Feridun Eyüpoğlu
Feridun Eyüpoğlu
e-posta: YAZARIN TÜM YAZILARI

Konuttan gelen uyarı sinyalleri

Konutta düşüş hayalleri vardı.

Düşüş var. Ama hayallerdeki fiyat düşüşü değil kayıtlara geçen.

TÜİK’in açıkladığı son veriler kasımda konut satışlarında düşüş yaşandığını ortaya koydu.

Türkiye genelinde konut satışları kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 34,1 azalarak 117 bin 806’ya indi.

Çok sert bir düşüş!

Ama beklenen bir gelişmeydi.

Çünkü öncelikle çok güçlü negatif bir baz etkisi söz konusu.

Geçen yılın kasım ayı 178 bin 814 adetle konut satışlarının ikinci en yüksek seviyesine ulaştığı ay olmuştu. Şimdi doğal olarak keskin bir düşüş öne çıkıyor oransal olarak.

Fiyatların yüksek seyrine karşı düşük kalan alım gücü ve kredi kanallarının tıkalı olması haliyle konut talebini olumsuz etkilemekte!

Ancak aylık karşılaştırmada ağustosta başlayan düşüş trendinin de sonlandığını görüyoruz kasımda. Yani bardağın dolu tarafı da var. Kasım verileri ekim ve eylül aylarına göre daha olumlu bir tablo çizmekte.

Ama yılın şu ana kadarki performansının totalde pek de iyi olduğu söylenemez yine de!

Konut satışları Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sadece yüzde 1 artış kaydetti çünkü.

Ulaşılan pazar büyüklüğü ise 1 milyon 277 bin 659 olarak gerçekleşti.

Kısacası 2022’de konut piyasası yılı eksi büyüme ile kapatacak. En iyi ihtimalle pazar büyüklüğü 1 milyon 400 bin civarında gerçekleşecek.

Sektör için de vatandaş için de pek hoş bir manzara yok yani!

Özellikle kasımdaki yüzde 57,7’lik ipotekli satış daralması finanstaki sıkıntının çok açık göstergesi. Ve kısa vadede de düzelme ihtimali yok gibi finans tarafında.

Keza alım gücü artışındaki beklentiler de yeni yılın ilk aylarında eriyecek.

Yatırım amaçlı olarak döviz ve altından geçiş yaparak konuta yönelenlerde de yani diğer satış kategorisinde de yüzde 27,5’lik daralma mevcut.

Fiyatların yüksekliği caydırıcı bir unsur hala!

Ve bu anlamdaki düşüş beklentisi de şimdilik hayal.

Unutmayalım ki fiyatlardaki artış hızı yavaşlasa da konut fiyatları geriye gitmiyor.

Gitmesi de hayli zor bir süreç.

Neden mi?

Maliyetlerdeki durulma henüz ümit vermekten uzak!

Çünkü henüz yansımamış gecikmiş maliyet geçişkenlikleri mevcut konut üretiminde.

Zaten yeni yılda asgari ücret ve enerji zamları kaçınılmaz olarak sahne alacak.

Arsa maliyetleri uçmuş durumda.

Ve konut arzı talebi karşılamaktan hala uzak.

Sektör temsilcilerinin bu ortamda yatırım iştahı kalmadı çünkü!

Kısacası hem üretimin hem de tüketimin aynı anda desteklenmesi lazım.

Yoksa uzun vadeli bir durgunluk ihtimali az değil. İstihdamın olumsuz etkilenmesini kimse istemez!

Ve vatandaşın da başını sokacak eve kavuşması üstelik de uygun koşullarda kavuşması şart.

Sözün özü; konut piyasasına dönük kapsamlı bir paket açıklamanın zamanı geldi de geçiyor!

 

HABERLER