Türkiye’de Instagram yasağı: Ücretsiz VPN kullanmak ne kadar güvenli?

Türkiye’de Cuma günü Meta’nın fotoğraf ve video paylaşım uygulaması Instagram’a getirilen yasaktan sonra vatandaşlar kullandıkları cihazlara onlarca VPN’den birini yükledi.

Türkiye’de Instagram yasağı: Ücretsiz VPN kullanmak ne kadar güvenli?
Türkiye’de Cuma günü Meta’nın fotoğraf ve video paylaşım uygulaması Instagram’a getirilen yasaktan sonra vatandaşlar kullandıkları cihazlara onlarca VPN’den birini yükledi. Fakat her VPN sağlayıcısı “güçlü şifreleme,” “IP maskeleme,” “kayıt tutma” gibi konularda yeteri kadar şeffaf değil.

Hollanda merkezli VPN şirketi Surfshark’tan Martynas Klimas, gelir elde etmek amacıyla ücretsiz hizmet veren firmaların, gizlilik tehlikeleri ve şüpheli reklamlara karşı kullanıcılarını savunmasız bırakabileceği uyarısında bulunuyor.

 

VPN, bilgisayarınızla VPN sağlayıcısının sahip olduğu uzak sunucu arasında özel bir bağlantı kurar. Bu dijital bağlantı veya tünel, verilerinizi başka kimsenin göremeyeceği şekilde şifreler.

Microsoft
Teknoloji şirketi

Klimas’a göre insanlar için son derece önemli olan “kayıt tutmama politikası” her marka için aynı kapıya çıkmıyor olabilir.

Bu politikayı güden bir firma, kullanıcılara ait IP adreslerini, tarama geçmişini, kullanılan bant genişliğini, oturum bilgilerini, ağ trafiğini ve bağlantı zaman damgalarını depolamaz.

Ancak ücretsiz bir VPN’de bu gibi verileriniz para kazanma kaygısıyla depolanabilir ve üçüncü taraflarla paylaşılabilir. Bu bir bakıma bilişim teknolojilerinde sıkça kullanılan “Bir ürüne para ödemiyorsanız ürün sizsiniz” sözünün sağlaması olarak görülebilir.

Verilerin ve kişisel bilgilerin tehlikeye atılması ihtimaline karşın Klimas, internet kullanıcılarına “Hizmet alacağınız VPN’nin güvenlik protokollerini mutlaka okuyun” tavsiyesinde bulunuyor.

Yine bir VPN’yi yüklemeden önce o markanın merkezini ve hangi ülkede yer aldığını araştırmanız da öneriliyor. Klimas, VPN’lerin bulundukları ülkenin yerel yasalarına uymakla yükümlü olduğunu, hak ihlallerinin sıkça görüldüğü bir ülkedeki VPN’yi tercih etmenin “pek de iyi” olmayacağını söylüyor.

ABD menşeli teknoloji şirketi Tech.co’nun yayınladığı bir makalede, Mısır, Çin ve Türkiye’de kullanım yasak olmamasına karşın bazı VPN sitelerine erişilemediği, Hindistan’da devlet düzenlemesiyle şirketlere gerçek IP adreslerini kullanarak veri işleme zorunluluğu getirildiği, Rusya’da ise bazı VPN’lerin kara listede olduğu belirtildi.

İsveç’te ise durum çok daha farklı. 2003 tarihli Elektronik İletişim Yasası (Lagen om elektronisk kommunikation), internet servis sağlayıcılarının kullanıcı verilerini nasıl depolayacağı net bir şekilde ifade ediliyor. Fakat VPN’ler için “depolama” gibi bir zorunluluk yok. Yani buradaki yasalar uyarınca, kamu otoritelerinin ve başka bir ülkenin İsveç’teki VPN firmalarına veri paylaşımı noktasında “baskı” yapamaz. İsveç merkezli Mullvad VPN de veri tutmama politikasıyla öne çıkıyor, ve hatta şirket daha önce İsveç polisinin kapılarına dayandığını ama ellerinde hiçbir veri tutmadıkları için “eli boş döndüklerini” söylüyor.

Kullanıcı bilgilerinin önemsendiği, veri sızıntısına karşı önlem alınan bir VPN’de ise, kayıt tutmama politikasının uygulandığı, çevrim içi ek güvenlik hizmetlerinin yer aldığı, karşı tarafla paylaşılan bilgilerin her gün silindiği belirtiliyor.

Yine de VPN kullanılmasına rağmen bir kişinin “Truva atı virüsü, botlar, zararlı ve casus yazılımlar” gibi risklere maruz kalabileceği, tam anlamıyla koruma sağlanamayacağı vurgulanıyor.

Okuyucularına bankacılık, kredi kartları, bireysel yatırım gibi alanlarda bilgi ve öneriler sunan, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) menşeli Forbes Advisor platformunun 2024 tarihli raporunda, dünyadaki tüm internet kullanıcılarından yüzde 31’inin, yani 1,6 milyar insanın VPN kullandığı açıklandı.

Avustralya’dan Website Rating adlı teknoloji şirketi, 2024’teki bir değerlendirmesinde VPN sektörünün 2030 yılına kadar 101,31 milyar dolar yatırım alacağı öngörüsünde bulundu.

Son olarak, Forbes Advisor’ın düzenlediği ankete katılan insanların yüzde 66’sı VPN’yi “kişisel verilerini” önceledikleri için kullandıklarını, olası siber hırsızlık ihtimaline karşı bu yola başvurduklarını söylüyor.

Instagram yasağıyla VPN kullanımı patladı

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), popüler sosyal medya uygulaması Instagram’a Cuma sabahı itibariyle erişim yasağı getirdi.

BTK’nın resmi web sitesinden sorgulama yapıldığında sitenin engellendiği belirtiliyor.

Sitede, “instagram.com, 02/08/2024 tarihli 490.05.01.2024.-608983 sayılı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kararıyla erişime engellenmiştir.” ifadeleri yer alıyor.

Statista.com verilerine göre, Şubat 2024 itibariyle Türkiye’de 58 milyona yakın Instagram kullanıcısı bulunuyor.

Türkiye, dünyadaki en çok Instagram kullanıcısına sahip olan beşinci ülke olarak yer alıyor.

Birinci sırada 363 milyon kullanıcı ile Hindistan yer alırken, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 167 milyon kullanıcı ile ikinci sırada bulunuyor.

Üçüncü Brezilya’da 101 milyon, dördüncü Endonezya’da ise 101 milyon kullanıcı bulunuyor.

BTK, sosyal medya platformu Instagram’ın “katalog suçlara uymadığı” gerekçesiyle erişime kapatıldığını belirtti.

20’den fazla maddesi bulunan “katalog suçlar” arasında “soykırım suçu ve örgütlü işlenmesi,” “çocuğa karşı cinsel istismar,” “intihara sevk etme,” “Atatürk’e hakaret” gibi maddeler yer alıyor.

Instagram’ın sahibi olan Meta şirketinden ise henüz bir açıklama gelmedi.

YORUMLAR

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir