Sinema ve TV sanayi için çalışan yazarları temsil eden Amerikan Senaristler Birliği’nin (Writers Guild of America/WGA), Sinema ve Televizyon Yapımcıları Birliği (AMPTP) çatısı altındaki Netflix, Amazon, Apple, Disney, Discovery-Warner, NBC Universal, Paramount ve Sony ile 6 haftalık görüşmelerin sonuçsuz kaldığını duyurdu.

Açıklamada “Davranışlarıyla sendikalı işgücü içinde esnek bir ekonomi yaratan şirketlerin bu müzakerelerdeki esnemeyen duruşları da yazarlık mesleğini daha da değersizleştirme kararlılıklarını ele verdi” denildi.

11 bin 500’den fazla üyesi bugün greve giden WGA’nın 1988’deki grevi 153 gün, 2007-2008’deki grevi 100 gün sürmüştü.

Hollywood stüdyoları ile WGA arasında 20 Mart’ta başlayan görüşmelerde, iki taraf, 1 Mayıs pazartesi günü süresi dolanın yerini alacak 3 yıllık yeni sözleşme üzerinde anlaşmaya varamadı.

Grevin uzun sürmesi, film ve televizyon içeriği üretiminin yanısıra Güney Kaliforniya ekonomisini de vuracak. Olumsuz etki Georgia, New York, New Mexico ve ülke çapındaki diğer sinema-TV sektörü merkezlerinde de hissedilecek.

İlk etapta senaryolu televizyon şovlarının çekilmeye devam etmesi zora girecek ve gece geç saatlerde canlı yayımlanan şovlar hemen duracak.

Yani hafta boyunca yayımlanan tüm gece talk şovları, günlük taze malzemeyi aldıkları senaristlerin greve gitmesi nedeniyle belirsiz bir süre için yayına ara verdi.

Ekrandan uzun kalacaklar arasında The Tonight Show Starring Jimmy Fallon, The Late Show with Stephen Colbert, Jimmy Kimmel Live, Late Night with Seth Meyers, The Daily Show gibi ağır toplar da var.

Grevden Saturday Night Live, Real Time with Bill Maher, Last Week Tonight with John Oliver gibi haftalık programların da etkilenmesi bekleniyor.

Bu, eğlence sektörünün A listesinde yer alan şöhretlerin talk şovlara konuk olamayacağı anlamına da geliyor.

Programları yayımlayan NBC, CBS, ABC, Comedy Central ve HBO gibi kanallardan ilk etapta yorum gelmedi.

Talk şov sunucusu Seth Meyers, programının cuma günkü bölümünde greve destek açıkladı. “Şov dünyası çalışanlarının adil tazminat alma, geçimlerini sağlamaya hakkı var. Bence WGA’nın talepleri çok makul. Ben de bu talepleri destekliyorum” diyen Meyers, tarafların anlaşmaya varamaması durumunda üretimi durdurmayı kabul ettiğini söyledi.

Dün Met Gala’nın kırmızı halısında soruları yanıtlayan Jimmy Fallon da grev kararı verirse WGA’yı destekleyeceğini belirtti. WGA üyesi Fallon “Yazarlarım olmasaydı şovum olmazdı, onları sonuna kadar destekliyorum. Adil bir sözleşme yapmaları gerekiyor ve düzeltmeleri gereken çok şey var ve umarım bunu gerçekleştirirler” dedi.

BU NOKTAYA NASIL GELİNDİ?

Bu grevin tohumları, 15 yıl önceki grevde ‘yeni medyayla’ girişilen ilk kapışmada atıldı. Yeni medya, bilgisayarların işlem gücü olmadan oluşturulamayacak veya kullanılamayacak ortamlara deniyor ve genellikle dijital olup kullanıcısına veya hedef kitlesine etkileşim olanağı sağlıyor.

O zamandan beri Netflix ve diğer çevrimiçi platformların hızlı büyümesi, eğlencenin nasıl tüketildiği ve yazarlara bu eğlenceyi yaratmaları için nasıl ödeme yapıldığını önemli ölçüde değiştirdi.

Akış içeriğinin patlama yapmasına rağmen, yazarlar, maaşlarının ve Hollywood’da geçimlerini sağlama kabiliyetlerinin yeni medya modelleri tarafından ciddi şekilde aşındırıldığından şikayetçi. WGA liderleri, çok sayıda sendika üyesinin asgari ücret seviyelerinde çalıştığını söylüyor.

WGA West Başkanı Meredith Stiehm, 2021’de The Times’a verdiği röportajda, senaristler açısından ‘mali acil durum’ uyarısında bulundu. WGA liderleri, martta müzakerelere oturmadan önce, yazarların ‘varoluşsal tehdit’ içinde bulunduğu uyarısını yaptı.

Stüdyolardan yaklaşık 600 milyon dolarlık talep paketine olumlu yanıt alamayan WGA’nın yetki talebi üzerine oy kullanan 9218 üyenin yüzde 2’ye karşı yüzde 98’le grev kararı alması, tarihi bir fark oldu.

TEMEL ANLAŞMAZLIK NOKTALARI NELER?

Yazarlar, ücretlerinin teknolojik değişimin hızına ayak uyduramamasından şikayetçi. Artık daha kısa dönemlerde çalıştıklarını ve iki yakayı bir araya getirmek için yılda bir dizi iş bulmaları gerektiğini söylüyorlar.

Eskiden yayın ağları, 10 aydan fazla çalışılması gereken şovlar için yaklaşık 20 bölüm sipariş ederdi. Ancak son yıllarda stüdyolar daha çok 8-10 bölümlük kısa süreli dizileri yayımlamaya odaklandı.

Yazarlar, özellikle yarattıkları programlar yeniden yayımlandığında aldıkları ikincil telif ücretlerinin, akış çağında başarılı şovların sendikasyonda yıllarca yayımlandığı ağlar için çalıştıkları döneme kıyasla çok daha düşük olmasından yakınıyor.

Bir diğer mesele, küçük yazar gruplarının, bir dizinin prodüksiyon aşamasına geçmeden önce temellerini attığı ve genellikle minimum seviyelere yakın ödemeler aldığı mini odaların artan kullanımı.

WGA’ya göre genelde bölüm başı veya haftalık ücret alan senaristlerin maaşı 2018’den beri artmadı ve enflasyona göre ayarlandığında son 10 yılda yüzde 23 düştü.