Mısır filmleri: Antik Mısır hakkında çekilen filmler, çoğu zaman tarihi açıdan birçok yanıltıcı unsur taşısa da gerek özgün mitolojisi gerekse kendine has atmosferiyle sinema seyircisinin çoğu zaman gönlünü kapmayı bildi. İşte bu listede, Mısır’ın gizemli dünyasında geçen bazı iyi yapımları bir araya getiriyoruz.

Bütün yanıltıcı deneyimine rağmen eski çağlara dair filmler izlemek her zaman eğlenceli oldu. Arkeolojik ya da tarihsel açıdan sayısız hatalı yönlendirmeye rağmen Mısır filmleri cazibesini uzun yıllardır koruyor. Hepsinin bir kurmaca olduğunu göz önüne alınca Indiana Jones’un yalnızca bir ip yardımıyla kadim bir mezar odasına girmesi o kadar da problem olmuyor. Üstelik, o sahneler sayesinde kim bilir kaç kişinin tarihe ve arkeolojiye ilgi duyduğu da bir gerçek.

Bu listede Mısır filmleri dendiğinde akla gelen belli başlı yapımlara ve Antik Mısır hakkında gözden kaçırmış olabileceğiniz bazı kıymetli yapıtlara yer vereceğiz.

En İyi Antik Mısır Filmleri (2024)

Gods of Egypt – Mısır Tanrıları (2016)

Aralarında Gerard Butler ve Chadwick Boseman’ın da yer aldığı zengin oyuncu kadrosu ile adından söz ettiren Gods of Egypt, Mısır mitolojisinden esinlenen fantastik bir film.

Yapım, ölümlü bir hırsız olan Bek ve tanrı Horus’un güçlerini birleştirerek zalim karanlık tanrı Set’e karşı verdikleri mücadeleyi konu alıyor. Bu ikili, Mısır’ı Set’in tiranlığından kurtarmak ve düzeni yeniden sağlamak için tehlikeli bir yolculuğa atılıyor.

Dark City ve I, Robot ile tanınan Alex Proyas’ın yönetmenliğini üstlendiği yapım; fantastik yanı güçlü olsa da vasatı aşamayan bir macera filmi.

Stargate – Yıldız Geçidi (1994)

Belki de türe uzak birçok izleyicinin Mısır filmleri listesinde görmeyi beklemeyeceği bilimkurgu yapımı Stargate, 1928 yılında Mısır’ın Gize kentinde açılıyor.

Yönetmenliğini Independence Day ve The Day After Tomorrow ile tanınan Roland Emmerich’in üstlendiği yapımın oyuncu kadrosunda ise Kurt Russell ve James Spader gibi yıldızlar yer alıyor.

Yapım, Mısır’da geçmiş çağlardan kalma bir portalın keşfedilmesiyle başlıyor. Bir grup asker ve bilim insanı, bu geçidi kullanarak yolculuk yapıyor ve Ra adlı bir uzaylı tanrı tarafından yönetilen uygarlıkla karşılaşıyor. Maceracılar burada hem insanlığın kökenlerini anlamaya çalışıyor hem de bu despotik yönetimi durdurma mücadelesi veriyor.

Yapımın dikkat çeken bir detayı da oyuncuların çoğunun eski Mısırlıların konuşmasına benzer şekilde konuşmasında yatıyor. Yapım ekibi, bu durumu gerçekleştirebilmek için Mısırbilimci Stuart Tyson Smith ile birlikte çalışmışlardı.

1990’lı yıllarda eski Mısırlıların nasıl konuştuğu hâlâ büyük bir gizemdi. Ancak film için yürütülen çalışmalar, gerçeğe oldukça uygun bazı tahminlere de yer veriyordu.

The Ten Commandments – On Emir (1956)

İncil’deki Çıkış Kitabı’nda yer alan Musa’nın hikâyesini ele alan yapım, ayrıca Judith Tarr’ın Pillar of Fire ve Dorothy Clarke Wilson’ın Prince of Egypt kitaplarından ilham alıyor.

Yapıma dair en büyük tarihsel doğruluklardan biri ise The Ten Commandments’in Mısır’da, özellikle de Sina Dağı ve Sina Yarımadası’nda çekilmiş olmasından geliyor. Yapıt sinema tarihinde kültürel, estetik ve tarihi açıdan önemli bir yere sahip.

Yapımcılar o döneme ait tarihi metinlerin yanı sıra diğer birçok kitaba ve İncil’e de başvurarak filmin doğruya en yakın hâli için oldukça çaba harcamışlardı.

Yapım Antik Mısır’da köle olan İbranileri özgürlüğe kavuşturmak için yola koyulan Musa’nın hayatını anlatıyor. Film, Musa’nın Mısır prensi olarak büyümesinden, halkını Firavun Ramses’e karşı kurtarıp On Emir’i almasına kadar olan epik yolculuğunu takip ediyor.

The Prince of Egypt – Mısır Prensi (1998)

Animasyon formatında olmasına rağmen The Prince of Egypt, tarihsel açıdan oldukça isabetli bir film olarak anılıyor.

Yapım İncil’deki Çıkış Hikâyesi’ni ve Musa’nın anlatılarını oldukça yakından takip ediyor.

Ayrıca Antik Mısır’ı temsil etmesi açısından da son derece doğru yanlara sahip. Filmin atladığı noktalar ise o dönem yaşanan savaşların ve şiddetin yeterince ele alınmaması. Ancak ‘aile dostu’ bir animasyon uyarlaması için bu tercih kasıtlı olarak yapılmış olabilir.

II. Ramses’in giydiği tören tacına kadar tasvir edilen kıyafetler gibi, yapımda yer alan birçok nesne Geç Tunç Çağı’nda çok yaygındı.

Film, Musa’nın Firavun Ramses ile olan dostluğundan düşmanlığa dönüşen ilişkisini ve On Emir’in alınışıyla sonuçlanan özgürlük yolculuğunu konu alıyor.

Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark – Indiana Jones: Kutsal Hazine Avcıları (1981)

Indiana Jones serisinin ilk filmi Raiders of the Lost Ark, Harrison Ford’un ikonik rollerinden birine ev sahipliği yapıyor. Yapımda Indy, Hıristiyan ve Yahudi anlatılarında tarif edilen büyük güce sahip Ahit Sandığı’nı aramak üzere Mısır’a gidiyor. Bu antik nesnenin içinde bulunan gücü kötü amaçlar için kullanmak isteyen Naziler de hikâyenin antagonisti olarak izleyicilerin karşısına çıkıyor.

Yapım macera filmleri türünün amiral gemisi hâline geldi ve 40 yıl sonra bile hâlâ referans gösterilmeye devam ediyor. Eski Mısır filmleri listesi için tarihi ele alış şekli açısından birçok hataya sahip olsa da, Indiana’nın serüveni bugün hâlâ izlemeye değer konumda.

Yönetmenliğini Steven Spielberg’ün üstlendiği yapımın oyuncu kadrosunda Harrison Ford’a Karen Allen ve Paul Freeman eşlik ediyor.

Les aventures extraordinaires d’Adèle Blanc-Sec – Adèle’nin Olağanüstü Maceraları (2010)

 

Jacques Tardi’nin çizgi roman serisinden uyarlanan Fransız filmi Adèle’nin Olağanüstü Maceraları’nın yönetmenliğini BAFTA ödüllü Luc Besson üstleniyor. Film tarihsel gerçeklikten oldukça uzak, fantastik bir kurguyu temel alan yapımda Adèle’i Louise Bourgoin canlandırıyor.

Yapım, cesur gazeteci Adèle Blanc-Sec’in 1910’ların Paris’inde mistik olaylar ve tuhaf yaratıklarla dolu maceralarını konu alıyor. Adèle, mumyaları diriltmek ve kız kardeşini iyileştirmek amacıyla mistik güçleri araştırırken, Paris’e dehşet saçan bir pterodaktil ile de başa çıkmak zorunda kalıyor.

The Mummy’s Hand – Mumyanın Eli (1940)

1932 tarihli The Mummy filminin devamı niteliğindeki The Mummy’s Hand, hain bir rahip tarafından binlerce yıl boyunca canlı tutulan bir mumyanın saçtığı dehşete odaklanıyor.

The Mummy’s Hand düşük bir bütçesi ve eski filmden bazı görüntüleri yeniden kullanan yapısı nedeniyle çeşitli kusurlara sahip olsa da Mısır filmleri listesinin eğlenceli ve siyah beyaz örneklerinden birisi olmayı hak ediyor.

Film, iki maceracının Mısır’da antik bir mezarı bulup yanlışlıkla binlerce yıl önce ölümsüzleştirilmiş rahip Kharis’i diriltmeleriyle gelişen olayları takip ediyor. Kharis, yeniden canlandığında mezarını korumak ve kutsal eşyaları geri almak için masumları avlamaya başlıyor.

Filmdeki kostümler ve ortamlar, dönemin sınırlı bütçeleri ve teknik imkanları nedeniyle gerçekçilikten oldukça uzak. Mısır kültürünü ve arkeolojik buluntuları yansıtan dekorlar ve kostümler, daha çok Hollywood’un egzotikleştirilmiş ve macera dolu bir Mısır anlayışını yansıtıyor. Bu yüzden tarihsel ve kültürel açıdan çok da doğru bir film değil.

Faraon – Firavun (1966)

Orijinal adı Faraon olan film daha yaygın olarak Pharaoh adıyla biliniyor. Eski olmasına rağmen, bu yapım oldukça doğru bir hikâye işlemeyi başarıyor.

Polonya yapımı film, Boleslaw Prus adlı Polonyalı bir yazarın romanına dayanıyor. Yapıt özellikle o dönemin sıradan yaşamı ve kostümler açısından Antik Mısır’ın neye benzediğini oldukça başarılı bir şekilde ele alıyor.

Bu isabetli kararların en büyük nedeni, yönetmenin ünlü Mısırbilimcilerden biri olan Kazimierz Michalowski ile birlikte çalışmasından kaynaklanıyor. Michalowski film için teknik danışmanlık yaptı ve ayrıntıların doğru olduğundan emin oldu. Ayrıca kostüm tasarımcısı Shadi Abdel Salam da Antik Mısır konusunda uzman bir isimdi.

Faraon, Mısır’ın genç firavunu III. Ramses’in hem taht üzerindeki siyasi entrikalarla hem de rahiplerin güç mücadelesiyle başa çıkmaya çalıştığı dönemi anlatıyor.

The Mummy – Mumya (1999)

Mısır filmleri listesini okumaya başlayan her okurun, The Mummy’nin sırasının ne zaman geleceğini merak ettiğinden eminiz. Stephen Sommers’ın zamanla kültleşen macera filmi Mumya, öneri listemizdeki birçok yapım gibi bazı şeyleri korkunç derecede yanlış yapsa da; tam on ikiden vurduğu da birçok nokta vardı.

Kişilerin mumyalandıkları ve mezarlarında yanlarında neler olabileceği son derece gerçeğe yakındı. Ayrıca filmdeki mumyalama işlemini gerçekleştirenler için takılan maskeler de gayet isabetliydi.

Brendan Fraser, Rachel Weisz ve John Hannah gibi isimleri kadrosunda bulunduran yapım;  Antik Mısır’ın lanetlenmiş rahibi Imhotep’in, diriltilmesiyle ortaya çıkan kaos ve onu durdurmaya çalışan maceracı Rick O’Connell’in hikâyesini konu alıyor.

Das Weib des Pharao – Firavunun Aşkları (1922)

100 yılı aşkın geçmişe sahip Alman yapımı tarihi epik film Firavunun Aşkları, Ernst Lubitsch tarafından çekildi. Filmin müzikleri ise Eduard Kunneke tarafından bestelendi. Yapım, Lubitsch’in Hollywood sinemasına adım atmadan önce çektiği son Alman filmiydi.

Lubitsch hikâyeye ayrıntılı kostüm tasarımları ve o dönemin Mısır’ı hakkında bilinenlere son derece uygun bir olay örgüsü eklemişti.

Ne yazık ki filmin tam versiyonunun kayıp olduğu düşünülüyor. Ancak yapımın 2011 yılında dijital olarak yeniden düzenlenmiş bir versiyonu yayınlandı.

Film, Mısır Firavunu Amenes’in, politik bir evlilik yapması beklenirken Etiyopyalı köle kızı Theonis’e âşık olmasını ve bu yasak aşkın yol açtığı siyasi gerilimleri konu alıyor.

Cleopatra – Kleopatra (1963)

Cleopatra aslında iki bölümlük bir film olarak tasarlanmıştı. Yapımın ilk kısmı Jül Sezar’la arasındaki aşk, ikincisi ise Marcus Antonius’la arasındaki ilişki temelli olacaktı. Ama nihayetinde iki bölüm de birleştirilerek Mısır Kraliçesi Kleopatra hakkında dört saatten uzun bir yapım hâline getirildi.

Film için çok fazla zaman ve emek harcandı. Yapım tamamlandığında ise o zamana dek en pahalı filmlerden biri ortaya çıktı.

Kostümler o dönemde Mısırlıların giydiklerinden oldukça farklı olsa da, makyaj ve peruklar daha doğruydu. Ancak yine de filmin gösterime girdiği 1960’lardaki tarzlardan da büyük ölçüde etkilenmişlerdi.

Kleopatra’nın hikâyesini, hedeflerini ve aşklarını oldukça doğru bir şekilde takip eden yapım; yer yer dramayı artırmak için bazı boşluklar bırakmaktan da geri kalmıyor.

Film özetle Mısır Kraliçesi Kleopatra’nın, Roma İmparatorluğu’nun gücünü kullanarak tahtını koruma mücadelesini ve aşk hayatını konu alıyor.

İlginizi Çekebilir: Kleopatra Hakkında İlginç Bilgiler

Agora (2009)

Agora, Antik Mısır’ın ayrıntılarına çok önem veren bir film olarak öne çıkıyor. Anlatısının çoğunu, o döneme ait pek çok efsanenin bulunabileceği Çıkış Kitabı üzerinden kuruyor.

Film 4. yüzyılın sonlarında Roma İmparatorluğu’nun İskenderiye kentinde yaşayan kadın filozof Hipatia’nın, bilimsel araştırmalarıyla Hristiyanlık ve Paganizm arasındaki çatışmaların ortasında hayatta kalma mücadelesini anlatıyor. Agora, Hipatia’nın astronomi ve matematik alanındaki çalışmalarını sürdürürken yükselen dini fanatizmin ve toplumsal değişimlerin İskenderiye’yi ve onun hayatını nasıl etkilediğini işliyor.

Rachel Weisz’ın Hipatia’ya hayat verdiği yapımın yönetmenliğini ise Alejandro Amenábar üstleniyor.