Ekonomide ilginç gelişmeler yaşanıyor.

Hem Türkiye hem de dünya genelinde…

Bireysel olarak herkes farklı düzeylerde ekonomik gidişatı hissediyor. Firmalar da çeşitli etkilerle gidişata dair ilginç deneyimler yaşamakta.

Vatandaş bireysel bütçesini denk getirmek için en ileri matematik formüllerini öğreniyor!

Şirket yöneticileri ise birkaç gün de olsa sonrayı görebilmek için adeta falcılık yapmak durumunda kalıyor. Mevcut bilançoların nasıl bir tablo içerdiği bile tam anlaşılmazken gelecek öngörüsü yapmak neredeyse imkansız hale geliyor.

Özetle mikro düzeyde alışık olmadığımız manzaralar sahne almakta!

Makro düzeyde ise başka bir dünya var.

Yani büyüme, cari denge, bütçe dengesi, kamu borçları, dış ticaret, enflasyon gibi temel göstergelerde ilginç manzaralar görülüyor.

Bu manzaraları kendince değerlendiren kuruluşların verdiği ilginç karne notları da var. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları ekonomi adına yaptıkları değerlendirmeler sonucunda bir kredi notu karnesi açıklamakta.

Yakın yıllara kadar karne günleri ekonomi ve tabii ki piyasalar adına çok olağanüstü zamanlardı! Not açıklamasının doğrudan ve dolaylı çeşitli yankıları olurdu.

Yatırım araçları üzerine de etkileri olması doğaldı.

Ama neredeyse artık bu not işini sallayan kalmadı!

Mesela…

Çok kısa süre önce Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “B2″den “B3″e düşürdü, not görünümünü “negatif”ten “durağan”a çevirdi.

Yani yüksek spekülatif alanın en dip notu verildi bize. Yatırım açısından “çöp tahvil” diye anılan bölgenin de hemen üstünde bir yerde artık kredi notumuz. Bir alta indiğimizde bir daha yukarı çıkmak imkansıza yakın. Temerrüde düşmüş olma anlamını taşıyor çünkü!

Haliyle ilginçtir ki iç piyasada kimsenin umurunda olmadı bu gelişme!

Üstelik Moody’s, Türkiye ekonomisine ilişkin takvim dışı değerlendirme ile not ilan etmişti.

Yani yatırımcıları uyarmak için ekstra bir özen göstermişti. Yani Türkiye’ye yatırımın riskleri konusunda bir nevi uyarı geldi vakitsiz!

Bir de korku filmi tadında öngörüleri açıkladı.

Cari açık baskısının enerji fiyatları nedeniyle daha fazla risk oluşturduğu uyarısı geldi.

Küresel pazarların negatife döndüğü ve sonuçta ülke ekonomisinin bu yıl yüzde 4,5, gelecek yıl ise yüzde 2 büyümesinin beklendiğini açıkladı Moody’s uzmanları.

Ama bu uyarıcı ve karanlık tabloya rağmen ne dolar zıpladı ne de borsa düştü!

En temel nedeni zaten malumun ilanı idi. Tek bilinmeyen zamanlaması idi.

Ve uzun zamandır ülkemize yabancı sermeye girişinin olmaması piyasalar üzerindeki etkiyi doğal olarak sınırladı.

Ekonomik açıdan piyasalarımıza gelen giden yabancı olmayınca kredi notunun da bir önemi kalmıyor! Yerlinin de dolara yönelmemesi için kur korumalı enstrumanları kullanıyoruz.

Dolayısıyla makro sorunlar ve riskler çok da hesaplarda dikkate alınır halde değil.

Zamanlama ve yöntem açısından aşırı talihsiz bir başlangıca imza atmış olan yeni ekonomik modeli uygulamaya çalışırken yüksek küresel enflasyon ve durgunluk riski altında aslında yine de halimize şükretmek gerekiyor.

Çünkü…

Dünya ekonomisinin yavaşlama sinyalleri giderek kuvvetleniyor!

Gözler ABD ve Avrupa’ya çevrilmişken Çin’den gelen haberler durgunluğu pekiştirir cinstendi.

İkinci büyük ekonomi Çin, bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,6 oranında daraldı. Yılın üçüncü çeyreğine ait ilk verilerin de pek umut verici değil.

Ve neticede bütün dünya enflasyon belasına karşı faiz artırırken Çin Merkez Bankası, kredi faizini 10 baz puan düşürdü.

Büyüme meselesinin giderek önemseneceği bir döneme girdiğimizin net bir kanıtı bu!

İhracat yönüyle bizi zorlayacak bir tablo oluşuyor. Enflasyon da durulacak gibi değil.

Bütçenin temmuzda 64 milyar TL açıkla son 4 ayın zirvesine tırmanması madalyonun bir başka yüzü. Özellikle de doları tutabilmek için bir nevi fakirden alıp zengine verme işlevi gören kur korumalı mevduatın yükü de 60 milyar TL bulmuş ve artarken!

Ama ekonomiyi fazlaca yavaşlatmayı öngören bir yaklaşım yok.

Neticede biraz hız kessek de büyümeye, yüksek enflasyon ve cari açığa devam diyoruz!