Lokomotif sektör adına iyi haberler gelmiyor.
Yüksek maliyet artışları ile boğuşan inşaat sektörü talepteki keskin düşüşle yüzleşiyor bugünlerde.
Fiyat artışları ve finansman maliyetlerindeki yükseklik dikkat çekici boyutlarda olunca konut pazarı kaçınılmaz olarak daralmaya başladı.
Bu anlamda TÜİK’in açıkladığı eylül ayı verileri çarpıcı bir manzara ortaya koymuş durumda!
Eylülde Türkiye genelinde konut satışları 2021’in aynı ayına göre yüzde 22,9 azalarak 113 bin 402 adet olarak kayıtlara geçti.
Bu sert daralma neticesinde konut satışları Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sadece yüzde 11,4 artış kaydedebildi.
İlk yarıdaki nispeten olumlu performansı sayesinde 9 aylık dönemde eksi yönde bir artış kaydedilmedi. Ancak mevcut trend devam ederse… Ki edeceğine dair çok güçlü sinyaller var. Bu durumda 2022 yılı ya sıfıra yakın bir büyüme ya da daralma ile sonlanacak konut piyasası adına!
Krediye erişim güçlükleri ve yüksek finans maliyeti nedeniyle özellikle ipotekli satışlar alarm veriyor.
Ülke genelinde ipotekli konut satışları eylülde yüzde 43 azalışla 16 bin 970’e indi. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 15’te kaldı.
Diğer konut satışları ise yüzde 17,8 azalarak 96 bin 432 oldu.
Kötü bir sinyal de ikinci el konuttan geldi. Sektörel gelişme için ilk el konut satışlarına dair gidişat önem taşır. Ve o cephede durgunluk sinyalleri zaten vardı.
Nitekim eylülde de yüzde 18,2 oranında daralma kaydedildi ilk el satışlarda!
Ama ikinci el konut satışları yüzde 24,9 azalış göstererek 77 bin 448’e indi. Vatandaşın daha uygun fiyatlı olan ikinci konuttan bile uzaklaşması dikkat edilmesi gereken bir uyarı işareti niteliğinde.
Hızla soğuyan pazarın canlanması birçok sektör adına elzem!
Nelerin yapılabileceğine geçmeden Bursa’daki konut piyasasına dair de bir parantez açalım.
Bursa yüzde 18,3’lük bir konut piyasası daralmasına sahne oldu eylül itibarıyla.
2021’in eylül ayında 5 bin 58 konutun satıldığı Bursa il sınırları içinde 2022’nin aynı ayında 4 bin 130 konut el değiştirdi.
İpotekli satışlar bin 106’dan 706’ya inerken finansman tarafındaki sıkıntıya net bir vurgu yapmış oldu!
Çünkü düşüş yüzde 36 seviyesinde.
Neyse ki Bursalılar ipotekli alışverişi pek sevmiyor! Konut pazarının ağırlığı yüzde 83’lük payla diğer satış kategorisinde.
Ve diğer satışlar ise 3 bin 952 adetten 3 bin 424 adede gerilemiş geçen ay. Yani yüzde 13’lük gerileme var.
Kısacası son birkaç aydır Bursa ülke ortalamasından nispeten daha iyi performans gösteriyor!
Ancak yılın ilk yarısı durum tam tersiydi. Haliyle yılın tamamında Bursa adına çok da iyimser bir manzara oluşmayacak.
Neticede tüm ülkede konut satışları düşüyor.
Düşen alım gücü, yüksek fiyatlara karşı vatandaşı iyice çaresiz bırakmakta! Kredilerin de hem ulaşılmaz hem de pahalı olması durumu daha da sıkıntılı hale getirmekte.
Sonuçta hem vatandaş ev sahibi olmanın hayalini bile kuramaz oldu!
Hem de çok sayıdaki insana iş ve aş sağlayan inşaat sektörü daralma riski ile karşı karşıya kaldı!
Yüksek maliyetlere karşı azalan talep yeni projelerin hayata geçmesini engelliyor. Yapı ruhsatlarındaki tablo çok net bir görüntü vermekte.
Onlarca alt sektörü sürükleyen inşaatın göz ardı edilme lüksü yok!.
Neticede hem konut piyasasına hem de inşaat sektörüne nefes aldıracak düzenlemelerin yapılması elzem.
Vergi ve kredi yükü açısından konut satışlarının desteklenmesi mümkün. Ayrıca inşaat firmalarının yükünü hafifletecek adımlarr da atılmalı.