu andaki hakim manzaraya göre de birkaç ay daha bu trendin gündemde kalma ihtimali mevcut! Yani kabarık enerji ile yukarı giden ithalat rakamları yine gündemde olacak. Haliyle de cari açık üzerinde baskı oluşturacak.
Bu tablo da döviz kurlarını yukarı itmeye çalışacak. Buna karşın seçim arifesinde ekonomi yönetimi dövizi tutmak için bin bir yolla müdahale edecek!
Aslında ekonomi kurmaylarının elini rahatlatacak kalıcı gelişmenin ihracat artışı ile ortaya çıkması lazım. Ancak görünen manzara ihracatın doludizgin gitme şansının pek de olmadığına işaret ediyor!
Yüzde 10,4’lük artış trendi çok yeterli değil çünkü. Ve ihracatçının elini zorlayan başta yüksek maliyetler ve rekabetçi olmayan kur gibi faktörler ilk yarı yılda ihracatın artışını engellemeye fazlasıyla aday görünüyor.
Sevindirici tarafta ise otomotivdeki hafif toparlanma ve kg başı ihraç değerindeki yükseliş var! Kilogram birim ihracat değeri 2022’nin ocak ayına göre yüzde 24,2 artışla 1,56 dolara yükseldi.
Ancak bunun da temel nedeni küresel enflasyonun fiyatları bir miktar yukarı itmesi.
Gelelim ihracatın merkezlerinden olmakla birlikte son yıllarda kan kaybeden Bursa’nın durumuna.
Bursa İstanbul ve Kocaeli’nin ardından bir milyar 195 milyon dolarla 3. sırada başladı 2023 yılına.
Yani 3. olmayı kanıksayan bir görüntü var daha yılın başında!
Neyse ki Kocaeli ile aramızdaki fark şimdilik sadece 125 milyon dolar. Kapanabilir bir fark var kısacası. Ama Bursalı ihracatçının işi kolay değil.
Çünkü 2022’nin aynı ayına göre sadece yüzde 2,3 oranında bir artış sağlayabilmiş Bursalı ihracatçılar! Oysa ülke ortalaması yüzde 10,4 seviyesinde bir artışla karşımızda.
Bursa’nın Ocak 2023’teki ihracatı ise Aralık 2022’ye yani bir önceki aya göre yüzde 25 daralmış durumda üstelik.
Şanslı taraf ise yıllık karşılaştırmada ocak ayında Kocaeli’nin yüzde 9,2 kayıpta olması.
Yarışa son yıllarda katılan İzmir’in yüzde 7,5 artış oranı ile bir milyar 137,5 milyon dolara ulaşması ise bir alarm işareti olarak okunmalı! İzmir, sadece 57,5 milyon dolar farkla Bursa’nın ensesinde bulunuyor.
Bursa’yı yarışta geçen ay zayıflatan sektörlerin ise tekstil ve hazır giyim olması dikkat çekici. Tekstil yerinde sayarken hazır giyim ihracatı yüzde 2 küçülmüş!
Hatırı sayılır sektörlerden mobilyada da azalma söz konusu ihracat gelirlerinde.
Açıkçası otomotivdeki kısmi toparlanma olmasa Bursa’nın ocaktaki ihracatı eksi yazabilirmiş.
Bursa kent dinamiklerinin emek yoğun sektörlerdeki duruma şimdiden kafa yormasında fayda var.
