Önemli bir gösterge.

Tüketici güven endeksi.

Ne işe yarıyor ki önem arz ediyor derseniz…

Özetle vatandaşın ekonomide mevcut duruma ve gidişata dair görüşlerinin bir yansıması bu endeks. Ve adı üstünde güven unsurunu içinde barındırıyor.

Aslında farklı ölçümleri hedefleyen anket sorularına gelen yanıtların bir özeti olarak vatandaşın ekonomiye tüketici gözü ile baktığında ne gördüğünü bulmaya çalışıyor bu istatistiki çalışma.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından her ay düzenli olarak açıklanan bu endeks, 2023 yılında hayli oynak bir seyir izledi şu ana kadar.

Ama aslında tüketici güveninde son yıllarda bir kararsızlık olduğu da aşikar!

Nasıl mı?

Siyasi çalkantılar, darbe girişimleri, dış ataklar ve pandemi gibi radikal faktörlerin eksik olmadığı bir zaman diliminden geçti Türkiye.

Haliyle bu süreçte oluşan ekonomik belirsizlikler, enflasyon ve işsizlik gibi faktörlerin de doğrudan yaptıkları nedeniyle güven endeksinde düşüşler kaydedildi.

Ancak, tedbirler alındıkça ya da konjonktür normalleştikçe tüketici de ekonomiye duyduğu güveni yükselen endeks değerlerinde göstermiştir!

İşte bu tuhaf atmosferde girilen 2023 de kendi sürprizleri ile tüketiciyi şaşırtmayı ve güven dalgalanmasına yol açmayı başardı.

2022’nin son aylarında öne çıkan seçim yatırımları sayesinde 2023’e moralli başlayan tüketici güveni çabuk kayboldu.

Çünkü…

Deprem felaketleri ile sarsılan Türkiye’nin güven endeksleri de darbe aldı haliyle.

Mart ayı verilerine yansıyan keskin düşüş geleceğe dair endişeleri de barındırıyordu.

Ancak deprem yaraları kısmen sarılmış olsa da tüketicinin ekonomik beklentileri çok daha çabuk iyileşti!

TÜİK’e göre martta 80,1 seviyesine inmiş olan tüketici güveni nisanda kendine gelerek 87,5 seviyesine çıktı. Yani yüzde 9,2 gibi ciddi bir artış oranı kaydedildi tüketici güveninde!

Ve bu seviye 2023 yılının en yüksek seviyesi olarak kayıtlara geçti.

Detayları içeren alt endeksler de kayda değer artış dikkat çekti aynı zamanda.

Mesela mevcut dönemde hanenin maddi durumuna ilişkin endeks 66’dan 69,1 seviyesine yükseldi.

Bu istatistik emekli maaşlarında yapılan zammın ve EYT’lilerin ilk maaşlarına kavuşmaya başlamalarının bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Aynı zamanda ticaret hayatında işlerin olumlu seyredeceğine dair umutların da güncellendiğini gösteriyor bu tablo.

Diğer taraftan gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi endeksi 79,6’dan 89,8’e yükseldi. Yani çok keskin bir artış gerçekleşti!

Benzer şekilde gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi endeksi 83’den 95,2’ye yükseldi.

Bu rakamlar vatandaşın fazlasıyla umutvar olduğunun işareti.

Kısacası deprem psikolojisi ekonomik beklentiler açısından moralleri pek bozmamış. Ve özellikle de seçimlerin getirdiği para akışının pozitif yansımalarına dair beklentilerin güçlü olduğu görülmekte!

Mesela asgari ücrete temmuzda zam vaadi. Ya da emekliye 15 bin TL bayramda ödeme gibi vaatlerin bir karşılığı olduğu görülüyor.

Ayrıca seçim belirsizliğinin aşılacak olması da olumlu bir etki yaratmış görünüyor vatandaşın kafasında.

Sözün özü; vatandaş olumlu olasılıklara fazlasıyla angaje olmuş şimdiden!

Umarız ki hayal kırıklıkları az olur.