Altıparmak Semti ve Çarşamba Pazarının kurulduğu bölge olması hasebiyle genel olarak Çarşamba diye anılan, Merinos’a kadar uzanan kısmın kentsel dönüşüm konusunda öncelikli bölge ilan edilmesi yeni değil. Bu konuda Geçmiş Dönem Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş’ın girişimleri olmuş, hatta proje nihayete ererse Bursa için çok büyük bir eser bırakacağını belirtmişti.

Aktaş’ın konuyla ilgili olarak Akademik Odalarla bir protokol de imzaladığını, İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi, Mimarlar Odası Bursa Şubesi ve Şehir Plancıları Odası Bursa Şubesinin konuyla ilgili ortaklaşa çalışarak Altıparmak ve Çarşamba aksına yepyeni bir hikaye yazmak üzere kolları sıvadığını biliyoruz.

Akademik Odalar yepyeni bir kentsel dönüşüm modelinden, mahalle bazlı dönüşümün getireceği avantajlardan, bölgeye tarihi değerini de yeniden kazandıracak projelerden bahsederken, birden bire; ‘2023 yılı bitmeden kazmayı vuracağım o bölgeyi dümdüz edeceğim, Bursa’yı yıkarak güzelleştireceğim…’ minvalinde açıklamalar gelmişti Aktaş’tan.

Her şeyden önce ‘Yıkarak güzelleştirmek’ cümlesinin son derece olumsuz çağrışımlar yaptığını kendi tespitim olarak burada belirtmek isterim. Bunun dışında Akademik Odaların hiç arzu etmediği biçimde apar topar bir şeylere girişmenin, bir de Akademik Odaların ağırlığını hiçe saymanın da işin tuzu biberi olduğunu hatırlatmak lazım.

Sonuç olarak konu şöyle toparlanmıştı o süreçte; Dönemin İKK Sekreteri ve Mimarlar Odası Bursa Şube Başkanı Şirin Rodoplu Şimşek, ‘Akademik Odaları bir projeye dahil ettiyseniz kafanıza göre hareket edemezsiniz. Bizimle bir protokol imzaladıysanız bu protokolün gereklerini yerine getirmekle mükellefsiniz. Dolayısıyla bahsettiğimiz kentsel dönüşüm projesi üzerindeki çalışmalar henüz tamamlanmamışken başlayamaz’ demiş ve mesele seçim sonrasında yeniden ele alınmak üzere belediye tarafından kapatılmış, Akademik Odalar da çalışmalarına devam etmişlerdi.

Ne kadar çok Akademik Odalar dedim…

Bu aralar Bursa’da Akademik Odaların lafının geçmesinden memnuniyet duymayan, odaları çalışmalara adeta bir aksesuar gibi dahil edip, sonra bildiğini okumayı tercih eden bir zihniyet, mevcudiyeti itibariyle toplum yararına hareket eden bu yapıların kıymetini elbette anlayamaz.

Umarım Akademik Odaların hak ettikleri değer Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey döneminde bilinir. Zira bugün Altıparmak Caddesi ve Merinos arasında yer alan mahalleleri kapsayan bölgeyle ilgili yeni imar planı ve kentsel tasarım projelerinin hazırlanması amacıyla, Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Osmangazi Belediyesi arasında, ilgili akademik odalar ile Bursa Kent Konseyi’nin de yer alacağı iş birliği protokolü imzalandı.

Bence, protokol tazelendi.

Üstelik katılımcı oda sayısı arttı. İnşaat Mühendisleri Odası, Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası, Peyzaj Mimarları Odası, Jeoloji Mühendisleri Odası, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası protokol paydaşları arasında.

Benim çocukluğuma denk gelen zamanlarda bir ya da iki katlı yapıların yıkılarak yerine 5-6 katlı apartmanların yapılmasıyla zaten bir değişikliğe uğramıştı Altıparmak. Aynı sokaklar, aynı caddeler, dört hatta beş kat fazla nüfus yoğunluğu…

Zamanla taşıyamadı şehrin merkezi bu kalabalığı, insanların bölgeyi birer ikişer terk etmesiyle bir çöküntü bölgesi haline gelmeye başladı bu nezih semt.

Şimdilerde herkesin malumu olan bir küçük Halep durumu da var ki, evlere şenlik…

Mustafa Bozbey’in; “Bursa Büyükşehir Belediyesi 2023 yılında Şehir Plancıları Odası, İnşaat Mühendisleri Odası ve Mimarlar Odası ile bu amaca yönelik protokol imzalamış, bölgenin daha yaşanabilir hale getirilmesi için çözüm önerileri ortaya konmaya çalışmıştır. Şimdi ise biz, bu işi bu başlangıç noktasından alarak çok daha ileriye taşımak için hazırız. O çalışmada bölgenin sorunlarını detaylı biçimde ele almayı sağlayacak birçok analiz ve anket çalışması da yapılmıştır. Meslek odalarımızın sağladığı teknik ekip desteği ile bölgedeki her bir binanın deprem açısından risk durumu tek tek tespit edilmiştir. Mahalle muhtarlarımızdan bölgenin sorunları ve beklentileri hakkında da bilgiler alınmıştır. Burada yaşayan hemşerilerimiz ve esnafa anketler düzenlenmiş, kentsel tasarım için gerekli bilimsel analizler yapılmıştır. Çeşitli üniversitelerin değerli hocalarının da katılımı ile bölgenin, kentimizin tarihi ve kültürel yapısına uyumlu en doğru kentsel tasarımın nasıl olması gerektiğine ilişkin ilkeler ortaya konmuştur. Kentsel tasarım projesinin altyapısını oluşturacak taslak plan çalışmaları yapılmıştır” diye konuştu.

Dile kolay, 830 dönümlük alan, pek çoğu hisseli tapu ile satılmış, yıllar içinde pek çok kez el değiştirmiş daireler…

Kimse kolay olacağını söyleyemez…

Kimse olmasın, böyle kalsın diyemez…

Dolayısıyla gerçekleşmesi zor ve kaçınılmaz olanı gerçekleştirenler, hele hele vatandaşın gönlünde taht kurmayı da başarırlarsa bu şehrin kahramanı olurlar orası kesin…

Proje alanı planlama ilkeleri kapsamında, fiziksel mekânın iyileştirilmesi, sosyal donatı alanlarının artırılması, ulaşım sisteminin çözümlenmesi öncelik olacak. Bölgenin yeniden bir cazibe merkezi haline getirilmesi, bu yapılırken caddenin üst kısımlarında kalan tarihi dokuyla uyumunun korunması hedefleniyor.

Bölgenin yüzde 95’i 40 ila 50 yaşında binalardan oluşuyor ve pek çoğu depreme karşı dayanıksız olma kötü unvanını taşıyor.

İyi olan şu ki; parsel bazlı bina yenilemelerden, ada bazlı dönüşüm planlarına, oradan da mahalle ölçekli kentsel dönüşüm tasarımlarına kadar ilerledik. Belki işin bundan sonraki kısmı illerin birbiriyle entegre dönüşümüdür. Zira Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasından İstanbul’un dönüşümünden sanayileşme ve insan yoğunluğu açısından ne denli etkilendiğimize yönelik şahane bir yorum da geldi toplantıda.

Mesele bu noktaya ne zaman gelir, nasıl gelir bilmiyorum, ancak Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey’in şu çağrısını çok önemli buluyorum; “Merkezi hükümetin de böylesine büyük bir dönüşüm için Bursa’ya destek olmasını talep ediyoruz. Uzun vadeli 0 faizli kredi, KDV muafiyeti, hatta mümkünse vergi muafiyeti ile hem vatandaş dönüşüm esnasında ödemesi gereken meblağı kolaylıkla öder, hem de bizler yenilenmiş, depreme karşı dirençli hale getirilmiş mahalleler, semtler, şehirler kazanırız!”

Bozbey’i seçim öncesinde Norm Haber ekranlarında yayınlanan Ortak Akıl programına iki kez konuk ettim. Her konuşmamızda kentsel dönüşümün öneminden ve bu işin Avrupa’da nasıl vatandaşa alternatifler sunularak yapıldığından bahsetti.

‘Altıparmak bölgesi kentsel dönüşümünde vatandaşa farklı çözümler de sunulabilecek mi?’ soruma şöyle yanıt verdi Bozbey;

“Biliyorsunuz Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin şehrin farklı yerlerinde daireleri var. Biz şu anda bu daireleri satışa çıkarmıyoruz bildiğiniz gibi. Bu daireleri vatandaşlarımıza birer alternatif olarak sunma durumumuz söz konusu olabilir. Bu konudaki bir çözümümüz de böyle olacak”

Kısacası herkes kendisinden bir miktar fedakarlık yapacak, belediyeler, vatandaşlar, merkezi hükümet, hatta müteahhit firmalar…

Böylelikle şimdikinden çok daha güzel bir Bursa olacak gelecekte…