BM Genel Kurulunda, Rusya-Ukrayna savaşının 3’üncü yıldönümünde Rusya’nın Ukrayna’dan derhal ve şartsız olarak askerlerini geri çekmesini talep eden karar tasarısı oylandı. Tasarı 93 “evet” oyuyla kabul edilirken, aralarında ABD’nin de bulunduğu 18 ülke karara “hayır” oyu verdi. 65 ülke ise çekimser kaldı.
Kararda Rusya’nın Ukrayna’dan tamamen ve şartsız olarak çekilmesi, tüm ülkelerin Ukrayna’nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermesi, savaşın barışçıl yollarla çözülmesi ve 2024 yılı içinde sona erdirilmesi çağrısında bulunuldu. Oylama öncesinde ABD, Ukrayna’ya ABD tarafından önerilen farklı bir karar tasarısını desteklemesi için baskı yaptı. ABD’li yetkililer, önerilen kararın Rusya’nın saldırganlığından bahsetmeden savaşa son verilmesini talep eden bir metin olduğunu belirtti. Ancak Ukrayna, Rus işgalini açıkça vurgulayan kendi karar tasarısını geri çekmeyi reddetti. Bunun üzerine ABD, Ukrayna’nın sunduğu karar tasarısına “hayır” oyu verdi. ABD’nin bu tutumu, hem Ukrayna hem de Avrupa ülkeleri tarafından büyük tepkiyle karşılandı.

“ABD’nin tutumu hayal kırıklığına neden oldu”

BM’de oylama öncesinde konuşan Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Mariana Betsa, ülkesinin işgal sonrası meşru müdafaa hakkını kullandığını belirtti. Betsa, Rusya’nın saldırısının BM Şartı’na aykırı olduğunu vurgulayarak, “Tüm ulusları, BM Şartı’nın, insanlığın ve adil barışın yanında durmaya çağırıyoruz” dedi.
ABD’nin “hayır” oyu vermesi üzerine Ukrayna heyeti, ABD’nin tutumundan duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi. Diplomatik kaynaklara göre, Ukrayna ve ABD arasında bu konuya ilişkin gergin görüşmeler yaşandı.
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’ye yönelik eleştirilerini artırarak, Kiev yönetimini savaşı başlatmakla suçlamıştı. Trump, Zelenskiy’i “diktatör” olarak nitelendirmiş ve Ukrayna’nın hızlı hareket etmesi gerektiğini belirtmişti.

BM ve Güvenlik Konseyi’ndeki durum

BM Genel Kurulu, Ukrayna konusundaki tartışmaların ana platformu haline geldi. Güvenlik Konseyi, Rusya’nın veto hakkı nedeniyle herhangi bir karar alamadığı için etkisiz kalmaya devam ediyor. Ancak BM Genel Kurulu’nda alınan kararlar yasal olarak bağlayıcı olmamakla birlikte, uluslararası kamuoyunun tutumunu göstermesi açısından önemli bir gösterge niteliği taşıyor.