Haber Global’den Sibel Gülersöyler’in haberine göre, Uluslararası bir gayrimenkul şirketinin yaptığı araştırmaya göre, dünyanın en pahalı iş yeri kiralarının olduğu caddesi İtalya’daki Via Monte Napoleone. Listede 40. sırada ise İstiklal Caddesi yer alıyor. Ancak eski çehresini kaybeden İstiklal Caddesi aynı zamanda büyük bir değişim içinde. Caddede görüştüğümüz esnaflar, kiraların 250 bin TL’den başlayıp, bir milyon TL’ye kadar yükseldiğini söylediler. Cadde üzerinde eskiden giyim mağazası olan şimdilerde ise kuruyemiş dükkanı olarak hizmet veren bir iş yeri sahibi, “Kiralar, dükkanın büyüklüğüne göre değişiyor. 2, 3 katlı giyim mağazaları en yüksek kiraları ödeyebiliyor çünkü ürünleri de pahalı” dedi. Yine bir başka tatlıcı da dükkanını ara sokağa taşımayı düşündüğünü belirterek, “Kiramı seneye 450 bin TL yapacaklar, ben de bir arka sokağa taşınacağım. Müşterilerim genelde yabancı. Burada eskiden kafeler vardı, ağaçlar vardı. Bu dükkan da bir kafeydi ama 2012’den bu yana tatlıcı olarak ben işletiyorum. Artık fahiş kiralara dayanamıyorum” diye konuştu. Bir başka esnaf da hava parası ve işgaliye ücretlerinden dert yandı.
MARKALAR AVM’LERE KAÇTI
İstanbul’da Bağdat Caddesi ve Bahçeşehir Gölet bölgesi de yüksek kiraları ile dikkat çekiyor. Bağdat Caddesi’ndeki ünlü markalar, binlerce dolar kira vermek yerine son aylarda birer birer kapatarak alışveriş merkezlerine gitmeye başladı. Caddede berberlik yapan bir esnaf, saç kesim ve bakımına binlerce TL almasına rağmen kirasını güçlükle paylaştığını anlatıyor. Son 10 yılda giderek değeri artan Gölet bölgesinde ise mekanların kiraları da menü fiyatları da cep yakıyor. Kiralar ortalama 500 bin TL’yi bulurken, farklı ülkelerin mutfaklarından oluşan dükkanlar da bölgede oldukça popüler. Gölet bölgesinde de insan ve mekan anlamında radikal değişimler son yıllarda söz konusu.
ESNAF GERİ DÖNEMİYOR
İstanbul’da kentsel dönüşümle yenilenen bölgelerin başında gelen Avcılar’da da kiralar oldukça yüksek. Mahallelerin sembolü küçük esnaf, kentsel dönüşümle gidiyor ama geri gelemiyor. Yenilenen binalardaki bakkal, manav, terzi aynı semtte 5 katı fiyatlarla karşılaştığı için kepenk indirmek zorunda kalıyor. İstanbul Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği verilerine göre İstanbul’da 270 bin esnaf ve sanatkâr bulunuyor ve bunların yüzde 80’i sokak aralarında faaliyet gösteriyor. Kentsel dönüşümle yenilenen binalarda kiralar, semtine göre yüzde 100 ila 400 oranında artmış durumda. Avcılar’da lastikçilik yapan bir esnaf, kirası yüzde 100 zamlanınca mesleği bıraktığını anlatırken, terzilik yapan bir diğer esnaf da 40 bin TL kira ile taşındığı yeni dükkanının olduğu binanın da kentsel dönüşüme gireceği bilgisini paylaştı.
METREKARESİ 1000 DOLAR
Ortalama metrekare maliyetinin 1000 dolar olduğu Bağdat Caddesi hakkında bilgi veren Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği Başkanı Hakan Şişik, iş yerlerinin değer artışının artan nüfusla birlikte konuta nazaran daha yüksek olduğunu belirtti. Şişik, “Bağdat Caddesi’nde kat sınırı olduğu için müteahhitler kat karşılığı çalışmaktan uzak duruyorlar. Bunun yerine taahhüt işleri daha fazla. Bağdat Caddesi’nde yapıların çoğu eski ve bölgede her 3 binadan 1’i yenilendi. Ayrıca iş yerlerinin değer artışı artan nüfus doğrultusunda konuta nazaran daha yükseldi diyebiliriz” açıklamasında bulundu.
SORUNLAR ARTIYOR
Gayrimenkul Uzmanı Şerif Varlı ise kira krizine karşı bölgesel kira düzenlemeleri ve tahliye süreçlerinin hızlandırılması önerisinde bulundu. Varlı, kira tavan zam oranlarının piyasa dengesini korumaktan uzak olduğunu vurgulayarak, “Yüksek kira artışları, ödeme zorlukları ve tahliye davaları, piyasada daha fazla sorun yaratıyor” dedi.
YERİNDE DÖNÜŞÜM HEDEFLENMELİ
Kentsel dönüşümün sosyal etkilerine değinen Emlak Yöneticisi Aycan Fenercioğlu, yerinden edilme ve hak kayıpları gibi olumsuzlukların önüne geçilmesi gerektiğine dikkat çekerek, şunları söyledi: “Kentsel dönüşüm sadece binaların yenilenmesi değil, insanların haklarını koruyarak, yerinde dönüşümü hedeflemektir. Bu süreç, yerel halkın ve mülk sahiplerinin katılımıyla adil bir şekilde yürütülmelidir.”
YORUMLAR