Altın madeninin Fırat nehrini zehirleme ihtimali bile çevrecilerin tüylerini diken diken ederken, bu konuya duyarlı çevrelerin çağrı ve uyarıları, yıllardır bir sonuç vermemiş olmalı ki olan oldu, Fırat nehri zehirlendi.

Fırat, şimdiye kadar yaşam kaynağı olduğu topraklar ve canlıların ölüm nedeni olabileceği bir “kaza”ya uğradı.

Fırat Nehri ve üzerinde bulunan İliç Barajı’nda kirlilik iddiaları Anagold altın madeninde kullanılan siyanürü taşıyan borunun 21 Haziran gecesi patladığı iddiaları ile başladı. İddiaya göre, gece meydana gelen patlama ancak sabah saat 05.00 sıralarında fark edilerek kapatıldı. Ancak vanalar kapatılana değin yaklaşık 20 ton siyanürlü su, sülfürik asit ve çok sayıda zehirli kimyasal maddenin önce madenin altındaki dereye, oradan da Fırat Nehri’ne karışarak İliç Barajı’na ulaştığı iddia edildi.

Bu iddiaların ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı çevre denetim ekiplerini bölgeye sevk etmiş. Ve ceza kesmiş, 16 milyon 441 bin TL. Bu tutar üst sınırmış. Bakanlık ayrıca savcılığı da suç duyurusunda da bulunarak konunun takipçisi olmuş.

Valilik’ten yapılan açıklamada kirliliğin nehre ulaşmadığı duyurulsa da, çevre örgütleri aynı kanıda değil.

Yine tartışmalı bir diğer konu, sızan siyanür miktarı. 20 ton diyen de var. Şirkete göre (dereye ulaşmayan) sızıntı miktarı 8 kg.

Anagold şirketi, yaptığı açıklamada, bu güne kadar sosyal amaçlı çeşitli yardımlar için 1.6 milyon dolar ayırdığını belirtiyor. Şirketin, bölgede devletten sonraki en güçlü kuruluş olduğunu dile getirdiği açıklama, “ne olacak canım, o kadar kusur kadı kızında da olur” minvalinde bir açıklama.

Üstelik bu kazaya neden olan madenin ömrü, topu temeli 40 yıl. Yıllardır çeşitli riskler konusunda yapılan uyarılara, yukarıdan bakan bürokrasi bu gün gizli bir telaşla olayın sonuçlarının endişe verici boyuta bürünmemesi için dua ediyordur.

Geri dönüşü olmayan sonuçların önlenmesi aslında çok kolay.

Yeter ki şunu bilelim;

Fırat Nehri altın madeninden daha değerlidir. Önemli bir coğrafyanın yaşam kaynağı olan bu akarsuyun felaketi bizim felaketimizdir.

ABD’li altın arama firması tasını tarağını toplayıp gittiğinde burada kaybetse bile başka nice ülkede dolarlarını kazanabilir.

Ama Fırat bir tane.