Birleşik Krallık’ta bir taş ocağında bulunan ve 166 milyon yıl öncesine ait yaklaşık 200 dev dinozor ayak izi keşfedildi.

Bu izler, uzun boyunlu bir sauropod olan Cetiosaurus ile daha küçük etçil bir dinozor olan Megalosaurus’un hareketlerini ortaya koyuyor.

En uzun iz yolları 150 metre uzunluğunda, ancak taş ocağının yalnızca bir kısmı kazıldığı için bu izler çok daha ileriye uzanıyor olabilir.

Birmingham Üniversitesi’nden mikropaleontolog Prof. Kirsty Edgari “Bu, ölçeği ve izlerin büyüklüğü açısından gördüğüm en etkileyici iz alanlarından biri. Zamanın gerisine gidip bu devasa yaratıkların dolaştığı ve kendi işlerini yaptığı bir dönemi hayal edebiliyorsunuz.” dedi.

AYAK İZLERİ NASIL BULUNDU?

İzler ilk olarak Dewars Çiftliği Taş Ocağı’nda bir ekskavatör operatörü olan Gary Johnson tarafından keşfedildi.

Johnson, “Toprağı temizlerken bir tümseğe rastladım. Önce zeminde bir anormallik olduğunu düşündüm. Sonra 3 metre ilerledim, yine bir tümsek vardı. Bir 3 metre daha tekrar aynı şey. O zaman bunun bir dizi dinozor ayak izi olabileceğini anladım. İlk kez benim gördüğümü düşündüm ve bu çok gerçeküstü bir andı oldukça heyecan vericiydi.” dedi.

Bölgedeki başka bir iz alanı 1990’larda keşfedildiği için bu düzenli tümseklerin dinozor ayak izleri olabileceğini fark ettiğini belirtti.

KAZI VE BULUNTULAR

Bu yaz, 100’den fazla bilim insanı, öğrenci ve gönüllü, BBC’nin Digging for Britain adlı yeni serisinde yer alan bir kazıya katıldı. Ekip, beş farklı iz yolu keşfetti.

Bu izlerden dördü, dört bacaklı, otobur dinozorlar olan sauropodlar tarafından oluşturulmuştu. Ayak izleri, bir filinkine benziyordu ancak çok daha büyüktü; bu canlılar 18 metre uzunluğa ulaşabiliyordu.

Bir diğer iz ise Megalosaurus tarafından yapılmış gibi görünüyor.

Oxford Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi’nden paleontolog Dr. Emma Nicholls, “Adeta bir dinozor ayak izi karikatürü gibi. Buna tridactyl (üç parmaklı) iz diyoruz. İzin içinde çok net bir şekilde görünen üç parmak var. Tüm hayvan 6-9 metre uzunluğundaydı. Jura Dönemi’nde Britanya’daki en büyük yırtıcı dinozorlardı.” dedi.

Dr. Nicholls’a göre bu etçil dinozorlar, iki bacak üzerinde yürüyen çevik avcılardı.

İZLERİN İNCELENMESİ

Birmingham Üniversitesi’nden paleobiyolog Prof. Richard Butler, “Bu izlerin fosil kaydında korunmasını sağlayan bir şey olmuş olmalı. Tam olarak ne olduğunu bilmiyoruz, ancak büyük olasılıkla bir fırtına sırasında gelen tortular izlerin üzerine birikerek korunmalarını sağladı.” dedi.

Kazı sırasında ekip, izleri detaylı bir şekilde inceledi. İzlerin alçı dökümleri yapıldı ve hem tüm alanın hem de bireysel izlerin 3D modellerini oluşturmak için 20 binden fazla fotoğraf çekildi.

Prof. Butler, “Dinozor ayak izleri, özellikle bir iz yolu varsa, hayvanın hayatından bir anın fotoğrafı gibidir. Hayvanın nasıl hareket ettiğini öğrenebilirsiniz. Yaşadığı çevrenin nasıl olduğunu anlayabilirsiniz. İzler, fosil kemiklerden elde edemeyeceğiniz tamamen farklı bir bilgi seti sunar.” dedi.

İzlerin çok iyi korunmuş olduğunu belirten ekip, hangi hayvanın önce geçtiğini bile anlayabildi.

Büyük, yuvarlak sauropod ayak izinin ön kenarı, Megalosaurus’un üç parmaklı izinin üstüne bastığı için hafifçe ezilmiş durumda.

Oxford Üniversitesi’nden Dr. Duncan Murdock, “Bu dinozorun tam olarak bu yüzeyden geçtiğini ve bu izi bıraktığını bilmek inanılmaz bir his. Hayvanın çamurdan bacaklarını çekerek ilerlediğini hayal edebiliyorsunuz.” dedi.

Bilim insanları, bu tarih öncesi dönemin yankıları olan daha fazla ayak izinin keşfedilmeyi beklediğine inanıyor.