EYT’lilerin ilk maaşlarını alacağı tarih yaklaştıkça bankalar arası promosyon yarışı kızıştı. Kimi bankalar, emeklilik için prim gün sayısı yetmeyip de borçlanacaklara uygun şartlarda EYT destek kredi paketi de hazırladı.

EYT kapsamında bir destek de Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından işverenlere geldi. Kim, ne kadar promosyon veriyor? Kredi şartları neler? İşverenler KGF destekli kıdem tazminatı desteğinden nasıl yararlanacak? Hürriyet’ten Noyan Doğan yazdı.

Yaklaşık 2.5 milyon kişinin EYT’den yararlanarak emekli olması, bankaların iştahını kabarttı. Bir taraftan EYT’liler için maaş promosyonu yarışına girerken, diğer taraftan emeklilik için prim günü yetmeyenlere, uygun şartlarda kredi kampanyaları düzenlenmeye başlandı.

Önceleri emekli maaşlarına zam dönemlerinde promosyon yarışına giren bankalar, şimdi de EYT’liler için cazip kampanyalar düzenliyor. EYT’lilerin ilk maaşlarını alacakları tarih olan nisan ve mayıs ayları yaklaştıkça, bankalar da promosyon vaatlerini artırıyor.

10 BİN LİRA ÖDEYEN VAR

Bankalar EYT’lilerin alacakları emekli maaşına göre 3.500 ila 10 bin lira arasında promosyon vadediyor. Ayrıca 10 bin lira maaş alan emekliye, maaşını taşıması halinde 10 bin lira nakit bile ödüyor. Bazı bankalar da promosyon ödemesinin yanında düşük faizli kredi imkânı ile kredi kartına ekstra bonus fırsatı sunuyor. Hatta kimi bankalar, maaşını taşıyıp bir de fatura ödemeyi garantileyen emekli adaylarına, fatura başına 250 ila bin 500 lira arasında nakit ödemeyi taahhüt ediyor.

Peki, yüksek promosyon ücretlerinden yararlanmak için ne yapmalı? Emekli maaşını taşıyacak emekliler, taşıdıkları bankaya 3 yıllık taahhütte bulunuyor ve bu üç yılda da maaşlarını bir başka bankaya taşıyamıyorlar. Bunun karşılığında bankanın promosyon imkânlarından yararlanıyorlar. Üç yıllık süre dolduğunda da isterlerse maaşlarını başka bankaya taşıyor ya da maaş aldıkları bankanın promosyon imkânı daha avantajlı ise yeni bir taahhütle maaşlarını almaya devam ediyorlar.

NASIL YARARLANACAKSINIZ?

EYT’den emekli olup da ilk maaşlarını alacak olanlar; Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) formunda, maaş almak istedikleri bankayı seçebilirler. Seçtikleri bankanın emekli maaş promosyonundan yararlanabilirler. Bu, ister e-Devlet üzerinden, ister SGK şubelerinden yapılabiliyor.

Emekli Sandığı’ndan emekli olacaklar ise çalıştıkları kuruma hangi bankadan maaş almayı istiyorlarsa o bankanın ismini verecekler. Sonrasında seçtiğiniz bankanın internet sitesinden, mobil uygulaması üzerinden veya da şubeye giderek işlemi tamamlayabiliyorsunuz. Banka değişikliğini de bankaların internet siteleri üzerinden yapabiliyorsunuz.

PRİMİ YETMEYENE ‘EYT KREDİSİ’

Gelelim, bankaların ilk kez uyguladıkları EYT kredilerine. Malum, prim gün eksiği olanlar, doğum ve askerlik borçlanması yaparak prim günlerini tamamlayabiliyor. Böylece EYT düzenlemesinden yararlanarak emekliliğe hak kazanıyorlar. Bu yıl asgari ücretle birlikte borçlanma tutarları da ciddi anlamda arttı. İşte, şimdilerde bankalar bunu fırsat görüp, prim günü yetmeyip de borçlanarak emekli olacaklar için uygun şartlarda kredi vermeye başladılar. Adına da “EYT kredisi” diyorlar.

Bu kapsamda bankalar, 50 bin ila 125 bin lira arasında kredi veriyor ve kredi tutarına, vade sayısına göre maliyetler de yüzde 1.48 ila yüzde 3.19 arasında değişiyor. Borçlanma yapacakların EYT kredisinden yararlanmaları için prim gün sayısı ve sigorta başlangıç tarihine gösteren SGK tescil ve hizmet dökümü, SGK prim borcu yazısı ve gelir belgesini bankaya vermeleri yeterli.

Örneğin, prim gün sayısı yetmeyen kadın çalışan, bir çocuk için borçlanmak istediğinde, 720 gün üzerinden SGK’ya ödeyeceği prim 76 bin TL. Bir çocuk borçlanması için EYT kredisi kullanıldığında 12 ay taksitle, aylık ödeyeceği tutar 7.168 TL. Aynı şekilde prim gün sayısı yetmeyip de EYT’den emekli olamayan erkek çalışanlar; EYT kredisiyle 18 ay askerlik borçlanması yaptıklarında, SGK’ya ödeyecekleri 57 bin TL için 12 aylık taksitle bankaya yaklaşık 5.500 TL ödeyecekler.

İŞVERENE KIDEM DESTEĞİ

İşverenlerin, emekli olacak EYT’lilerin kıdem tazminatlarını ödeyebilmeleri için de Hazine ve Maliye Bakanlığı, KGF destekli düşük maliyetli EYT kredisini devreye aldı. EYT düzenlemesi işverenin üzerinde kıdem tazminatı yükü oluşturdu. Bu yükü de Hazine ve Maliye Bakanlığı üstleniyor.

Bu kapsamda işverene, Kredi Garanti Fonu (KGF) destekli, kredi imkânı sunulacak. Kredi, düşük faizli, 36 ay vadeli ve 6 ay ödemesiz olacak. Bu destek için 50 milyar TL’lik limit ayrıldı. Kredi tutarının, çalışanın hesabına kıdem tazminatı karşılığı olarak yatırılacağı gibi işverenin de hesabına yatırılması gündemde.

EYT’Lİ LİSTESİ SUNULACAK

Sabah’tan Hazal Ateş’in haberine göre ise Hazine ve Maliye Bakanlığı, kıdem tazminatı ödeyecek işletmelere 25 milyar kefalet limiti ile 34 milyar liralık kredi hacmi oluşturan EYT Destek Paketi’ni açıkladı. Daha sonra bu kefalet limiti 50 milyar liraya çıkarıldı. Böylece yaklaşık 68 milyar liralık bir kredi hacmi oluştu.

Bankalar da işletmelere kredi desteği için çalışmaları hızlandırırken ödemelerin bu hafta başlaması bekleniyor. Birinci adımda işletmeler çalışanlarının EYT başvurularıyla bankaya giderek, emekli olacak personele ödenecek kıdem tutarını bildirecek.

Banka da Hazine kefaleti ile kullandırılacak kredi tutarını belirleyecek. Kredinin kıdem tazminatı ödemelerinde kullanılması için işyerinde EYT nedeniyle istifa edip ayrılan bulunması koşulu aranacak. Kıdem tazminatı desteğinin doğrudan çalışanın hesabına yatırılması yönünde görüş ön plana çıkarken, işverenin alması seçeneği de tartışılıyor. İş Kanunu’na göre kıdem tazminatının peşin ödenmesi zorunluluğu bulunuyor, taksitli ödeme için çalışanın onayı gerekiyor.

KREDİ DESTEĞİ ALIP ÖDEMEZSE…

EYT Destek Paketi kapsamında kullandırılacak kredinin emekliliğe hak kazananların kıdem tazminatı olarak ödenmesi zorunlu olacak. Aksi bir durumda çalışanın arabulucu ya da mahkemeye gitme hakkı bulunuyor. Ödenmeyen kıdem tazminatına mevduata uygulanan en yüksek faiz işletilir. İşverenin aldığı krediyi başka bir hesaba transfer seçeneği olmayacak.

İHBAR TAZMİNATI ÖDENMEYECEK

Normal koşulda iş akdini fesheden tarafın karşı tarafa, işyerindeki çalışma süresine bağlı olarak 2 hafta ile 2 aylık ücret tutarı arasında değişen ihbar tazminatı ödemesi gerekiyor. Emeklilik gerekçesiyle iş akdinin feshi durumunda ihbar tazminatı hakkı doğmuyor, çalışan böyle bir talepte bulunamıyor.