Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirvesi Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı sona erdi. Toplantıda kabul edilen kararda, Türkiye’nin önerisi üzerine İsrail-Filistin ihtilafının çözümünü teminen uluslararası barış konferansı düzenlenmesi çağrısı yapılarak, bu çerçevede muhtemel bir anlaşmanın uygulanması için garanti mekanizmasına olan ihtiyacın altı çizildi.

İSRAİL’İN ULUSLARARASI TEŞKİLATLARA ÜYELİĞİNİN ASKIYA ALINMASI ÇAĞRISI

Filistinli siviller için pratik ve etkin korumaya yönelik bir mekanizma oluşturulması gerektiğine vurgu yapılan kararda, İsrail’in başta Birleşmiş Milletler (BM) olmak üzere uluslararası teşkilatlara üyeliğinin askıya alınması çağrısında bulunuldu.

Kararda, 11 Kasım 2023 tarihinde düzenlenen “İİT-AL Zirvesi”nde yetkilendirilen, Türkiye’nin yanı sıra, Suudi Arabistan, Filistin, Ürdün, Mısır, Katar, Endonezya ve Nijerya’dan oluşan temas grubunun uluslararası girişimleri takdir edilerek, bu girişimlerin sürdürülmesi çağrısında bulunuldu.

Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) önemine dikkat çekilen kararda, UNRWA’ya mali katkısını kesen ülkeler kınanarak, söz konusu ülkelerden bu karardan vazgeçmeleri yönünde çağrıda bulunuldu.

Türkiye’nin ev sahipliğinde 24 Şubat 2024 tarihinde düzenlenen İİT Olağanüstü Enformasyon Bakanları Toplantısı’na değinilen kararda, nihai beyanname kararlarının uygulanmasının gerekliliği vurgulandı.

FİLİSTİN’İN TANINMASI ÇAĞRISI

İİT üyesi devletlere, Filistin’in, BM’ye tam üye olabilmesi yönündeki çabaları destekleme çağrısı yinelenen kararda, Filistin’i tanımayan ülkelerin de Filistin’i tanıması talep edildi.
Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) aldığı ihtiyati tedbir kararının memnuniyetle karşıladığı aktarılan kararda, konuya ilişkin UAD nezdindeki başvurusu sebebiyle Güney Afrika’ya teşekkür edilerek, İİT üyesi devletler davaya müdahil olmaya teşvik edildi.

İSRAİL’İN SAVAŞ SONRASI SENARYOLARI KINANARAK REDDEDİLDİ

İsrail’in savaş sonrası senaryoları kınanarak reddedilen kararda, Gazze’de gerçekleşen olaylar soykırım olarak tanımlandı ve İsrail soykırımdan sorumlu tutuldu. Doğrudan veya dolaylı olarak bu suça iştirak eden tüm devletlerin uyarıldığı kararda, bu çerçevede Nikaragua tarafından UAD nezdinde atılan adım takdir edildi.

FKÖ’NÜN FİLİSTİN HALKININ TEK MEŞRU TEMSİLCİSİ OLDUĞU VURGUSU

Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) Filistin halkının tek meşru temsilcisi olduğu vurgulanan kararda, acil ve şartsız ateşkes çağrısında bulunuldu. Gazze’ye yardımların ulaştırılması için insani koridorun açılması talebi edilen kararda, Filistin halkının zorla yerinden edilmeleri girişimleri kategorik olarak reddedildi.

Arap-İslam aleminin Ramazan ayında uluslararası teşkilatlarla işbirliği halinde Gazze’ye yardım ulaştırması çağrısında bulunulan kararda, üye devletlere İsrail’in Filistin halkına yönelik saldırganlığını durdurulması için gerekli görülen tüm adımları atmaları yönünde acil çağrı yapıldı.

BM’YE İSRAİL’İN KARA LİSTEYE ALINMASI ÇAĞRISI

İsrail’in UAD’nin ihtiyati tedbir kararlarını uygulamaması şiddetle kınanan kararda, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e İsrail’i, çocuklara karşı işlediği ihlalleri sebebiyle, BM’nin “Çocuklar ve Silahlı Çatışmalar Yıllık Raporu”nun ekindeki kara listeye alması çağrısında bulunuldu.

Kararda, üye devletler, İsrail’i durdurmak için, yaptırımlar dahil olmak üzere, gerekli tedbirleri almaya, İsrail’e silah ve mühimmat satışının durdurmaya, limanlarını ve hava sahalarını İsrail’e silah sevkiyatlarına kapatmaya çağrıldı.

İİT ÜYE DEVLETLERİNİN FİLİSTİN’DE İŞLENEN SUÇLARI UCM’YE TAŞIMALARI ÇAĞRISI

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcısına, İsrail’in işlemekte olduğu savaş ve insanlık suçlarına yönelik soruşturmasını hızlandırması çağrısında bulunulan kararda, Güney Afrika, Komorlar, Cibuti, Bolivya, Bangladeş, Venezuela, Şili ve Meksika’ya Filistin’deki durumu UCM’ye taşımaları nedeniyle teşekkür edilerek, UCM’ye taraf olan İİT üye devletlerinin Filistin’de işlenen suçları UCM’ye taşımaları çağrısında bulunuldu.

Kararda, İİT Genel Sekreterliği Hukuk İzleme Birimi, işlenen savaş suçları nedeniyle İsrail’e dava açılabilmesine yönelik hukuki yolları araştırmaya, söz konusu suçları incelemeye, ayrıca Genel Sekreterlik bünyesinde suçlulara yaptırım uygulanabilmesini teminen bir sistem ihdas edilmesi yönünde atılabilecek somut adımlara ilişkin rapor ve öneriler hazırlamaya çağrıldı.

YAHUDİ YERLEŞİMCİLERE YAPTIRIM ÇAĞRISI

Yahudi yerleşimler tarafından gerçekleştirilen eylemler terörizm olarak nitelendirilen kararda, uluslararası toplumdan yerleşimcileri terör listesine alınması çağrısında bulunularak, yerleşimcilere yönelik ticaret ve vize yaptırımları dahil olmak üzere gerekli tedbirlerin alınması gerektiğinin altı çizildi.

Kararda, ayrıca İsrail’in güney Lübnan’daki askeri saldırıları kınandı.