Bu konuda internete bağlı teknolojik dönüşümler tetikleyici oldu.
Yeni medya düzeninde o kadar uzun süredir ve hızla çeşitli değişimler yaşanıyor ki ele almak zor ;
*Basılıdan dijitale geçiş dönemi
*Etkin sosyal medya dönemi
*Yapay zekâ dönemi
Öncelikle bu teknolojik dönüşümler, medyaların yapısal kimliğini neredeyse yeniden oluşturdu.
Sosyolojik etkenler de var;
- Devletlerin medya üzerindeki çok yönlü (kuşatmacı) denetimi
- Hedef kitlenin, okurdan çok içerik tüketicisine dönüşmesi
- Aynılaşma
Medya kuruluşları ister sosyal medya, isterse dijital bir web sitesi olsun kamu kaynaklarından pay almaya ne kadar muktedirse o kadar güçlü ve sürdürülebilir bir kurumsallık taşımaya başladı. Bu da doğal olarak medyayı objektif olmaktan ve bağımsız habercilik nosyonundan uzaklaştırdı.
Çok kolaylıkla şu soruyu sorabiliriz: ABD seçimlerinde Twitter’in sahibi Elon Musk, Trump değil de rakibini desteklese idi bu seçiminin sonucu, farklı olur muydu?
Okumayan, takip eden kitlelerin duygusal motivasyonlar yaratmak için, sosyal medya kanalları çok önemli roller oynuyor. Dolayısı ile ben bu soruya kolaylıkla evet diyebilirim.
Yapay zekânın ayak sesleri şimdiden bir çok sektörü ürpertmeye yetiyor. Medya için olacakları ise fütüristik bir bakış açısı ile değerlendirmek üzere, bir kenara bırakalım.
Bu projeksiyondan sonra şunu bir kez daha vurgulamak gerekir ki, medyaların artık okuru değil, takipçileri var. Bu takipçilerin bir haber sayfasında kalma süreleri, medya organlarının büyük kısmı için çok düşük oranda. Bu oranı ülkemizdeki internet yasa koyucuları yasayı ilk yayınladıklarında resmi olarak tanınacak web siteleri için 20 saniye olarak belirlemişlerdi. Sonradan bu süreyi 10 saniyeye düşürdüler.
Sanırım takipçi ve okur arasındaki farkı bu sürelerin düşüklüğü yeterince açıklıyordur.
Okur değil takipçi olunca içerikte aynılaşma kaçınılmaz oldu.
Geçmişin bir haberi kılı kırk yararak araştıran, gerçekliğini teyit için özgün haber kaynakları olan gazetecilik nosyonu genel anlamda etkisini kaybetti.
Daha hızlı
Daha manipülatif
Daha kısa
Daha görsel
Haberler takipçiyi oyalarken, gerçekler yaya kaldı diyebiliriz.
Reklam verenler ise bu sırada yeni medya düzeninde muhteşem olanaklara fırsatlara kavuştular.
Medyaların okuru ya da takipçisi olması onları ilgilendiren bir tartışma değil artık. Çünkü yeni medya düzeni hedef kitleye ulaşmak için gerek yaş, gerek bölge, gerek mesleki ya da cinsiyet kimliklerine göre müşterilerine erişim konusunda muhteşem bir alt yapı sunuyor.
Bu alt yapı medya içeriklerinden hem bağımsız hem bağlı olarak oluşuyor üstelik. Örneğin Google’un arama penceresindeki arama kelimelere bağlı olarak, arayanların sosyal medya izlerinden hareketle hedef kitleye erişimde hızla sonuçlar alınıyor.
Ya da haber sitelerinde yayınlanan içeriklerin BIGDATA ile toplanarak değerlendirilmesi siyasi ya da ticari hedeflemeler konusunda çok gerçekçi sonuçları ortaya koyabiliyor.
Böylelikle kurumlar markalar işletmeler hedeflerine doğru yola koyulabilirler.
Bu yüzden medyanın habercilik gerçekleri, kimsenin umurunda olmayabilir.
Yeni medya düzeninin algıyı gerçeğe dönüştürmesi en büyük mahareti.
Bu değerlendirmeden sonra yeni medya düzeninde var olmaya ve şekillenmeye devam eden yerel medya için de birkaç gelir modeline vurgu yapalım.
-Medyalar için reklam pazarlama devri kapandı. İçerik pazarlama esas unsur. Marka ve işletmelere takipçilerin dikkatini çekecek içerikler reklam yayınından daha önemli.
-Pazarlama talep ten çok, arza dayalı işliyor. Günün trendlerini yaratan BIG BROTHER her an göz önünde tutularak, işletme ve marka motivasyonları yönetilmeli. Yakın zamanda başlatılan Dubai Çikolatası furyası bu “arz mühendisliğine” en iyi örnek olarak verilebilir.
-Belirli bir alanda yani tematik yayıncılık ile nitelikli ekip yatırımı, medya gelir odaklı hedeflerinin en kısa yolu olabilir.
-Hızlı tüketim çılgınlığında görsel içerik en önde. Görsel içerik oluşturmada dinamik olmak, ilgiyi koruyan en önemli unsur.
İlgi göreni satın alan daha çok olacaktır.