Öncelikle şunu kabul etmemiz gerekiyor ki, sağlık sistemimiz tüm sağlam temellerini bir bir yitiriyor. Zaman zaman programıma da konuk ettiğim sistem temsilcilerinin her biri yaşadıkları ekonomik sıkıntılardan, uğradıkları şiddetten, en çok da sürekli arıza veren sistem nedeniyle hasta ve sağlık çalışanının karşı karşıya kalmasından dertliler.

Peki, bu durum bize ne getiriyor?

Elbette giderek boşalan devlet hastanelerini ve devlet hastanelerinde sağlık hizmetine ulaşmanın daha da zor hale gelmesini.

Bu konuda kuyruğunu kovalayan köpek gibi bir sarmalın içine girdik ne yazık ki.

Devlet hastanesi koşullarından memnun olmayan sağlıkçılar ya özel sektöre ya da başka ülkelere gitmeyi tercih ediyorlar.

Hastalar da ekonomik koşulları doğrultusunda ya doktorlarını takip ederek özel sektöre yöneliyorlar ya da uzun süredir takibi altında oldukları doktorlarını kaybedip, devlet hastanelerinden randevu almak için aylar süren uğraşlar veriyorlar.

Bu noktada yükün en ağır olan kısmı ise Aile Sağlığı Merkezlerine düşüyor. Hastaneden randevu alamayan hasta, uzman doktoruna ulaşana kadar geçici tedavisini Aile Sağlığı Merkezindeki doktorunun üstlenmesini talep ediyor.

Aile Sağlığı Merkezlerinin durumunu da sorgulamak lazım elbette.

Sözcü gazetesinden Cem Yıldırım’ın haberine göre 55 bin aile hekimi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a ulaşmaya çalışarak, “Kirasını ödeyemediğimiz Aile Sağlığı Merkezlerini kapatma arifesindeyiz!” dedi.

Hayatımızdan tam çıktı derken hızlı bir geri dönüşle hepimizi şaşkına çeviren korona virüs salgınıyla beraber iş yükleri daha da artan ve masraflarını ödeyememe seviyesine gelen aile hekimleri, ASM’lerdeki yanlış yönetimin 84 milyon vatandaşın sağlık durumunu etkilediğine vurgu yapıyorlar.

Aile Sağlığı Merkezlerinin sistem olarak nasıl işlediğini tam da bu noktada anlatmak doğru olacak sanırım.

Maaşını devletten alan ASM çalışanı doktorlar, maaşları dışında ASM giderlerini karşılamak için de belli bir ödenek alıyorlar, ancak ödenek ve masraflar arasında ciddi bir fark oluşuyor ve bu fark günümüz koşullarında giderek büyüyen bir karadeliğe dönüşüyor.

Hepimiz kira, personel ve temizlik giderlerinin ne kadar arttığının farkındayızdır sanırım.

Aile Sağlığı Merkezlerinin elektrik, su gibi giderlerinin ‘ticarethane’ fiyatlandırmasıyla ödendiğini de belirtmeliyim.

İşte bu mektupta dile getirilen; “Aile sağlığı merkezi kiralarını ödeyemez, temel masraflarını bile karşılayamaz hale geldik!” cümlesinin geniş açılımı…

Peki, “Aile Hekimleri yoksulluk, hatta açlık sınırındadır!” cümlesinin geniş açılımı nedir?

Bursa Aile Hekimleri Derneği Başkanı Zeynep Özsevimli ile görüştük bu konuyu.

“14 Mart’tan bu yana Aile Hekimlerine yönelik hiçbir şey yok çıkan yasalar da. Hatta çıkan yasalar ‘Aile Hekimliği hariç’ diye çıkıyor! Ekranlarda gereken iyileştirmeler yapılıyormuş algısı yaratılıyor. Ancak bizim için hiçbir iyileştirme yok!

Biliyorsunuz yakın zamanda ‘Ceza Yönetmeliği’ diye bir şey çıkarıldı. Bu uygulama ile de maaşımızdan kesinti yapmak hedefleniyor ve sözleşme akdimiz yöneticilerin iki dudağı arasına bırakılıyor. Ceza Yönetmeliği’ne göre basına bilgi vermek uyarı cezası içeriyor.” diyor Özsevimli.

Toplumumuzda çalışanın maaşının sorulması ayıp karşılanırdı eskiden, ancak biliyorsunuz ki, son dönemde öğretmenlerden doktorlara herkesin maaş bordrosu sosyal medyada gezer oldu. Mesele büyük bir haklılık içeriyor, çünkü toplumumuzun yetişmiş insan gücünün bu ekonomik koşullara münasip görülmesinden utanılmalı öncelikle.

Ben de tüm bu gerekçelerin arkasına sığınarak sordum Zeynep Özsevimli’ye ‘Bir ASM çalışanı doktorun maaşı ortalama ne kadardır?’ diye.

“Buna net bir yanıt vermek çok zor. Hasta yoğunluğunuza ve hastalarınızın durumlarına göre farklılık gösteren bir çizelge var, ancak şunu söyleyebilirim ki, nüfusunuz düşükse ve bir ASM çalışanı doktorsanız asgari ücretin dahi altında kalabiliyor aylık geliriniz!” yanıtını aldım.

Unutmayınız, tıp eğitimi 6 yıl Aile Hekimliği Uzmanlığı 3 yıl! Yani liseyi bitirdikten sonra Aile Hekimi olmak için 9 yıl daha okumanız gerekiyor! Karşılığında asgari ücretin altında bir maaşa talim olma ihtimaliniz de var!

Hal böyle olunca Aile Hekimleri istifa ediyor ve kadrosu olan ilçe sağlık müdürlüklerine geçiyor. Talepleri ise çok net. Uzun süredir adeta etraflarını saran görünmezlik zırhından kurtulmak, görünür olmak, sorunlarına kulak verilmesi ve gider ve ödeme artış oranlarının gerçekçi biçimde düşünülerek düzenlenmesi.

Aksi takdirde tıkanan sağlık sisteminin tek kaçış noktası olan Aile Sağlığı Merkezlerini de kaybedeceğiz!