22 yıldır süren bir mağduriyeti yaşayan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) sonunda iktidarın radarına girdi.

Yaşlısın denerek iş verilmeyen, gençsin denerek emekli edilmeyen yaklaşık 5 milyon kişi bugün düne göre daha umutlu.

EYT’lilerin umutlarını artıran gelişme, son bir haftada konuyla ilgili kulis haberlerinin özellikle iktidar medyasında da yer bulması oldu.

Haberlerin bir kısmı “algı” yaratmaya dönük olsa da EYT’nin bu kadar gündeme girmesi EYT Federasyonu (EYTFED) Başkanı Gönül Boran Özüpak’a “Ateş olmayan yerden duman tütmez” dedirtti.

Peki EYT’de son durum ne? İşte son gelişmelerin özeti:

Ekonomideki kriz gündemin başlıca unsuru olunca asgari ücretliler ve emeklilerle birlikte EYT de o gündemin bir parçası oldu.

Bir süredir iktidar cephesinde EYT ile ilgili hazırlık yapıldığı yönündeki haberler sonunda EYT formüllerini de gazete sayfalarına yansıttı.

5 ayrı formülden söz edilirken, sonunda iktidarın bir geçiş yöntemi üzerinde durduğu ortaya çıktı.

İŞTE ANKARA’DA ÖNE ÇIKAN EYT FORMÜLÜ

Ankara’nın EYT için üzerinde durduğu esas formül, bir kereye mahsus olmak üzere, sigorta prim gün sayısını doldurup, emekli olmak için gerekli yaş süresini bekleyenler için bir düzenleme yapılmasıydı.

Buna göre, bekleme süresini 2-3 yıl düşürmeyi amaçlayan plana göre, prim gün sayısını tamamlayanlar veya şu anda emekli olmak için 56 yaşını bekleyenlere 2-3 yıllık bir avantaj sağlanacak.

EYT’LİLER NE İSTİYOR? EYT’LİLER ARA FORMÜLE NASIL BAKIYOR?

Aslında ortaya çıkan formül EYT’lilerin beklentisini karşılamıyor. Bunu da EYT Federasyonu Başkanı Boran Özüpak, farklı platformlarda defalarca dile getirdi.

EYT’lilerin bir parmak bala razı olmayacağını, artık seçim yatırımı olarak görülmek istemediğini, vaatlere kapısını kapattığını ve icraat beklediğin dile getiren EYTFED Başkanı’nın tavrı netti:

“EYT’liler geçiş formülleri değil, mağduriyete yol açan 4447 sayılı yasanın geriye dönük işletilmesine son verilmesini istiyor.”

Kısacası EYT mağduru yaklaşık 5 milyon kişi 8 Eylül 1999’daki hakları ne ise onu istiyor.

EYT’LİLER İKTİDARIN PLANINA NEDEN KARŞI?

Peki EYT’liler neden bu tavırlarında ısrarlı? Ara formülü neden kabul etmiyorlar?

Bu soruların yanıtlarını da Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun veriyor:

“1999’da yasa çıktığında 11 milyon 500 bin kişi bu düzenlemeden etkilenerek EYT’li durumuna geldi. 22 yılda bu rakamın 7 milyonu emekli oldu. Hali hazırda 4,5 milyon civarı EYT’li var. Bugün yasa çıksa EYT’nin ortalama emekli maaşı 2 bin 800 lira. İlk etapta 600 bin kişi emekli olsa devlete maliyeti yaklaşık 19 milyar lira. Tümü emekli olsa ortalama maliyeti 150 milyar lira olacak. Ancak iktidardan bugüne kadar sanki tüm EYT’liler hemen emekli olacakmış gibi açıklamalar yapıldı. Bunun için de 700-800 milyar lira gibi rakamlar ortaya atıldı. Oysa yasa çıksa bile EYT’lilerin hepsi aynı anda emekli olamadığı gibi tamamının emekli olması kademeli olarak 10 yıl gibi bir sürece yayılıyor. Çünkü kiminin gün sayısı kiminin prim sayısı tutmuyor.”

Başka deyişle, yaklaşık 5 milyon EYT’li için 1999 koşullarına dönülse de zaten 5 milyon kişi hemen emekli olacak değil. Bu sürecin en az 10 yıla yayılması bekleniyor.

DÜZENLEME NE ZAMAN ÇIKAR?

3600 ek gösterge sözü 2018’den bu yana yerine getirilmeyi bekliyor. İktidar açısından öncelik 3600’de. EYT’nin de sıraya alındığı düşünülse takvim ancak 2022’nin son ayları olarak şekilleniyor.

Oysa EYT’lilerin artık sabrı kalmadı!