Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, gıdada taklit ve tağşiş yapan firmaların ifşasına yönelik yeni düzenlemeyi 1 Ekim’de İstanbul’da düzenlenen basın toplantısında kamuoyuyla paylaştı.

Taklit, tağşiş ve hileli ürünlerin anlık olarak kamuoyuyla paylaşılacağını duyuran Bakan Yumaklı, ”Sağlığı tehlikeye düşürecek gıdalar ile taklit ve tağşiş yapılan gıdalar guvenilirgida.tarimorman.gov.tr internet sitesinde gıda kamuoyu duyurusu sekmesi altında yayınlanacak. Kamuoyu duyurularını anlık olarak, elektronik ortamda tüketicilerimizle paylaşacağız. Yeni sistemde uzun bürokratik süreçler yerine; sonuç daha hızlı şekilde sisteme girilecek. Vatandaşlarımız bu iki kategoriye girdiğinde; duyuru tarihi, firma adı, marka, ürün adı, uygunsuzluk ve parti/seri no bilgilerine ulaşabilecek. Sistemi yarın saat 9.00’da açacağız” ifadelerini kullandı.

Bakan Yumaklı, ”Kişilerin sağlığını tehlikeye düşüren ürünler, buna tekstil boyasının gıdada kullanılmasını bir örnek olarak verebiliriz. Bu tür durumların tespiti durumunda biz bu ürünleri piyasadan toplatıyoruz ve imha ediyoruz. Bu fiiller kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek bir fiil olduğu için mevzuatta da suç olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla bu işletmeler hakkında, kendi yaptırımlarımıza ilave olarak Cumhuriyet Başsavcılıklarına suç duyurusunda bulunuyoruz. Taklit veya tağşişli ürünlerde ise buna farklı yağlar karıştırılan yağın zeytinyağı olarak piyasaya sürülmesi, peynire margarin katılması gibi örnekleri verebiliriz. Tespiti durumunda bu ürünleri de toplatıyoruz. 3 yıl içindeki ilk 2 tespitte ağır para cezaları uyguluyoruz. Buna rağmen 3 yıl içinde 3’üncü kez yapılırsa, bu da mevzuatta suç olarak tanımlanmıştır. Bu tür durumlarda da yine Cumhuriyet Başsavcılıklarına suç duyurusunda bulunuyoruz’’ dedi.

”Resmi kontrollerde gıda işletmelerinin hijyeni, gıda etiket bilgileri, uyulması gereken ısı gereklilikleri, izlenebilirlik kayıtları ve sorumlu oldukları dokümanların kontrolü gibi bir takım gerekliliklerin kontrolünü yapıyoruz” diyerek sözlerine devam eden Bakan Yumaklı, denetimler sonrası gıda işletmelerine kesilen cezaları da kamuoyuyla paylaştı.

Denetimler sonrası gıda işletmelerine kesilen cezalar hakkında da bilgi veren Bakan Yumaklı, ”Geçen yıl ekiplerimiz 1.3 milyon adet denetim gerçekleştirmişti. Bu yıl şu ana kadar 940 bin denetimde 16 bin uygunsuzluk tespit ettik. 771 milyon lira idari para cezası kestik. 368 işletme hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunduk. Yıl sonuna kadar toplam 1.5 milyona yakın denetim gerçekleştirmiş olacağız. Uygunsuzluk durumunda çeşitli idari yaptırımlarımız var. Hijyen esaslarına uygun olmayan gıda işletmesinin faaliyetini durdurmak, idari para cezası yazmak gibi. Uygunsuz ürünleri ise piyasadan toplatıyor ve imha ediyoruz. Suç teşkil eden uygunsuzluklar için de Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunuyoruz” şeklinde konuştu.

Tüketicinin yanıltılmasını önleme amacıyla yapılan çalışmalardan da bahseden Bakan Yumaklı, ‘‘Hasattan itibaren, işleme ve depolamadan üretime, taşıma ve dağıtımdan satışa, son olarak tüketime kadar her aşamada bu sorumluluğumuzu yerine getirmek için çalışıyoruz. Tüketicinin yanıltılmasını önlemek ve geleneksel ürünlerimizi korumak için bazı gıdalarda katkı maddelerinin kullanımını yasakladık. Tüketiciyi yanıltıcı şekilde; nar ekşisi izlenimi veren nar ekşisi sosu, nar aromalı sos gibi ürünlerle, limon suyu izlenimi veren limon sosu gibi ürünlerin üretimini yasakladık. Dünyada az sayıda ülkenin kullandığı NMR teknolojisine sahip olduk. Bal tebliğini güncelleyerek, bal analizlerinde NMR cihazlarını karar ölçütü olarak kabul etmeye başladık. Böylece balda taklit ve tağşişin tespitinde gelişmiş analiz metotlarını kullanmış olacağız’’ ifadelerini kullandı.

Bakan Yumaklı konuşmasını şu şekilde sürdürdü: ”Takviye edici gıdalarda kullanılan, probiyotik mikroorganizmalara yönelik yeni ilave kriterler belirledik. Aynı anda bir sektöre odaklandığımız, yoğunlaştırılmış, eş zamanlı sektörel gıda denetimleri başlattık.

Beslenme Beyanları Kılavuzu hazırlayarak, şeker ilavesiz beyanı ile tüketicinin yanıltılmasını engelledik. Aromadan üretilen gıdalarda yanıltıcı meyve sebze görseli kullanılamayacak. Birbiriyle karıştırılabilecek gıdalarda ‘tadında’, ‘lezzeti’, ‘keyfi’ gibi ifadeler yer alamayacak. Örneğin tereyağı aroması eklenmiş margarinde “tereyağı tadında”, “tereyağı lezzeti” gibi ifadeler kullanılamayacak. Gıdanın adı ve net miktarı, satın alırken ilk bakışta görülecek alanda yazılacak. Alkol, şeker veya tatlandırıcı içeriyorsa, bu bilgiler tüketicinin rahatlıkla anlayacağı şekilde, diğer bilgilerden daha belirgin yazılacak.”

Tüketicilerin duyarlı olması gerektiğine de dikkat çeken Bakan Yumaklı, ”Tüm bu süreçlerde ‘en iyi denetçi tüketicinin kendisidir’ anlayışını benimsiyoruz. Biz güvenilir gıda konusunu vatandaşımız olmadan yürütemeyiz. Onları sürecin içinde daha çok görmek istiyoruz. Tıpkı karekod uygulamasında olduğu gibi. Firmalara, işletmelere de “kendi süreçlerinizi tekrar kontrol edin” çağrısı yapıyoruz. Bu şekilde marka güveninin oluşması firmalarımız için de bir kazanım olacaktır” ifadelerini kullandı.