Alışveriş merkezleri, hayatımıza girdikleri günden bu yana hep tartışma konusu oldular.
Bazen yapıldıkları alanlar bazen yeni tüketim alışkanlıklarına yol açan kuruluş amaçları ile çoğu zamanda esnafa karşı haksız rekabet nedeni ile hedefte oldular. Ne var ki, toplum olarak onları kabullendik. Sosyal hayatımızın bir parçası oldukları gerçeği gün gibi ortada.
AVM’lerde kendi içlerinde kaynayan birer kazan aslında. Kiracısı ve yatırımcısı çoğu zamanda tüketiciye yansıtılan yüksek maliyetler konusunda karşı karşıya kalıyordu. İşte bu konuları içeren
bir yasa olan Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelik’te yeni düzenlemeler yapıldı.
Ayrıca ortak kullanım alanlarından elde edilen geçici kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, ATM ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri ile alışveriş merkezi yönetimlerince işletmelerden alınan gider avanslarından elde edilen her türlü gelir ortak gelir kabul ediliyor. Bu gelirlerin yalnızca ortak giderlerin karşılanmasında kullanılabileceği kurala bağlandı.
Bu düzenlemelerde bana göre en önemlilerinden biri reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler artık ortak gider sayılmayacak. Alışveriş merkezinin ortak gideri niteliğinde olmayan ve alışveriş merkezi maliki veya yönetimine ait giderler olduğu kabul edilen reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için alışveriş merkezindeki işletmelerden bundan böyle bu amaçla para toplanamayacak.
Bu durum, bana kalırsa reklam pazarlama bütçelerinde düşüşe neden olacak. Ancak bu düzenlemeden işletme sahipleri memnun. Aslında o AVM’ nin bilinirliği ve marka değerini arttıran işlere harcanan bütçeler onlara dolaylı fayda sağlasa da esasen uzun vadede AVM sahibine getirisi daha fazla idi.
Diğer taraftan, alışveriş merkezi yönetiminin ortak gider paylaşımına ilişkin uygulamaları bağımsız denetime tabi kılındı. Ortak gider katılım payı hesaplama ve tahsilatları ile raporlamalarının mevzuata uygun olup olmadığının kontrol ve tespiti amacıyla alışveriş merkezi yönetimlerine bağımsız denetim yükümlülüğü getirildi. Bu çerçevede söz konusu uygulamalar yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenerek rapora bağlanacak ve alışveriş merkezindeki işletmelerin bilgisine sunulacak. Bağımsız denetim kuruluşlarınca hazırlanacak raporda yönetmeliğe aykırı tüm uygulamalar ayrıntılı şekilde belirtilecek. Böylece bakanlıkça yapılan denetimlerle birlikte alışveriş merkezlerinin ortak gelir ve giderlerine ilişkin çifte denetim yapılmış olacak. Bu hususlarda yaşanan mağduriyet ve mevzuata aykırılıkların önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Bu düzenlemelerin, işletmeler ve mülk sahipleri arasında son zamanda artan hukuki anlaşmazlıklara bir son verip vermeyeceğini göreceğiz. Ancak tüketiciler için, boş zaman gezinti alanına dönüşen AVM ler ciro kaybına uğramış durumda. İşletmeler ve yatırımcılarının kazan kazan formülüne dönük bir işbirliğini tercih edecekleri anlaşılıyor.
