Lokomotif sektörün tadı yok bugünlerde.
Daha doğru aylardır tadı tuzu yok aslında!
Çip krizi, hammadde krizi, maliyetlerdeki doludizgin artışlar, yükselen kurlar otomotiv sektöründe üretimi de tüketimi de vurdu.
Ama özellikle son aylardaki fiyat artışları apayrı bir yük oluşturdu sektör üzerinde.
Vatandaşa dönük araç maliyetinin artmasına neden olan faktörlerden biri de vergi! Aslında oranları yerinde sayıyor. Değişen doğrudan vergi değil.
Muhatap olunan vergi diliminin otomatik olarak değişmesi ödenen vergiyi de artırdığından otomobillerin satış fiyatı da yükselmekte.
Yani daha önce de dikkat çektiğimiz teknik ifade ile matrah meselesi!
Araç fiyatlarına bağlı olarak yüzde 45’ten başlayıp yüzde 80’e giden vergi dilimleri söz konusu ÖTV matrahında.
Ancak bu dilimlere giren fiyat aralıkları neredeyse taş devrindeki fiyatlara göre ayarlanmış bir görüntü veriyor artık.
Sonuçta Türkiye’de satılmakta olan araçların yüzde 93’ü yüzde 80’lik vergi dilimine tabi olunca da vatandaşın ancak galeri vitrininde ya da internet sayfalarında bu arabaları görmesi mümkün hale gelmekte…
Dövizdeki son artışın yansımasıyla birlikte de yüzde 70’lik vergi dilimde olan araç sayısı da neredeyse sıfırlanacak!
Bu tablonun birçok olumsuz yansıması olduğu aşikar.
Üretimi de tüketimi de başkaca unsurların yanında baltalayan çok keskin bir mesele haline geldi vergi matrahı.
2022’de satış performansının düştüğü aşikar. Yani iç pazar daralıyor. Dış pazar da eski formundan uzaklaşma havasında.
Dolayısıyla çok kritik bir sektör olan otomotivden ekmek yiyenlerin risk altına girdiği de ortada! Ekonomik büyümenin bu gidişattan olumsuz etkilenme ihtimali de mevcut haliyle. Ve tabi ki araç sahibi olmak isteyen vatandaşın da özellikle düşen alım gücü nedeniyle yaşadığı kriz var.
Taze açıklanan rakamlar tedbir alınması gerektiğinin açık kanıtı!
Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin açıkladığı verilere göre 2022 yılı temmuz ayında otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2021 yılının aynı ayına göre yüzde 9,1 artarak 52 bin 206 adet oldu.
Otomobil satışları yüzde 13 artarken hafif ticari araç pazarı yüzde 3,1 oranında daraldı.
Pazardaki otomobil satışı ağırlıklı artışın göreceli olduğunun altını çizmekte fayda var. Özellikle yüksek fiyat artışlarından korkanların bulabilirse eğer bir an önce araç alımına yönelmesi geçici bir etki yarattı! Ve buna rağmen performans yine de zayıf kaldı.
Bunun en net kanıtı ortalama bazında temmuz aylarının uzun vade karşılaştırmasında ortaya çıkmakta.
Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 10 yıllık temmuz ayı ortalama satışlara göre yüzde 16,4 azaldı. Otomobil pazarı, söz konusu karşılaştırmada yüzde 14,9 daralırken hafif ticari pazarı, yüzde 21,4 oranında küçülme kaydetti bu yılın temmuz ayında!
Otomotivdeki kan kaybı 2022’nin ilk 7 aylık döneminde denet biçimde görülmekte.
Ocak-Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,3 oranında daralan otomotiv pazarında satışlar 410 bin 110 adede geriledi.
Bu dönemde otomobil satışları yüzde 7,9, hafif ticari araç satışları ise yüzde 5,3 azaldı.
Kısacası Bursa’yı da üretim ve ihracat bazında yakından ilgilendiren otomotiv sektörünün acil desteğe ihtiyacı var!
İlk adımınsa ÖTV matrahı ile gelmesi kaçınılmaz görünüyor.
Ama çok geç olmadan.