Bu aralar gözümüz kulağımız çıkacak EYT yasasında ve yasanın kapsamında. Her birimizin evinde en az bir EYT’li olduğundan sosyal güvenlik uzmanlarının yaptığı açıklamalar su gibi ezberleniyor, sonra da uzun uzun yorumlanıyor.
EYT’nin yasanın geriye dönük işletilmesiyle oluşturduğu mağduriyeti kabul etmemek mümkün değil elbette.
Hele de böyle bir mağduriyetin içinde en yakınlarınız bulunuyorken…
Ama bir de EYT mağduru dahi olamayan mağdurlar var.
Hemen açıklığa kavuşturalım.
Malum EYT parantezinin içine en geniş kapsam olarak işçi ve memurları, yani prim ödemelerinden kendisi sorumlu olmayan kesimi yerleştirebiliriz. Ancak bunun yanında kendi primlerinden kendisi sorumlu olan esnaf sorunun bambaşka bir boyutu ile uğraşıyor şu günlerde.
EYT’nin ayak sesleri her geçen gün daha güçlü duyulurken, EYT’li dahi olamamak gibi bir sıkıntı yaşıyor, özellikle küçük esnaf ve küçük şirket ortakları.
Mesele kanunlara göre şöyle:
Kayıt ve tescili 04.10.2000 tarihi ve sonrasında olan Bağ-Kur sigortalılarının en büyük sorunlarından birisi; 04.10.2000’den önceki sigortalı sayılmayı gerektiren vergi, oda ve sicil kayıtları olsa bile bu kayıtlara göre SGK tarafından hizmet verilmemesi ve sigorta başlangıçlarının SGK tarafından 04.10.2000’den öncesine götürülmemesi.
Uygulamanın dayanağı 04.10.2000 tarihli ve 619 sayılı KHK’nın geçici 1. maddesinde yer alan; 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olan sigortalıların her türlü sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin 04.10.2000 tarihinden itibaren başlatılacağı hükmü.
Kısaca özetlemek gerekirse, algı vergi işlerinden pek de anlamayan ve anlamak durumunda da olmayan, çünkü işin bu kısmını muhasebecisi ile çözen küçük esnaf ve küçük şirket ortakları, eğer 04.10.2000 tarihinde çıkarılan bu yasadan haberdar olmadılarsa ya da yasadan önce maddi durumları el verip de prim ödemelerini yapmadılarsa, sistemde 4 Ekim 2000 sonrasından itibaren sigorta girişleri yapılmış gibi görünüyor.
Yani bu ne demek?
Bu kişilerin mağduriyetleri öyle bir noktada ki EYT’li dahi olamıyorlar demek!
Gelinen noktada stajyer ve çırakların durumunda da soru işaretleri vardı, ancak son duyumlara göre, stajyer ve çırakların işe başlama tarihlerinin emeklilikte geçerli olacağı konusu çözülmüş gibi görünüyor. Formül şu; işe başlama tarihi 8 Eylül 1999 olan stajyer ve çıraklar için 18 yaşa dikkat edilecek. Staj süresi sigortalılık süresinin tamamlanması açısından önemli olacak.
Fakat tescil mağduru Bağ-Kur’lular için EYT torbasında bir düzenleme var mı bilinmiyor. Belki sayıları EYT’nin geniş mağdur kitlesi kadar çok olmadığından ya da sosyal medyayı o kadar aktif kullanamadıklarından, hatta bir ihtimal, mağdur olduklarından haberdar olmadıklarından sesleri yeterince duyulmuyor.
Oysa EYT yasasının Aralık ya da Ocak ayında Meclis’e gelmesi bekleniyor. Konunun Meclis’e taşınmasının ardından 2023 yılı bütçesi belirlenecek, yasa Ocak ayında yürürlüğe girecek. Hatta Şubat ayında ilk maaşların yatacağına yönelik beklentiler dahi giderek artıyor.
Bu noktada tescil mağduru Bağ-Kur’lular da seslerini yükselterek yasanın torbasına girmenin bir yolunu bulmalı.
Bu tren de kaçarsa emeklilik hayli uzakta…