Moldova’da seçmenler Pazar günü iki önemli karar için sandık başına gitmişti: Bir sonraki cumhurbaşkanını belirlemek ve ülkenin AB’ye katılıp katılmayacağına karar vermek.

Anketler Moldova’da AB üyeliğine desteğin yüzde 60 civarında olduğunu gösteriyordu. Ancak ön sonuçlar AB’ye “evet” diyenlerin çoğunluğu kıl payıyla elde ettiğini ortaya koydu.

Moldova Merkez Seçim Komisyonunun kesin olmayan verilerine göre, referanduma yaklaşık 1,47 milyon kişi katıldı.

Oyların yüzde 99’unun sayıldığı referandumda, AB’ye katılım amacıyla anayasada değişiklik yapılmasına vatandaşların yüzde 50,31’i “evet”, yüzde 49,69’u da “hayır” cevabı verdi.

Müdahale iddiası

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin de ikinci tura kalmasıyla görevdeki cumhurbaşkanı Maya Sandu oylamalara “eşi benzeri görülmemiş” bir dış müdahaleyle gölge düşürüldüğü iddiasında bulundu.

Sandu, Pazartesi gününün erken saatlerde Moldovalılara seslenerek, “ulusal çıkarlara düşman yabancı güçlerle” birlikte çalışan suç örgütlerinin 300.000 oyu satın almaya çalıştığına dair “açık kanıtlar” olduğunu ileri sürdü.

Sandu, bunun “benzeri görülmemiş ölçekte bir dolandırıcılık” olduğunu ve Moldova’nın “kesin kararlarla karşılık vereceğini” ifade etti.

“Suç örgütleri ülkemize on milyonlarca euro, yalan ve propaganda ile saldırdı, vatandaşlarımızı ve milletimizi belirsizlik ve istikrarsızlık içinde tutmak için en utanç verici yöntemleri kullandı.”

Oylama öncesinde Moldovalı yetkililer, Rusya’da yaşayan kaçak iş adamı İlan Şor’un oylamaya Rusya lehine müdahale girişiminde bulunduğuna dair açıklamalar yapmıştı.

Sandu hükümetini “Rusofobi” ile suçlayan Rusya ise müdahale iddialarını reddederken, Şor da yasadışı bir faaliyette bulunmadığını savunuyor.

Moldova polisi, dolandırıcılık ve hırsızlık gerekçesiyle gıyabında hapis cezası verilen Şor’u seçimlerde “hayır” oyu kullanmaları için en az 130 bin seçmene rüşvet vermeye çalışmakla suçlamıştı.

Cumhurbaşkanlığı da ikinci tura kaldı

Toplamda 11 adaydan hiçbirinin yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması nedeniyle cumhurbaşkanlığı seçimleri de ikinci tura kaldı.

Reuters haber ajansına göre Sandu, referandumla eş zamanlı yapılan başkanlık seçiminde oyların yüzde 42’sini alırken, başlıca rakibi eski başsavcı Alexandr Stoianoglo ise anketlerin tahmin ettiğinden daha güçlü bir sonuç elde ederek oyların yüzde 26’sını topladı.

Sandu ve Stoianoglo arasında kıyasıya yarış beklenen ikinci tur, 3 Kasım’da gerçekleşecek.

 

Anadolu Ajansı’nın haberine göre kesin olmayan veriler, yurt dışında yaşayanlar dahil olmak üzere üç milyonun üzerinde seçmenin bulunduğu ülkede seçime katılım oranının yüzde 51,68 olduğunu gösteriyor.

Hangi lider ne tarafta?

Gagauz Türklerinden Moldova Sosyalistler Partisi (PSRM) tarafından aday gösterilen Stoyanoglo, seçilmesi halinde AB, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Rusya ve Çin ile ilişkileri “dengeli” bir dış politikaya oturtacağını savunuyor.

Sandu hükümeti ise söz konusu seçimleri Moldova’nın 2030’a kadar AB’ye katılma ve Moskova’nın “yörüngesinden tamamen kurtulma” hedeflerine giden yolda kritik bir adım olarak görüyordu.

Moldova’nın geleceği, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana uluslararası kamuoyunda ilgi odağı haline geldi. Nitekim Rusya, Moldova’nın ayrılıkçı bölgesi Transdinyester’de barış gücü olarak konuşlanmış küçük bir birlik bulunduruyor.

Sandu’nun Kremlin’in Ukrayna’yı işgalini kınaması ve enerji tedarikini Rusya’dan uzaklaştırmasıyla Moskova ile ilişkiler daha da kötüleşmişti.

Stoianoglo ise Sandu’nun seçimdeki oylarını artırmak için bir hile olarak kullandığını iddia ettiği referandumu boykot etmişti.