Dünyanın en büyük kakao üreticisi olan Batı Afrika ülkesi Fildişi Sahili’nde, üreticiler iklim değişikliği, düşük piyasa fiyatları ve adil olmayan ticaret koşulları nedeniyle büyük bir krizle karşı karşıya. Yerel çiftçiler, önlem alınmadığı takdirde 2030 yılına kadar ülkedeki kakao ağaçlarının büyük ölçüde yok olabileceği uyarısında bulunuyor.

VERİMLİLİK DÜŞÜYOR, KRİZ BÜYÜYOR

Ülkenin kakao üretiminde önemli rol oynayan Bafing-Tonkpi bölgesinde faaliyet gösteren Yeyasso Kooperatifi, son yıllarda üretimde ciddi düşüş yaşandığını bildirdi. Kooperatifin verilerine göre, 5 bin çiftçiden elde edilen kakao miktarı son yıllarda yüzde 30 oranında azaldı. Bu kayıp, birçok üreticiyi kakao yerine kauçuk ve palmiyeye yönelmeye itti.

Yeyasso yetkililerinden Biabate Posseni, mevsimsel dengesizliklerin üretimi etkilediğini belirterek, “Yağmurlar gecikiyor, güneşli dönemlerse beklenmedik sağanaklarla kesiliyor. Böyle giderse kakao ağaçlarımız 2030’a kadar tamamen yok olabilir” dedi.

HASTALIKLAR YAYILIYOR

İklim değişikliğine ek olarak kakao ağaçlarında hızla yayılan viral enfeksiyonlar da üretimi tehdit ediyor. “Şişkin sürgün hastalığı” olarak bilinen bir virüs nedeniyle, birçok çiftçi tarlalarını kaybetmiş durumda. Çiftçi Fabrice Flan, 2016 yılında dört hektarlık arazisini bu hastalık nedeniyle kaybettiğini belirterek, “Tüm geçim kaynağım yok oldu” dedi.

TARIM BAKANLIĞI VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK GİRİŞİMLERİ

Fildişi Sahili Tarım Bakanlığı, bu krize karşı tarım ormancılığı politikalarını devreye soktu. Bakanlık yetkilisi Thomas Adei, üreticileri kakao tarlalarına gölge sağlayacak meyve ve ağaç türleri dikmeye teşvik ettiklerini ifade etti. Ayrıca, Avrupa Birliği’nin ormansızlaşmaya karşı uygulamaya koyduğu düzenlemelere uyum kapsamında, çiftlik verilerinin dijital kaydı ve üretici kimlik kartlarının kullanımı gibi adımlar da atılıyor.

FAİRTRADE MODELİ UMUT VADEDİYOR

Independent’ta yer alan habere göre; çözüm arayışları arasında umut veren adımlardan biri de, Yeyasso Kooperatifi’nin İngiltere merkezli süpermarket zinciri M&S ile yürüttüğü Fairtrade projesi oldu. “Ortak Etki” (Shared Impact) adlı bu pilot program kapsamında, uzun vadeli tedarik anlaşmaları yapılarak Fairtrade satışlarının artırılması hedefleniyor.

Kooperatif Başkanı Doumbia Abou Zeid, “Fairtrade kapsamında sattığımız kakao oranını yüzde 20’den yüzde 40’a çıkarmayı, böylece üreticilere daha fazla prim ödemesi yapmayı ve çevre projelerine destek vermeyi planlıyoruz” dedi.

Fairtrade Vakfı Ortaklıklar Direktörü Kerrina Thorogood da bu modelin sürdürülebilirlik için güçlü bir temel oluşturduğunu belirterek, “Şirketlerin birlikte hareket etmesi, parçalı çabalar yerine daha geniş çaplı değişim yaratabilir” diye konuştu.